درمان نیش زنبور و زنبورهای زرد بستگی به شدت آن دارد. بیشتر مشکلاتی که نیاز به مراقبت پزشکی دارند ناشی از واکنش آلرژیک به نیش است. در بیشتر موارد، عوارض ناشی از این واکنش با مصرف دارو در زمان مناسب به‌خوبی قابل درمان هستند.
درمان خانگی نیش زنبور و زنبورهای زرد
حشرات گرده‌افشان که در سیستم غذایی ما نقش مهمی دارند، برای رشد بسیاری از میوه‌ها و سبزیجات ضروری هستند. اما نیش حشرات می‌تواند دردناک باشد و در بعضی موارد خطرناک هم باشد.
اجتناب از نیش زنبور
در اینجا چند گام وجود دارد که می‌توانید برای جلوگیری از نیش زنبور انجام دهید:
- از نزدیک شدن خودداری کنید. زنبورها ممکن است اگر به لانه‌هایشان نزدیک شوید واکنشی دفاعی نشان دهند. سعی کنید از آنها ۳ تا ۶ متر فاصله بگیرید.
- چمن‌زنی با دقت انجام دهید. از چمن‌زنی روی لانه‌ها خودداری کنید.
- با احتیاط سوار شوید. از اسب‌سواری در نزدیکی لانه‌های زنبورهای عسل خودداری کنید.
- کودکان را از لانه‌ها دور نگه دارید. اجازه ندهید کودکان تردد زنبورها را به لانه‌هایشان را مختل کنند، و یا از پرتاب سنگ یا فرو کردن چوب به لانه‌ها.خودداری کنید.
- لباس مناسب بپوشید. لباس‌هایی با رنگ‌های روشن و طرح‌های گلدار ممکن است زنبورها را جذب کنند. اگر به ناحیه‌ای می‌روید که احتمال وجود زنبورها وجود دارد، شلوار بلند و کفش‌های بسته بپوشید. از پوشیدن لباس‌های گشاد در فضای بیرون خودداری کنید زیرا زنبورها ممکن است بین لباس‌ها و پوست شما گیر کنند.
- از استفاده عطر خودداری کنید. رایحه‌های گلدار در عطرها، لوازم بهداشتی و آرایشی می‌توانند زنبورها را جذب کنند.
- دقت کنید نوشیدنی شما چه باشد. زنبورها جذب نوشیدنی‌های شیرین مانند نوشابه می‌شوند و اگر از آنها غافل شوید ممکن است روی لیوان بنشینند و نیش بزنند.
- دست به فرار نزنید. اگر توسط زنبورها محاصره شدید، بی‌حرکت بایستید. این کار باعث آرامش آنها می‌شود و ممکن است بدون نیش زدن پرواز کنند.
- از دافع حشرات استفاده کنید. اسپری‌های دافع حشرات که برای جلوگیری از گزش پشه‌ها طراحی شده‌اند، همچنین می‌توانند زنبورها را دفع کنند.
- جاذبه‌ها را محدود کنید. غذا و زباله‌ها را در ظروف کاملاً بسته نگه دارید. میوه‌های خراب را جمع‌آوری کنید. فضولات حیوانات را پاک کنید زیرا باعث جذب مگس‌ها می‌شود که می‌توانند زنبورهای زرد را جذب کنند.
- پنجره‌های ماشین خود را ببندید. اگر پنجره‌ها را بسته نگه دارید، زنبورها نمی‌توانند وارد خودرو شما شوند.
- از یک متخصص کمک بگیرید. اگر لانه‌ها یا کندوهایی در نزدیکی خانه شما وجود دارند، آنها را توسط یک فرد متخصص حذف کنید.
- فرق زنبورها را بدانید. زنبورها، هورنت ها و زنبورهای زرد دیگر انواع حشرات نیش‌زن هستند. آنها می‌توانند در زمین یا روی درختان یا ساختمان‌ها لانه بسازند و نسبت به حفاظت از لانه‌هایشان تهاجمی هستند. آنها می‌توانند چندین بار نیش بزنند برخلاف زنبورها که تنها یک‌بار نیش می‌زنند.
