بررسی قاب‌های پلاستیکی کندو در برابر قاب‌های چوبی کندو
کندوهای لانگستروت یکی از انواع رایج کندوهای زنبورعسل هستند که قاب‌ها یکی از اجزای مهم آن‌ها به شمار می‌روند. این قاب‌ها به زنبورها کمک می‌کنند تا بدانند در کجا باید شان‌های خود را بسازند. قاب‌های کندو باعث می‌شوند که زنبورها شان را در یک صفحه‌ی مستقیم بسازند. همچنین برداشت عسل و بازرسی کندو را آسان‌تر می‌کنند. قاب‌های کندو در کندوهای لانگستروت به‌راحتی قابل جابه‌جایی هستند و به بهداشت بهتر کندو کمک می‌کنند.
دو نوع پیکربندی اصلی برای کندوهای لانگستروت در سراسر جهان رایج است: کندوهای ۸ قابه و کندوهای ۱۰ قابه. این دسته‌بندی‌ها بسیار ساده‌اند و بیانگر اندازه‌ی جعبه‌ی کندو و تعداد قاب‌هایی هستند که باید در هر جعبه قرار گیرند.
تمام قاب‌های داخل کندو دارای طول و عرض یکنواختی هستند، اما عمق آن‌ها بسته به اندازه‌ی جعبه‌ی کندو متفاوت است. قاب‌های جعبه‌ی عمیق، عمق بیشتری نسبت به قاب‌های جعبه‌های متوسط یا کم‌عمق دارند. قاب‌های کندو می‌توانند همراه با برگه موم یا بدون آن مورد استفاده قرار گیرند.
نکاتی که هنگام انتخاب قاب کندو باید در نظر گرفت
ساخت قاب‌های کندو مستلزم تصمیم‌گیری درباره‌ی مواد مورد استفاده است. انتخاب میان قاب‌های پلاستیکی و چوبی بدون داشتن اطلاعات کافی ممکن است دشوار باشد. نوع محصولاتی که قصد دارید از کندو برداشت کنید، تعیین می‌کند که بهتر است از کدام نوع قاب استفاده نمایید. قاب‌های چوبی و پلاستیکی مزایای متفاوتی دارند که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت. همچنین می‌توانید قاب‌های آماده‌ی تجاری را خریداری کنید.
پیش از آنکه تصمیم نهایی خود را درباره‌ی جنس قاب‌های کندو بگیرید، بهتر است با دیگر زنبورداران منطقه‌ی خود نیز مشورت کنید. توصیه‌های آن‌ها می‌تواند به شما در تعیین اینکه کدام نوع قاب در منطقه‌ی شما عملکرد بهتری دارد کمک کند. عضویت در یک انجمن یا باشگاه زنبورداری نیز به شما کمک می‌کند تا به‌راحتی با زنبورداران دیگر ارتباط برقرار کرده و از سال‌ها تجربه‌ی آن‌ها بهره‌مند شوید.
عوامل زیر باید پیش از انتخاب جنس قاب کندو در نظر گرفته شوند:
دوام
شما می‌خواهید قاب‌های کندویتان دوام بالایی داشته باشند. قاب‌هایی که از مواد بی‌کیفیت ساخته شده‌اند، خیلی زود از هم می‌پاشند و نیاز به تعویض دارند که هزینه‌بر خواهد بود. قاب کندو باید بتواند فرآیند استخراج عسل را تحمل کند و شکل و استحکام خود را حفظ نماید. همچنین نباید در صورت قرارگیری طولانی‌مدت در کندو دچار تغییر شکل شود. قاب باید از جنسی ساخته شده باشد که در حین تمیزکاری آسیب نبیند. خراشیدن قاب با اهرم کندو به‌منظور پاک‌سازی موادی نظیر بره‌موم، نباید باعث صدمه به قاب باکیفیت شود.
وزن
در زنبورداری، وزن مسئله‌ای بسیار مهم است. هنگام کار با زنبورها در کندوی لانگستروت، وزن جعبه‌ها از ملاحظات اصلی به شمار می‌آید. بلند کردن یک جعبه از روی پشته باید برای زنبوردار آسان باشد. قاب‌های کندو بخش قابل‌توجهی از وزن کل جعبه را تشکیل می‌دهند و بنابراین، قاب‌های سنگین باعث افزایش غیرضروری وزن جعبه می‌شوند. استفاده از قاب‌های سبک‌وزن که باعث خستگی شما نشوند، انتخاب مناسبی است. قاب‌های پلاستیکی کندو سبک‌وزن هستند و در عین حال استحکام خوبی دارند. البته برخی از انواع چوب نیز وجود دارند که قاب‌هایی مستحکم و در عین حال سبک‌وزن تولید می‌کنند.
