آیا جهت قرارگیری کندو مهم است؟
من دوستان و اعضای خانواده زیادی دارم که عاشق زنبورداری هستند، بنابراین برای درک بهتر این موضوع و به‌ویژه برای آگاهی از بهترین جهت و شرایط قرارگیری کندو، تحقیقات مستقلی انجام دادم.
بهترین جهت برای قرار دادن کندوی زنبورعسل چیست؟
زنبورها اهمیتی نمی‌دهند که کندویشان به چه سمتی قرار گرفته است. زنبورهای وحشی هنگام انتخاب جهت ورودی کندو، ترجیح آماری مشخصی از خود نشان نمی‌دهند. آن‌ها انعطاف‌پذیرند و خود را با محیط تطبیق می‌دهند.
ممکن است زنبورها به جهت کندو اهمیتی ندهند، اما به‌عنوان یک زنبوردار، این موضوع برای شما قطعاً اهمیت خواهد داشت. عوامل متعددی در راه‌اندازی زنبورستان وجود دارد که در ادامه به‌تفصیل شرح داده‌ام.
باید کندو را به کدام جهت قرار دهم؟
بسیاری از زنبورداران معتقدند که بهترین جهت برای قرار دادن کندو، جنوب یا شرق است. آنان بر این باورند که با رو به شرق بودن کندو، زنبورها می‌توانند از آفتاب صبحگاهی هنگام طلوع بهره‌مند شوند.
در این حالت، زنبورها می‌توانند زودتر روز را آغاز کنند و برای جمع‌آوری شهد و گرده فعال شوند. همچنین تصور رایجی وجود دارد که زنبورها ورودی کندوی رو به جنوب را ترجیح می‌دهند.
با این حال، هیچ‌کدام از مطالعات انجام‌شده طی سال‌ها، وجود ترجیح آماری قابل‌توجهی را در جهت ورودی کندوها اثبات نکرده‌اند. در واقع، تلاش برای قرار دادن کندو در جهت جنوب یا شرق همیشه عملی و ممکن نیست.
در انتخاب محل و جهت کندو، عوامل بسیار مهم‌تری وجود دارند که باید در نظر گرفته شوند و این عوامل کاملاً به محل بستگی دارند:
- عدم برخورد مستقیم باد : باد شدید، به‌ویژه در مناطق سرد، اگر مستقیماً به ورودی کندو بوزد، می‌تواند تأثیر منفی جدی بر سلامت زنبورها بگذارد.
- مسیر پرواز آزاد : زنبورها برای پرواز به محل‌های چرا، به مسیر پروازی واضح و بدون مانع نیاز دارند.
- دریافت نور زیاد : بهتر است کندو در جهتی قرار گیرد که بیشترین میزان آفتاب را در طول روز دریافت کند. البته این موضوع به شرایط آب‌وهوایی منطقه شما بستگی دارد. در مناطق گرم‌تر، بهتر است کندو در بعدازظهر در سایه باشد تا از گرم شدن بیش از حد آن جلوگیری شود.
- زهکشی مناسب : نباید کندو در مکانی قرار گیرد که دچار آب‌گرفتگی شود. محل قرارگیری باید صاف و خشک باشد و از نواحی سیلابی دوری شود.
- دور از دید عموم : کندوها را دور از مسیر عبور افراد یا رفت‌وآمد عمومی قرار دهید.
- وجود شکارچیان : باید از وجود شکارچیانی مانند راسو یا خرس در منطقه آگاه باشید.
- محافظت در برابر سرقت : زنبورداری هزینه‌بر است و متأسفانه برخی افراد زنبورها و تجهیزات را می‌دزدند. این اتفاق بیشتر از آنچه فکر می‌کنید رخ می‌دهد.
بیشتر زنبورداران حرفه‌ای و تجاری کندوهای خود را در جهت‌های گوناگون قرار می‌دهند و زنبورها بدون مشکل به تولید عسل فراوان ادامه می‌دهند.
قرار دادن ۴ کندو در یک پالت که ورودی آن‌ها رو به بیرون است، کاملاً رایج است. در برخی موارد نیز کندوها به شکل خوشه‌ای U مانند و رو به داخل چیده می‌شوند (هرچند این روش در عملیات تجاری کمتر دیده می‌شود). برخی زنبورداران از پالت‌های کوچک چوبی با دو کندو استفاده می‌کنند که ورودی آن‌ها به سمت بیرون است تا فضای بیشتری برای زنبورها فراهم شود.
شاید علاقمند باشید مقاله ” نکات مهم در انتقال و کوچ کندوها و زنبورستان ” را ملاحظه کنید 🌹
ملاحظات ایمنی هنگام راه‌اندازی زنبورستان
چند نکته ایمنی مهم که قبل از راه‌اندازی کندوها باید در نظر بگیرید:
- قوانین محلی: پیش از قرار دادن کندوها، با شهرداری، فرمانداری یا نهادهای ایالتی/استانی محل خود مشورت کنید تا از رعایت تمام قوانین و مقررات مرتبط با زنبورداری مطمئن شوید.
- انجمن‌های زنبورداری محلی: این انجمن‌ها نه تنها در زمینه رعایت قوانین به شما کمک می‌کنند، بلکه ارتباط با دیگر زنبورداران منطقه را نیز تسهیل می‌کنند.
- مسیر پرواز: مسیر پرواز زنبورها باید به‌دور از مسیرهای پیاده‌روی یا محل‌های پرتردد باشد. معمولاً از حصار، بوته یا صفحه‌هایی استفاده می‌شود تا زنبورها مجبور شوند در هنگام پرواز بالا بروند. در حالت ایده‌آل، زنبورها باید در ارتفاع حداقل ۲.۱ متر (۷ فوت) از سطح زمین پرواز کنند تا وارد محدوده افراد شوند.