درمان اولیه برای افرادی که آلرژی به نیش زنبور و زنبورهای زرد دارند
حدود ۳٪ از بزرگ‌سالان و ۰.۵٪ از کودکان به نیش‌ها آلرژی دارند. در اینجا گام‌هایی که باید پس از نیش خوردن یک فرد آلرژیک بردارید آمده است:
- به‌سرعت هر گونه نیش زنبور گیر کرده را خارج کنید. نیش زنبورهای گیر کرده حاوی زهر هستند و برای چند ثانیه بعد از وارد شدن نیش به بدن، زهر آزاد می‌کنند. برخی از کارشناسان پیشنهاد می‌کنند که سریعتر نیش زنبور را از پوست خود بردارید.
- یخ را روی محل نیش بگذارید. یخ ممکن است کمی تسکین بدهد. یخ را به مدت ۲۰ دقیقه هر ساعت یک‌بار به محل نیش بزنید. یخ را در حوله بپیچید یا برای جلوگیری از یخ‌زدگی پوست، یک پارچه بین یخ و پوست قرار دهید.
- مصرف آنتی‌هیستامین‌ها مانند دیفن‌هیدرامین (بنادریل) یا یک آنتی‌هیستامین غیر خواب‌آور مانند لوراتادین (کلاریتین) به کاهش خارش و تورم کمک می‌کند.
- استفاده از استامینوفن (تیلنول) یا ایبوپروفن (موترین) برای تسکین درد در صورت نیاز. (اگر به این داروها حساسیت دارید، از مصرف آنها خودداری کنید چون ممکن است واکنش شما را بدتر کنند.)
- محل نیش را با آب و صابون بشویید. استفاده از کرم هیدروکورتیزون می‌تواند در کاهش قرمزی، خارش و تورم کمک کند.
- اگر بیش از ۱۰ سال از آخرین واکسن کزاز شما گذشته است، در چند روز آینده واکسن تقویتی بزنید.
اگر می‌دانید که ممکن است آلرژی داشته باشید، به‌ویژه اگر قبلاً در اثر نیش زنبور یا زنبورهای زرد واکنش شدیدی داشته‌اید، فوراً به دنبال کمک پزشکی باشید. به محض نیش خوردن، آنتی‌هیستامین مصرف کنید. اگر برای واکنش آلرژیک، اپی‌نفرین (آدرناکلیک، آوی-کیو، اپی‌پن، سیم‌جِپی یا نسخه ژنریک خودکار آنژکتور) تجویز شده است، همیشه دو عدد از آن را همراه داشته باشید و طبق دستورالعمل استفاده کنید.
شاید علاقمند باشید مقاله مرتبط ” مراقب حساسیت به نیش زنبور عسل باشید ” را ملاحظه کنید! 🌹
کمک‌های اولیه برای افرادی که آلرژی ندارند
اگر آلرژی ندارید، چند مرحله ساده کافی خواهد بود. سوزن را بردارید، زخم را بشویید و یخ بزنید. می‌توانید مسکن‌های بدون نسخه (OTC) مصرف کنید. ممکن است بخواهید جواهرات یا لباس‌هایی را که با تورم ممکن است تنگ شوند، بردارید. اگر نیش بر روی دست یا پا باشد، بالا بردن اندام ممکن است تورم را کاهش دهد.
⚠️ اگر مطمئن نیستید که چه کار کنید، فورا با مرکز اورژانس 115 تماس بگیرید !
کی باید برای نیش زنبور به پزشک مراجعه کنید؟
واکنش آلرژیک شدید که آنافیلاکسی نامیده می‌شود. نشانه‌هایی که باید فوراً کمک بگیرید عبارتند از:
- تورمی که به قسمت‌های دیگر بدن گسترش می‌یابد (به‌ویژه خطرناک است اگر روی صورت یا گردن باشد)
- کهیر، خارش یا رنگ پریدگی
- تورم گلو یا زبان
- تهوع، استفراغ یا اسهال
- نبض ضعیف و سریع
- سرگیجه یا غش
درمان پزشکی برای نیش زنبور و زنبور زرد
اگر آلرژی ندارید، بیشتر نیش‌ها را می‌توانید در خانه درمان کنید. در برخی موارد، ممکن است بخواهید به پزشک مراجعه کنید.