استفاده از ورقه‌ی موم در قاب‌ها
برخی زنبورداران ترجیح می‌دهند از ورقه‌ی موم در قاب‌های کندوی خود استفاده کنند، در حالی‌که برخی دیگر ترجیح می‌دهند زنبورها به‌صورت طبیعی و بدون هدایت، شانه‌ی عسل خود را روی قاب‌ها بسازند. استفاده از برگه موم در قاب‌های کندو مستلزم در نظر گرفتن جنس قاب است. قاب‌های چوبی با هر دو نوع برگه موم و پلاستیکی سازگار هستند. اما قاب‌های پلاستیکی امکان استفاده از برگه موم را ندارند. در عوض، این قاب‌ها معمولاً دارای برگه موم پلاستیکی هستند که در قالبی یکپارچه با خود قاب ساخته شده است. بنابراین زنبوردارانی که تمایلی به استفاده از برگه موم پلاستیکی ندارند، تنها گزینه‌ی مناسب‌شان قاب‌های چوبی خواهد بود.
قاب‌های پلاستیکی کندو
تولیدکنندگان قاب‌های پلاستیکی کندو در حال حرکت به‌سمت طراحی‌هایی هستند که برگه موم را درون قاب قالب‌گیری کرده‌اند. این قاب‌ها با اندازه‌های استاندارد قاب‌های کندوی لانگستروت عرضه می‌شوند و برای استفاده در هر دو نوع جعبه‌ی نوزاد و جعبه‌ی عسل‌گیر مناسب‌اند. قاب‌های پلاستیکی در رنگ‌های متنوع نیز موجود هستند. این قاب‌ها سبک‌تر بوده و دوام بالایی دارند. آن‌ها با استفاده از هسته‌ای مقاوم از جنس پلاستیک ساخته می‌شوند و ممکن است سطح آن‌ها با لایه‌ای نازک از موم پوشانده شود. از آنجا که زنبورها تمایلی به ساخت شانه روی مواد پلاستیکی ندارند، لازم است سطح برگه موم در این قاب‌ها با موم پوشانده شود تا زنبورها روی آن شانه‌سازی کنند.
مزایای قاب‌های پلاستیکی کندو
- قاب‌های پلاستیکی اغلب به‌صورت قالب‌گیری‌شده همراه با برگه موم عرضه می‌شوند. این طراحی یکپارچه، قاب را مستحکم‌تر می‌کند و باعث می‌شود در برابر نیروی گریز از مرکز هنگام استخراج عسل مقاومت بیشتری داشته باشد. شما می‌توانید این قاب‌ها را با سرعت بالاتری در دستگاه عسل‌گیر بچرخانید، بدون اینکه برگه موم از قاب جدا شود.
- در دسترس بودن قاب‌های پلاستیکی با رنگ‌های مختلف برگه موم، به مدیریت کندو کمک می‌کند. قاب‌های مشکی برای استفاده در حجره‌های پرورش نوزاد بسیار مناسب‌اند، زیرا به‌راحتی می‌توان تخم‌های گذاشته‌شده توسط ملکه را در آن‌ها تشخیص داد. قاب‌های سفید برای استفاده در جعبه‌های برداشت عسل مناسب‌تر هستند.
- قاب‌های پلاستیکی معمولاً دوام بیشتری نسبت به قاب‌های چوبی دارند. اگر به‌درستی نگهداری شوند، می‌توان سال‌ها از آن‌ها در فعالیت‌های زنبورداری استفاده کرد.
- این قاب‌ها به‌صورت آماده و مونتاژشده ارائه می‌شوند و بلافاصله پس از خارج کردن از جعبه، قابل استفاده در کندو هستند.
- قاب‌های پلاستیکی اغلب با لایه‌ای از موم پوشیده شده‌اند. این امر باعث می‌شود زنبورها سریع‌تر آن‌ها را بپذیرند. همچنین می‌توانید خودتان نیز یک لایه موم طبیعی زنبورعسل به سطح قاب اضافه کنید تا مطمئن شوید تمام سطح برگه موم پوشیده شده است. برخی زنبورداران پیش از قرار دادن قاب در کندو، مقداری شربت شکر روی آن اسپری می‌کنند تا پذیرش آن توسط زنبورها تسهیل شود.
