استدلال چیدن بال ملکه زنبور عسل چیست ؟
چند روز پیش اعلام کردم که بریدن بالهای ملکه عملی «وحشیانه» است. در پاسخ به این اظهارنظر، یک زنبوردار دیگر گفت که من احساساتی و غیرمنطقی هستم. او ادعا کرد واکنش من اغراقآمیز است زیرا بریدن بالها مانند کوتاه کردن مو یا ناخن، کاملاً بیضرر است.
برای آنهایی که با این روش آشنا نیستند عرض می کنم ، برخی زنبورداران بخشی از بالهای ملکه خود را می چینند. من حداقل سه دلیل برای این کار شنیدهام:
- جلوگیری از بچهدهی کلنی
- نشان دادن سال تولید ملکه
- علامتگذاری ملکههای با ارزش خاص
کوتاه کردن بالهای ملکه با هدف کاهش احتمال بچهدهی کندو انجام میشود، اما زنبورهای کارگر ممکن است به سرعت ملکهای را که ناقص تصور کنند و او را بر کنار کنند. داستان این است که اگر بالهای ملکه کوتاه شود، او قادر به پرواز نخواهد بود. اگر ملکه نتواند پرواز کند، جمعیت بچهکندو به کندو بازمیگردد و در کنار او میماند.
اما در واقعیت، ملکهای که بالهایش کوتاه شده ممکن است باز هم تلاش کند پرواز کند، اما روی زمین بیفتد و نتواند به کندو برگردد. در این حالت، جمعیت زنبورها ممکن است موقتاً به کندو باز گردند، اما از آنجا که غریزه بچهدهی در آنها فعال شده، به زودی دوباره تلاش خواهند کرد. این بار اغلب با یک ملکه باکره جوان که تازه متولد شده، به جای ملکه جفتگیریکرده اصلی!
علاوه بر این، ملکههایی که بالهایشان کوتاه شده، معمولاً زودتر از ملکههای سالم جایگزین میشوند. احتمالاً زنبورهای کارگر این ملکهها را “ناقص” میبینند و هرچه سریعتر تلاش میکنند آنها را عوض کنند.
در برخی موارد هم دیده شده که ملکههایی با بالکوتاه شده بدون هیچ مشکل واضحی در کندو باقی میمانند. اما هیچگاه نمیتوان از قبل پیشبینی کرد که واکنش زنبورهای کارگر به یک ملکه ناقص چه خواهد بود. ممکن است مدتی او را بپذیرند، اما نهایتاً تصمیم به جایگزینی او بگیرند.
به هر حال، امروزه کوتاه کردن بالها به اندازه گذشته رایج نیست. مدتی از این روش حتی برای تعیین سن ملکه استفاده میشد. به این صورت که در سالهای زوج، دو بال سمت راست و در سالهای فرد، دو بال سمت چپ را کوتاه میکردند. اما امروزه این روش جای خود را به علامتگذاری با رنگ یا شماره داده است.
اگر یک زنبوردار کمتجربه اقدام به کوتاه کردن بالهای ملکه کند، ممکن است فاجعه رخ دهد. مخصوصاً اگر به اشتباه به قفسه سینه یا پای ملکه آسیب بزند. این اتفاق میتواند در یک لحظه رخ دهد! پس بهتر است ملکه را دستنخورده رها کنید و برای کاهش بچهدهی کندو، به دنبال روشهای دیگری باشید.”
ایده و استدلال چیدن بال ملکه زنبور عسل اینست که موجب پیشگیری از بچهدهی شده و ملکه قادر به پرواز و همراهی بچه را نخواهد داشت. وقتی بچهکلنی متوجه میشود ملکه همراه آنها نیست، به کندو بازمیگردد و این کار در کوتاه مدت میتواند به شما فرصت بیشتری بدهد.
اما کلنی حتی اگر ملکه نتواند همراه آنها باشد، تمایل به بچهدهی را حفظ میکند. در نهایت، بچهکلنی به هر حال با یک ملکه باکره خارج میشود. بچهکلنی با ملکه باکره راه دشوار و زمان بری پیش رو دارد: قبل از شروع افزایش جمعیت، باید ملکه جفتگیری کند. اگر این اتفاق نیفتد، بچهکلنی محکوم به نابودی است مگر اینکه توسط زنبوردار نجات یابد.
در اظهار نظری که از واژه «وحشیانه» استفاده کردم زنبوردار ، شاهد خروج بچهکلنی، بازگشت آن و یافتن ملکه بالبریده اش در حالی بود که توسط چندین کارگر مهاجم نیش میخورد. واضح است که ملکه نتوانسته با بچهکلنی همراه شود، اما به جای بازگشت به کندو، به زمین افتاده و توسط زنبورهای کارگرِ کندوهای دیگر مورد حمله قرار گرفته بود.
نکته جالب اینجاست که تمام آمادهسازیهای طبیعی بچهدهی در کلنی اتفاق میافتد ، صرف نظر از اینکه بالهای ملکه بریده شده باشد یا نه. ملکه تخمگذاری را متوقف میکند، توسط کارگران لاغر میشود، سلول ها از تولید مثل خالی شده و جمعآوری شهد و گرده کاهش مییابد. با وجود ملکه یا بدون او، کلنی بچهدهی خواهد کرد؛ بنابراین بریدن بالهای ملکه سودی ندارد.