مراقبت از زخم برای نیش زنبور
زنبورهایی که نیش می‌زنند شامل زنبورهای بامبل، زنبورهای عسل و زنبورهای نجار هستند. اما تنها زنبورهای ماده می‌توانند نیش بزنند. یک روش سریع برای تمایز زنبورها از زنبورهای زرد و هورنت ها این است که زنبورها پشمی هستند.
اگر یک نیش ساده بدون علائم آلرژیک دارید، ممکن است تنها به مراقبت موضعی از زخم مانند شستشو و استفاده از پماد آنتی‌بیوتیک نیاز داشته باشید. هر نیشی که باقی مانده باشد، برداشته شود.
دارو برای نیش زنبور
ممکن است یک آنتی‌هیستامین خوراکی برای درمان خارش به شما داده شود. پزشک همچنین ممکن است به شما توصیه کند که از ایبوپروفن (Motrin) یا استامینوفن (Tylenol) برای درد استفاده کنید. اگر واکسیناسیون کزاز شما به‌روز نیست، یک دوز تقویتی دریافت خواهید کرد.
درمان جوش ناشی از نیش زنبور
اگر علائم آلرژیک خفیفی مانند کهیر و خارش در سراسر بدن داشته باشید، ولی مشکلی در تنفس یا دیگر علائم حیاتی نداشته باشید، ممکن است با آنتی‌هیستامین درمان شوید. همچنین ممکن است استروئیدها به شما داده شود. در برخی موارد، پزشک ممکن است یک تزریق اپی‌نفرین (آدرنالین) به شما بدهد. درمان ممکن است در محل حادثه یا در آمبولانس توسط امدادگران اورژانس آغاز شود. اگر وضعیت شما خوب باشد، ممکن است پس از مشاهده در بخش اورژانس به خانه فرستاده شوید.
مشکلات تنفسی پس از نیش زنبور
اگر یک واکنش آلرژیک متوسط مانند کهیر در سراسر بدن و مشکلات خفیف تنفسی داشته باشید، احتمالاً به شما تزریق‌های آنتی‌هیستامین‌ها، استروئیدها و اپی‌نفرین داده خواهد شد. برخی از این درمان‌ها ممکن است در محل حادثه یا در آمبولانس توسط امدادگران اورژانس آغاز شوند. احتمالاً شما نیاز به مشاهده طولانی مدت در بخش اورژانس خواهید داشت. در برخی موارد، ممکن است به بیمارستان منتقل شوید.
واکنش آلرژیک شدید به نیش زنبور
اگر واکنش آلرژیک شدیدی داشته باشید، مانند فشار خون پایین، تورم مسدودکننده مسیر هوایی به ریه‌ها یا مشکلات جدی تنفسی دیگر، شما با یک اورژانس تهدیدکننده زندگی روبه‌رو هستید. درمان ممکن است شامل قرار دادن یک لوله تنفسی در نای شما باشد. احتمالاً به شما تزریق‌های آنتی‌هیستامین‌ها، استروئیدها و اپی‌نفرین داده خواهد شد. همچنین ممکن است مایعات داخل وریدی تجویز شود. برخی از این درمان‌ها ممکن است در محل حادثه یا در آمبولانس آغاز شوند. شما در بخش اورژانس به‌دقت تحت نظارت قرار خواهید گرفت و احتمالاً به بیمارستان، شاید به بخش مراقبت‌های ویژه، منتقل خواهید شد.
درمان پس از نیش‌های متعدد
اگر یک آشیانه یا کندو را مزاحمت کنید، احتمالاً چندین بار نیش خواهید خورد. چند نیش مشکلی جدی ایجاد نمی‌کند اگر آلرژی نداشته باشید. اما اگر دوازده بار یا بیشتر نیش خورده باشید، سم زیادی در بدن شما انباشته می‌شود. ممکن است نیاز به مشاهده طولانی مدت در بخش اورژانس یا بستری شدن در بیمارستان داشته باشید. پزشک ممکن است آزمایش‌های خون متعدد درخواست کند.