- قاب‌های پلاستیکی در زمینه‌ی کنترل آفات و انگل‌ها عملکرد بهتری دارند. لاروها و حشراتی که به شمع یا موم آسیب می‌زنند، نمی‌توانند در قاب‌های پلاستیکی نفوذ کنند. این ویژگی به جلوگیری از گسترش سریع آفات و انگل‌ها کمک می‌کند و زمان بیشتری برای شناسایی و مقابله با آن‌ها در اختیار زنبوردار قرار می‌دهد.
معایب قاب‌های پلاستیکی کندو
- قاب‌های پلاستیکی کندو را نمی‌توان با برگه موم مومی استفاده کرد. زنبوردارانی که از این نوع قاب در زنبورستان خود استفاده می‌کنند، ناچارند از برگه موم پلاستیکی بهره ببرند.
- این قاب‌ها بدون برگه موم قابل استفاده نیستند. زنبورها روی قاب‌های پلاستیکی بدون برگه موم، شان نمی‌سازند.
- نمی‌توان آن‌ها را برای استخراج موم یا کنترل آفات و بیماری‌های زنبورعسل در آب جوشاند. قاب‌های پلاستیکی در برابر دمای بالا تغییر شکل می‌دهند و پس از آن دیگر قابل استفاده در کندو نیستند.
- پلاستیکی که برای ساخت این قاب‌ها به‌کار می‌رود، ماده‌ای طبیعی برای زنبورها نیست. زنبوردارانی که به روش طبیعی یا ارگانیک فعالیت می‌کنند، نمی‌توانند از قاب‌هایی استفاده کنند که از مشتقات نفتی ساخته شده‌اند.
- این قاب‌ها همواره نیاز به موم‌کاری دارند تا زنبورها روی آن‌ها شان بسازند. حتی قاب‌هایی که همراه با یک لایه موم عرضه می‌شوند، اغلب برای کسب بهترین نتیجه باید مجدداً توسط زنبوردار موم‌کاری شوند.
- در صورت آسیب‌دیدگی، این قاب‌ها قابل تعمیر یا بازسازی نیستند. اگر قاب پلاستیکی دچار شکستگی یا آسیب شود، عمر مفید آن به پایان رسیده است. تنها گزینه‌ی باقی‌مانده، دور انداختن آن یا تحویل به مراکز بازیافت پلاستیک خواهد بود.
قاب‌های چوبی کندو
قاب‌های چوبی قدمتی برابر با کندوهای چوبی دارند و از دیرباز انتخاب سنتی زنبورداران بوده‌اند. این قاب‌ها را می‌توان به‌صورت دست‌ساز توسط زنبوردار یا به‌صورت آماده از فروشگاه‌های تجهیزات زنبورداری تهیه کرد. بسیاری از تولیدکنندگان تجهیزات زنبورداری مجموعه‌ی متنوعی از قاب‌های چوبی را ارائه می‌دهند. اگر از این قاب‌ها به‌خوبی مراقبت شود، می‌توانند سال‌های زیادی دوام بیاورند. قاب‌های چوبی در صورت ساخت اصولی، به‌راحتی نمی‌شکنند. همچنین می‌توان آن‌ها را برای استخراج موم در آب جوشاند بدون آنکه آسیبی ببینند و به‌راحتی با ابزارهایی مانند اهرم کندو یا کاردک تمیز کرد. این قاب‌ها به‌سادگی دچار تاب‌برداشتن یا تغییر شکل نمی‌شوند.
زنبورهای عسل از کار کردن در محیطی چوبی و مجهز به اجزای چوبی استقبال می‌کنند. از آنجا که قاب‌ها درون کندو قرار می‌گیرند و از عوامل محیطی محافظت می‌شوند، می‌توان آن‌ها را با تقریباً هر نوع چوبی ساخت. چوبِ قاب‌ها همچنین به تنظیم رطوبت داخل کندو کمک می‌کند.
مزایای قاب‌های چوبی کندو
- چوب ماده‌ای طبیعی است و زنبورها آن را دوست دارند. آن‌ها به‌راحتی با قاب‌های چوبی در کندو انس می‌گیرند. استفاده از قاب چوبی باعث می‌شود زنبورها سریع‌تر در کندو ساکن شوند و شروع به ساخت شان کنند. چوبی که به‌طور پایدار برداشت شده باشد، منبعی تجدیدپذیر است و آسیب چندانی به محیط زیست وارد نمی‌کند. همچنین احتمال آلودگی محصولات کندو با چوب بسیار پایین است.
- به‌راحتی می‌توانید با قاب‌های چوبی، هم زنبورداری با برگه موم و هم بدون برگه موم را امتحان کنید. قاب‌های چوبی را می‌توان با برگه موم یا بدون آن استفاده کرد.
