رفتار واش‌بوردینگ (Washboarding) زنبورهای عسل
رفتار زنبورعسل سال‌هاست که توسط پژوهشگران مورد مطالعه قرار گرفته است، اما ما هنوز همه چیز را درباره رفتار واش‌بوردینگ (Washboarding) در زنبورها نمی‌دانیم و این رفتار همچنان به‌صورت یک معما برای زنبورداران باقی مانده است. این رفتار به‌صورت یک الگوی حرکتی جالب در جلوی کندو دیده می‌شود. در این مقاله، با علت نام‌گذاری این رفتار به‌عنوان «واش‌بوردینگ» آشنا می‌شوید و با برخی نظریه‌ها در مورد چرایی وقوع آن آشنا خواهید شد.
به‌عنوان یک زنبوردار حرفه‌ای، به اهمیت دقت در مشاهده وقایع در زنبورستان پی برده‌ام. مشاهده عمیق ودقیق بخشی از مدیریت خوب کندو است. با این حال باید اعتراف کنم که گاهی زنبورهای من باعث سردرگمی‌ام می‌شوند.
رفتار واش‌بوردینگ در زنبورهای عسل چیست؟
واش‌بوردینگ یک رفتار خاص در زنبورهای عسل است که طی آن زنبورها به‌صورت هماهنگ، به جلو و عقب حرکت می کننند.در حین این حرکت تاب‌دار، آنها پاهای جلویی خود را به گونه‌ای حرکت می‌دهند که گویی در حال ساییدن سطح کندو هستند. این رفتار معمولاً (تا آنجا که می‌دانیم) روی سطح بیرونی کندو رخ می‌دهد.
من اغلب متوجه می‌شوم که زنبورهایم روی قسمت جلویی کندو یا سکو در حال انجام این رفتار هستند. از چند زنبور گرفته تا چند صد زنبور، همگی در ردیف‌هایی رو به ورودی کندو قرار می‌گیرند.آنها روی جفت دوم و سوم پاهای خود ایستاده و سر و پاهای جلویی‌شان خم شده و اغلب رو به ورودی کندو هستند.
در یک حرکت ریتمیک و نوسانی، زنبورها از پاهای جلویی برای ساییدن سطح کندو استفاده می‌کنند ، آنها همچنین از آرواره‌های خود (که نقش دندان زنبور را دارند) نیز بهره می‌برند. آنها در این کار بسیار جدی به نظر می‌رسند و رفتارشان شبیه نوعی فعالیت تمیزکاری است.
شاید دوست داشته باشید بدانید ” زنبورهای فستون کننده چه هستند و چرا این کار را انجام می‌دهند؟ ” 🌷
ویژگی‌های رفتاری واش‌بوردینگ
با وجود آن‌که دلیل دقیق این رفتار هنوز ناشناخته است، برخی ویژگی‌های رایج آن شناخته شده‌اند:
- حرکت ریتمیک که شبیه تمیزکاری یا پرداخت سطح است
- یک فعالیت گروهی ، معمولاً صدها زنبور هم‌زمان مشغول‌اند
- ترجیح سطح صاف ، بیشتر روی سطوح صاف نزدیک ورودی کندو دیده می‌شود
- بیشتر در ماه‌های گرم رخ می‌دهد
- معمولاً در کندوهای قوی و سالم دیده می‌شود
- اغلب در اواخر روز ، از عصر به بعد ، مشاهده می‌شود
نظریه‌هایی درباره رفتار واش‌بوردینگ زنبورها
ویدیویی در یوتیوب ببینید که در آن زنبورها حین Washboarding نشان داده می‌شوند.
ما واقعاً نمی‌دانیم چرا زنبورها ، رفتار واش‌بوردینگ را انجام می‌دهند. این یکی از آن پرسش‌های جالب درباره زنبورهاست که هنوز پاسخ قطعی ندارد. اما کلونی‌های زنبورعسل سال‌ها پیش از اختراع ماشین لباس‌شویی این کار را انجام می‌دادند. (امروزه شاید به‌جای «واش‌بوردینگ» باید نامش را «مای‌تگینگ» گذاشت؟!)
با این حال، برخی نظریه‌هایی وجود دارند که پژوهشگران در بررسی علت این رفتار به آنها توجه کرده‌اند:
- بهداشت کندو
- ارتباط یاتعامل اجتماعی
- تنظیم دما
- نقش‌های تکاملی یا رشدی
- کارکرد حفاظتی
- عامل ژنتیکی
- زنبورهایی که کاری برای انجام ندارند
تمیزکاری : شاید این رفتار پرداخت‌کاری همان چیزی باشد که از ظاهر آن به نظر می‌رسد. کارگرهای زنبور ممکن است واقعاً در حال تمیز کردن سطح خارجی کندو باشند. تنها زنبورهای کارگر در این رفتار مشارکت دارند؛ هیچ زنبور نری دیده نمی‌شود.
ارتباط : ما می‌دانیم که کلونی زنبورعسل یک ارگانیسم اجتماعی است. شاید واش‌بوردینگ نوعی پیوند اجتماعی یا فعالیت ارتباطی باشد. حرکات ریتمیک آن مشابه رقص‌های ارتباطی زنبورهاست که می‌دانیم کاربرد اطلاعاتی دارند.