نیش زنبور در دهان یا گلو
اگر در داخل دهان یا گلو نیش خورده باشید، ممکن است نیاز به باقی‌ماندن در بخش اورژانس برای نظارت داشته باشید، یا ممکن است در صورت بروز عوارض به مدیریت شدیدتری نیاز داشته باشید.
نیش زنبور در چشم
اگر در چشم نیش خورده باشید، باید توسط یک پزشک چشم مورد معاینه قرار گیرید.
آیا می‌توانم از واکنش به نیش زنبور پیشگیری کنم؟
پس از اینکه یک واکنش آلرژیک به نیش زنبور یا زنبور زرد داشته‌اید، در صورت نیش خوردن مجدد، در معرض خطر واکنش شدیدتری خواهید بود. شما می‌توانید اقداماتی برای جلوگیری از واکنش مجدد انجام دهید.
آزمایش‌های پوستی آلرژی
اگر واکنش شدید به نیش زنبور یا زنبور زرد داشته‌اید، با پزشک خود در مورد آزمایش‌های پوستی آلرژی صحبت کنید. این آزمایش شامل خراشیدن پوست و قرار دادن آن در معرض سم تصفیه‌شده و خشک‌شده است. این می‌تواند به پزشک شما کمک کند تا شدت آلرژی شما را تعیین کند. گزینه دیگری آزمایش خون به نام تست رادیوآلرگوسوربنت (RAST) است، اما این آزمایش نمی‌تواند به پزشک شما بگوید که آلرژی شما چقدر شدید است. این فقط تأیید می‌کند که آلرژی وجود دارد.
هیچ‌کدام از این آزمایش‌ها ۱۰۰% قابل اعتماد نیستند. حدود ۲۰% از آزمایش‌های RAST آلرژی‌ای را نشان می‌دهند که وجود ندارد یا نتوانسته‌اند آلرژی‌ای که شما دارید را نشان دهند. تنها حدود ۲۰% از افرادی که آزمایش پوست مثبت دارند، واکنش آلرژیک شدید خواهند داشت.
اگر هرگز واکنشی به نیش نداشته‌اید، نیازی به آزمایش آلرژی نیست. با این حال، آلرژی‌ها می‌توانند ارثی باشند. اگر شما به نیش زنبورها آلرژی دارید، بدانید که ممکن است فرزند شما نیز در صورت نیش خوردن واکنش نشان دهد.
کیت‌های نیش زنبور
حمل یک کیت نیش زنبور می‌تواند خطر واکنش شدید به نیش‌های آینده را کاهش دهد. پزشک شما می‌تواند یک کیت تجویز کند که شامل داروی اپی‌نفرین است. در صورت نیش خوردن دوباره، شما باید فوراً خودتان را تزریق کنید.
اطمینان حاصل کنید که نحوه استفاده از خودتزریق‌کننده اپی‌نفرین را بدانید و کیت خود را همیشه همراه داشته باشید. افراد نزدیک به شما نیز باید نحوه استفاده از خودتزریق‌کننده را بیاموزند تا در صورت عدم توانایی شما در تزریق، بتوانند به شما کمک کنند.
دستبندهای هشدار پزشکی
دستبندها و گردنبندهای هشدار پزشکی به دیگران این امکان را می‌دهند که از وضعیت پزشکی شما آگاه شوند، اگر نتوانید در شرایط اضطراری ارتباط برقرار کنید. به فکر استفاده از یکی از این دستبندها باشید که آلرژی شما را توصیف می‌کند.
ایمن‌سازی با سم زنبور
اگر واکنش شدید داشته‌اید و آزمایش سم پوست شما مثبت بوده است، ممکن است ایمن‌سازی با سم زنبور را امتحان کنید. در این درمان، شما یک سری تزریقات هفتگی از سم تصفیه‌شده دریافت خواهید کرد. این درمان می‌تواند از واکنش آنفیلاکسی آینده جلوگیری کند.
چه چیزی زنبورها را جذب می‌کند؟
زنبورها به بوی‌هایی که شبیه به گل‌ها هستند، جذب می‌شوند. این می‌تواند عطر شما، افترشیو، ضدآفتاب، شامپو یا سایر لوازم بهداشتی یا لوازم آرایشی شما باشد. آنها لباس‌هایی با طرح گل را دوست دارند و به چیزهای براق مانند جواهرات و قفل‌ها جذب می‌شوند. زنبورداران وقتی که در نزدیکی کندوها هستند، لباس‌های سفید می‌پوشند.