- قاب‌های چوبی بسیار منعطف و سازگارند. هم می‌توان از برگه موم مومی و هم پلاستیکی در آن‌ها استفاده کرد. برای استفاده از برگه موم مومی، لازم است قاب را سیم‌کشی کرده و سیم را در صفحه‌ی موم جاسازی کنید. برگه موم پلاستیکی نیز به‌راحتی در شیارهای تعبیه‌شده درون قاب قرار می‌گیرد و ثابت می‌ماند.
- قاب‌های چوبی در صورت شکستن به‌راحتی قابل تعمیر و بازسازی هستند. می‌توان آن‌ها را باز کرد و از قطعات سالم برای ساخت قاب‌های جدید استفاده نمود. چوب کاربردهای زیادی در زنبورداری دارد و می‌توان از چوب قاب‌های آسیب‌دیده برای اهداف دیگر در زنبورداری استفاده کرد.
- قاب‌های چوبی را می‌توان با تقریباً هر نوع چوبی ساخت. چوب درخت کاج و سدر از گزینه‌های محبوب میان زنبورداران هستند. همچنین می‌توانید از هر چوب در دسترس برای ساخت قاب‌های چوبی استفاده نمایید.
معایب قاب‌های چوبی کندو
- قاب‌های چوبی ممکن است کار کردن با آن‌ها دشوار و زمان‌بر باشد. این موضوع معمولاً زمانی نمایان می‌شود که از چوب‌هایی با تراکم بالا برای ساخت قاب استفاده شده باشد. چنین قاب‌هایی در جعبه کندو بسیار سنگین می‌شوند. برخی انواع چوب آن‌قدر سخت هستند که میخ یا منگنه به‌راحتی در آن‌ها فرو نمی‌رود. به همین دلیل، زنبورداران بهتر است از چوب‌های سبک‌تر و در دسترس استفاده کنند.
- قاب‌های چوبی برای افزایش استحکام شان نیاز به سیم‌کشی دارند. این کار شامل عبور دادن سیم از داخل قاب است. زنبورداران بسته به ترجیح خود، از الگوهای مختلفی برای سیم‌کشی استفاده می‌کنند. سیم‌کشی تنها زمانی لازم است که از برگه موم مومی استفاده شود، زیرا به افزایش استحکام شانی که زنبورها می‌سازند کمک می‌کند. با این حال، این کار می‌تواند خسته‌کننده و وقت‌گیر باشد، به‌ویژه در عملیات‌های زنبورداری وسیع که نیاز به صدها قاب دارند.
- چوب هنگام ساخت قاب به‌راحتی ترک می‌خورد. استفاده از انواع ضعیف چوب ممکن است باعث اتلاف منابع شده و زمان زیادی را برای ساخت هر قاب صرف کند.
- ممکن است نیاز به مونتاژ داشته باشند که زمان‌بر است. قاب‌های چوبی که توسط تولیدکنندگان تجهیزات زنبورداری به فروش می‌رسند ممکن است به‌صورت جدا از هم و بدون مونتاژ ارائه شوند. زنبوردار باید قاب‌ها را مونتاژ کند که این کار می‌تواند برای زنبورداران مبتدی یا حتی زنبورداران باتجربه‌ای که برای اولین بار این کار را انجام می‌دهند، چالش‌برانگیز باشد.
جمع بندی
زنبورداری با استفاده از کندوهای لنگستروت مستلزم استفاده از قاب است. قابی که انتخاب می‌کنید باید متناسب با نیازهای زنبورداری و نوع محصولاتی باشد که تولید می‌کنید. جنس قاب‌ها بر نوع تجهیزاتی که برای استخراج عسل یا سایر عملیات‌ها نیاز دارید تأثیر می‌گذارد. به‌عنوان مثال، استفاده از قاب‌های پلاستیکی ممکن است شما را از خرید برخی ابزارها مانند سیم‌کار بی‌نیاز کند. این مقایسه میان قاب‌های پلاستیکی و چوبی به شما در انتخاب مناسب کمک می‌کند. در نهایت، در انتخاب خود به دوام، استحکام و فراهم کردن محیطی مناسب برای کلنی زنبورعسل خود توجه داشته باشید.
با تشکر از همراهی شما ، امیدواریم خواندن این مقاله برایتان مفید بوده باشید!
اگر در این خصوص نکته یا تجربه خاصی دارید، لطفا در قسمت دیدگاه ها آنرا به اشتراک بگذارید 💐
ترجمه مقاله توسط مرکز تخصصی زنبورداری و پرورش ملکه ارجان