تنظیم دما : درست است که این نظریه کمی دور از ذهن به نظر می‌رسد، اما یکی از نظریه‌ها این است که واش‌بوردینگ ممکن است نقشی در تنظیم دمای کندو داشته باشد. این رفتار فقط در ماه‌های گرم دیده می‌شود.
همچنین، واش‌بوردینگ در داخل کندو هم ممکن است رخ دهد ، چرا که در کندوهای شیشه‌ای دیده شده است، اما معمولاً از دید ما پنهان می‌ماند.
کارکرد حفاظتی : نظریه دیگری می‌گوید که این رفتار می‌تواند نقش بازدارنده برای شکارچیان یا آفات داشته باشد. حرکت مداوم زنبورها و احتمالاً نشانه‌های بویایی (بوها) ممکن است شکارچیان را دور کند. شخصاً، تمایلی ندارم کندویی را که صدها زنبور در جلوی آن در حال واش‌بوردینگ‌اند، دستکاری کنم!
نقش ژنتیک : انواع مختلفی از زنبورعسل وجود دارند. زنبورداران می‌دانند که ژنتیک در بسیاری از جنبه‌های زندگی زنبورها نقش دارد. شاید برخی کلونی‌ها این رفتار را به‌خاطر ویژگی‌های ژنتیکی‌شان نشان می‌دهند..
زنبورهایی که کاری برای انجام ندارند : مشاهدات نشان می‌دهد که این رفتار فقط در ماه‌های گرم سال دیده می‌شود. در دوره‌های شهددهی بالا یا جریان عسل رخ نمی‌دهد.با این حال، در زمان های کمبود شهد، رفتار واش‌بوردینگ بیشتر دیده می‌شود. آیا دلیلش این است که تعداد زیادی از زنبورهای میدانی در خانه‌اند و کاری برای انجام دادن ندارند؟ یا فقط یک تصادف است؟
تا به امروز، نظریه‌های زیادی مطرح شده‌اند. اما هیچ‌کس دلیل مشخصی برای این رفتار در زنبورهای عسل اعلام نکرده است.
تفاوت واش‌بوردینگ (Washboarding) با بیردینگ (Bearding)
رفتار واش‌بوردینگ با بیردینگ در زنبورها تفاوت دارد. البته اگر تازه‌کار باشید، ممکن است این دو رفتار را با هم اشتباه بگیرید.در بیردینگ، زنبورها در یک روز مرطوب و گرم به‌صورت توده‌هایی در بیرون کندو آویزان می‌شوند. این توده‌ها گاهی تا چندین سانتی‌متر از دهانه کندو آویزان هستند.زنبورها در این حالت عمدتاً بی‌حرکت‌اند و درگیر هیچ فعالیت هماهنگی نیستند. اگر کلونی شما شلوغ است، افزودن تهویه به کندو ممکن است کمک کند.
پرسش‌های متداول
چرا به این رفتار “واش‌بوردینگ” می‌گویند؟
این واژه به‌دلیل شباهت این رفتار زنبورها به شستن لباس روی تخته واش‌بورد (لباس‌شویی دستی) انتخاب شده است.
چرا زنبورهای عسل رفتار واش‌بوردینگ انجام می‌دهند؟
ما دقیقاً نمی‌دانیم چرا زنبورها واش‌بوردینگ می‌کنند. حتی متخصص‌ترین پژوهشگران نیز دلیل قطعی این رفتار را نمی‌دانند.
آیا همه گونه‌های زنبور این رفتار را انجام می‌دهند؟
واش‌بوردینگ بیشتر در زنبورهای عسل، به‌ویژه گونه Apis mellifera دیده شده است. مشخص نیست که گونه‌های دیگر زنبور هم این رفتار را دارند یا نه.
آیا رفتار واش‌بوردینگ نشانه سلامت کندو است؟
واش‌بوردینگ معمولاً در کلونی‌های قوی و سالم دیده می‌شود. با این حال، حضور این رفتار به‌تنهایی نشانگر قطعی سلامت کندو نیست.
رفتار واش‌بوردینگ چقدر طول می‌کشد؟
مدت این رفتار متغیر است. بسته به شرایط و نیاز کلونی، زنبورها ممکن است از چند دقیقه تا چند ساعت درگیر واش‌بوردینگ باشند.
در پایان
بی‌شک زنبورها به دلیلی این رفتار را انجام می‌دهند، ولی ای‌کاش می‌دانستیم آن دلیل چیست!
گاهی ما حتی سعی می‌کنیم رویدادهای مهم زندگی‌مان را برای زنبورها تعریف کنیم ، آیا آنها متوجه می‌شوند یا اصلاً برایشان مهم است؟ احتمالاً نه!
هرچند ممکن است هرگز ندانیم چرا زنبورها این رفتار برای ما «عجیب» را انجام می‌دهند، اما همین موضوع درک ما از دنیای پیچیده زنبور عسل را عمیق‌تر می‌کند.
نویسنده : Charlotte Anderson ، به روزرسانی مقاله : 30 ژوئن 2024
با تشکر از همراهی شما ، امیدواریم خواندن این مقاله برایتان مفید بوده باشید! 💐
ترجمه مقاله توسط مرکز تخصصی زنبورداری و پرورش ملکه ارجان