نکات مهم
نیش زنبور و زنبور زرد می‌تواند دردناک باشد، اما مگر اینکه به آن آلرژی داشته باشید، احتمالاً باعث مشکلات جدی سلامتی نمی‌شود. شما می‌توانید نیش را در خانه با برداشتن نیش، شستشوی زخم و استفاده از یخ برای کاهش تورم درمان کنید. اگر هرگونه نشانه‌ای از واکنش آلرژیک مانند خارش، تورم در سایر نقاط بدن یا مشکلات تنفسی داشتید، به مراقبت پزشکی فوری نیاز دارید. پس از اینکه واکنش آلرژیک به نیش داشته‌اید، واکنش‌ها به نیش‌های آینده می‌تواند جدی‌تر باشد. با پزشک خود در مورد گام‌هایی که برای جلوگیری از واکنش شدید باید بردارید، مشورت کنید.
سوالات متداول درباره نیش زنبور و زنبور زرد
بهترین درمان برای نیش زنبور چیست؟
اگر نیش خوردید، سعی کنید فوراً نیش را بردارید. سپس زخم را شستشو داده و یخ بزنید تا از تورم جلوگیری کنید. ممکن است بخواهید یک آنتی‌هیستامین برای تسکین خارش یا یک مسکن بدون نسخه برای راحتی خود مصرف کنید. علائم واکنش آلرژیک را تحت نظر داشته باشید و در صورت مشاهده نشانه‌های واکنش، فوراً کمک بگیرید.
چه چیزی نیش زنبور را خنثی می‌کند؟
درمان‌های خانگی موضعی که ممکن است برای نیش زنبور مفید باشند عبارتند از:
- خمیر جوش شیرین و آب
- خمیر نرم‌کننده گوشت و آب
- کیسه چای مرطوب
مطالعات نشان داده‌اند که آلوئه‌ورا خاصیت ضدالتهابی دارد که ممکن است نیش را تسکین دهد. تحقیقات زیادی در مورد اثربخشی سایر درمان‌های خانگی وجود ندارد.
نیش زنبور چقدر طول می‌کشد؟
پس از برداشتن نیش، باید بهبودی نسبی در علائم خود مشاهده کنید. طی چند ساعت، علائم شما احتمالاً به طور عمده از بین خواهند رفت. تورم و قرمزی باید طی چند روز از بین بروند، هرچند گاهی ممکن است ۷ تا ۱۰ روز طول بکشد تا زخم به طور کامل بهبود یابد.
آیا سرکه برای نیش زنبور مفید است؟
سرکه یکی دیگر از درمان‌های خانگی است که برای نیش زنبور مطرح می‌شود. اما سرکه اسیدی است و می‌تواند به پوست شما آسیب برساند، بنابراین ممکن است بهترین انتخاب نباشد.
بهترین درمان برای نیش زنبور زرد چیست؟
نیش زنبور زرد را به همان روشی که نیش زنبور را درمان می‌کنید، درمان کنید — نیش را بردارید، زخم را شستشو دهید و یخ بزنید. به نشانه‌های هرگونه واکنش آلرژیک دقت کنید.
آیا بنادریل برای نیش زنبور زرد مفید است؟
بله، اگر علائم ملایم باشد، یک آنتی‌هیستامین مانند بنادریل می‌تواند کمک کند.
نیش زنبور زرد چقدر طول می‌کشد؟
اگر شما آلرژی نداشته باشید، نیش زنبور زرد باید طی یک هفته به طور کامل بهبود یابد.
نویسنده : Shawna Seed ، نظرات دکتر Jabeen Begum ، تاریخ بازبینی: ۱۴ مه ۲۰۲۴
با تشکر از همراهی شما ، امیدواریم خواندن این مقاله برایتان مفید بوده باشید! 💐
ترجمه مقاله توسط مرکز تخصصی زنبورداری و پرورش ملکه ارجان