در صورت تمایل مقاله ” تشریح آناتومی زنبور عسل ” را مطالعه کنید
کلیپ قیچی کردن بال ملکه از “یوتیوب”
آیا کوتاه کردن بال ملکه جلوی بچهدهی را میگیرد؟

کوتاه کردن بال ملکه با این هدف انجام میشود که احتمال بچهدهی را کاهش دهد، اما در عمل ممکن است باعث شود زنبورها ملکه را ناقص بدانند و خیلی زود برای جایگزینیاش اقدام کنند.تصور رایج این است که اگر ملکه نتواند پرواز کند، نمیتواند از کندو جدا شود، پس بچهزنبورها هم برمیگردند و در کنار او میمانند.
اما در واقع، حتی با بالهای کوتاهشده هم ممکن است ملکه تلاش کند پرواز کند، اما روی زمین بیفتد و دیگر نتواند به کندو برگردد. در این شرایط، بچهزنبورها برای مدتی کوتاه بازمیگردند، اما چون غریزهی بچهدهی در کلنی فعال شده، دوباره برای جدا شدن تلاش میکنند و اینبار معمولاً با یک ملکهی باکرهی تازه متولد شده این کار انجام شود.
از طرفی، ملکههایی که بالشان کوتاه شده، معمولاً زودتر از ملکههای سالم کنار گذاشته میشوند. احتمالاً زنبورها آنها را ناقص میبینند و هرچه زودتر دنبال جایگزین میگردند.البته در برخی موارد، ممکن است ملکهی بالکوتاه مدتی در کندو بماند بدون اینکه مشکلی پیش بیاید. نمیتوان از قبل حدس زد زنبورها با چنین ملکهای چه برخوردی خواهند داشت. شاید مدتی او را بپذیرند و بعد تصمیم به جانشینی بگیرند.
در هر صورت، این روش دیگر مثل گذشته رایج نیست. زمانی حتی از کوتاه کردن بالها برای مشخص کردن سن ملکه استفاده میکردند ، بالهای راست در سالهای زوج و بالهای چپ در سالهای فرد. اما امروزه این کار را با نقطهای رنگی یا شمارهگذاری جایگزین کردهاند.
اگر زنبورداری بیتجربه دست به این کار بزند، ممکن است بهاشتباه به سینه یا پای ملکه آسیب بزند و فاجعهای به بار آورد. این اتفاق خیلی سریع ممکن است بیفتد! پس بهتر است ملکه را سالم نگه دارید و بهدنبال روشهای دیگری برای جلوگیری از بچهدهی باشید.
روشهای بهتری برای ثبت سن وجود دارد
برخی زنبورداران سن ملکه را با بریدن بالهای راست در سالهای زوج و بالهای چپ در سالهای فرد علامتگذاری میکنند و استدلال آنها این است که اگر رنگ علامتگذاری پاک شود، اطلاعات از بین خواهد رفت. هرچند بسیاری از زنبورداران این روش را بیضرر میدانند، برخی معتقدند که کارگران متوجه «نقص» ملکه شده و جایگزینی آن را تسریع میکنند.
آیا بریدن بال ملکه دردناک است؟
باز گردیم به اظهارنظر «احساساتی و غیرمنطقی». بله، گاهی هر دو هستم. اما نکته اینجاست که بریدن بال شبیه کوتاه کردن مو نیست. بالهای زنبور حاوی رگهای سفتشدگی است که بال را تقویت کرده و همولنف را از حفره بدن به بال و بازمیگردانند.
برخی از این رگها حاوی اعصاب نیز هستند. هرچند مطمئن نیستیم، اما وجود اعصاب احتمالاً به این معنی است که ملکه هنگام بریده شدن بالهایش درد را احساس میکند. ما میدانیم که همولنف اغلب از رگهای بریده شده نشت میکند ،حداقل برای مدتی کوتاه این اتفاق می افتد و این نمیتواند برای سلامت و نشاط ملکه خوب باشد. کارگران حق دارند ملکه بال بریده را «ناقص» قلمداد کنند.
علاوه بر این، حوادثی در حین بریدن بالها رخ میدهد: گاهی پاها به اشتباه قطع میشوند یا شکم زخمی میشود. نظر احساساتی و غیرمنطقی من این است که روشهای بهتری برای علامتگذاری ملکه یا جلوگیری از بچهدهی وجود دارد.
با تشکر از همراهی شما ، امیدواریم خواندن این مقاله برایتان مفید بوده باشید!
اگر در این خصوص نکته یا تجربه خاصی دارید، لطفا در قسمت دیدگاه ها آنرا به اشتراک بگذارید 💐
ترجمه مقاله توسط مرکز تخصصی زنبورداری و پرورش ملکه ارجان
منابع :
https://www.honeybeesuite.com/monday-morning-myth-clipped-wings-prevent-swarming/
https://www.honeybeesuite.com/why-clip-the-wings-of-your-queen/