- منبع آب: در هوای گرم، زنبورها به مقدار زیادی آب نیاز دارند؛ یک کلنی می‌تواند تا ۴ لیتر آب در روز مصرف کند. بنابراین، باید در فاصله کمتر از نیم کیلومتر، منبع آب مناسبی در اختیارشان باشد.
- توجه به همسایگان: باید توجه داشته باشید که منبع آب زنبورها نباید استخر، حوضچه یا آبخوری حیاط همسایه‌ها باشد. جالب است بدانید زنبورها آب گل‌آلود را ترجیح می‌دهند، زیرا املاح معدنی بیشتری دارد.
- محدودسازی دسترسی: بسته به محل قرارگیری کندو، ممکن است نیاز به حصارکشی و نصب تابلوهای هشدار باشد. این کار کندوها را از دسترس کودکان، حیوانات خانگی و دیگر افراد دور نگه می‌دارد. در مناطقی که احتمال حضور خرس یا راسو وجود دارد، استفاده از حصار الکتریکی نیز رایج است.
ملاحظات دیگر هنگام نصب کندو
- دفع فضولات: زنبورها می‌توانند فضولات خود را تا فاصله ۱۵ متری از کندو دفع کنند که به‌صورت لکه‌های زرد یا نارنجی روی لباس یا خودرو دیده می‌شود. این موضوع در زنبورداری شهری و مناطق مسکونی اهمیت بیشتری دارد و مسیر پرواز زنبورها باید طوری تنظیم شود که مزاحم همسایگان نباشد.
- زمین محکم و تراز: بهتر است کندوها را روی سطحی محکم و تراز مانند پالت‌های چوبی یا بلوک‌های سیمانی قرار دهید. این کار از تماس مستقیم کندو با زمین و پوسیدگی کف آن جلوگیری می‌کند. همچنین کار با کندوهایی که ارتفاع دارند آسان‌تر است و فشار کمتری به کمر وارد می‌شود.
- نزدیکی به زمین‌های زراعی: از قرار دادن کندوها در کنار مزارع کشاورزی مانند مزارع ذرت خودداری کنید، زیرا این مزارع منابع خوبی برای گرده و شهد نیستند و سموم کشاورزی یکی از عوامل مهم در تلفات زنبورها به‌شمار می‌روند.
چه تعداد کندو در هر جریب زمین مجاز است؟
در بسیاری از مناطق، قوانین محلی مشخص می‌کنند که در هر واحد زمین، چه تعداد کندو می‌توان نگهداری کرد. همان‌طور که قبلاً اشاره شد، بهترین کار تماس با انجمن زنبورداری محلی جهت آگاهی از قوانین منطقه‌ای است.
در جدول زیر، نسبت معمول اندازه زمین به تعداد کندوها آورده شده است:
| مساحت زمین | تعداد کلنی مجاز |
| تا ۲۵۰ متر مربع | ۲ کندو |
| ۲۵۰ تا ۵۰۰ متر مربع | ۴ کندو |
| ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ متر مربع | ۶ کندو |
| بیش از ۱۰۰۰ متر مربع | ۱۲ کندو |
البته این اعداد به شرایط اقلیمی و منابع چرا بستگی دارد. جدول فوق به تراکم کلنی نسبت به زمین اشاره دارد و نه به برد پروازی زنبورها. زنبورها می‌توانند تا شعاعی بالغ بر ۸۰۰۰ جریب (بیش از ۳۲۰۰ هکتار) برای گرده‌افشانی پرواز کنند.
پرسش‌های مرتبط
- بهترین چوب برای کندو چیست؟
- بهترین چوب برای ساخت کندو، چوب کاج مرغوب و درجه یک است. چوب کاج کار با آن آسان است، به‌وفور در آمریکای شمالی و اروپا یافت می‌شود و مقرون‌به‌صرفه است. در صورتی که به‌درستی نگهداری شود، کندوهای ساخته‌شده از کاج دهه‌ها دوام خواهند داشت.
- بهترین رنگ برای کندو چیست؟
- بهترین رنگ برای کندو، رنگ لاتکس پایه آب است که برای استفاده در فضای بیرونی و با سطح پایین ترکیبات آلی فرّار (VOC) طراحی شده باشد. میزان VOC باید کمتر از ۱۰۰ باشد و ترجیحاً زیر ۵۰. این نوع رنگ از کندو در برابر عوامل محیطی محافظت کرده و ایمنی زنبورها را نیز تضمین می‌کند.
- کندو چقدر باید از سطح زمین فاصله داشته باشد؟
- کندو باید حداقل ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر از سطح زمین فاصله داشته باشد. بیشتر زنبورداران کندوها را روی پالت‌های چوبی قرار می‌دهند. این پالت‌ها وزن چند جعبه را تحمل می‌کنند و از فرورفتن کف کندو در خاک جلوگیری می‌کنند، که در فصل برداشت عسل بسیار اهمیت دارد.
با تشکر از همراهی شما ، امیدواریم خواندن این مقاله برایتان مفید بوده باشید!
لطفا اگر در خصوص این مقاله، نکته یا تجربه خاصی برای کمک به دیگران دارید، در قسمت دیدگاه ها آنرا به اشتراک بگذارید 💐
ترجمه مقاله توسط مرکز تخصصی زنبورداری و پرورش ملکه ارجان
