عسل کلزا ؛ ویژگی ها، فواید سلامتی
عسل کلزا یک نوع عسل تکگلی یا مونوفلورال است که از گرده و شهد گیاه Brassica napus بهدست میآید. به بیان ساده، عسل کلزا حاصل گردهافشانی گسترده زنبورهای عسل بر روی مزرعههای انبوه کلزا است. این نوع عسل از روی رنگ سفید یا زرد کرهای، بوی شبیه به کلم و طعم اندکی فلفلی قابل تشخیص است.
منشأ عسل کلزا از کجاست
گیاه کلزا عضوی از همان تیرهای است که شامل شلغم، کلم پیچ، جوانه بروکسل و کلم معمولی میشود. در واقع نام کلزا از واژه لاتین به معنای شلغم گرفته شده است. نوعی از کلزا با نام کانولا شناخته میشود که گونهای اهلی از کلزاست و دارای سطح پایینتری از اسید اروسیک بوده و به همین دلیل برای خوراک دام و مصرف انسانی ایمنتر و مفیدتر است.
در آمریکای شمالی، کلزا بهصورت تجاری در ایالتهای آلبرتا، مانیتوبا و ساسکاچوان در کانادا و همچنین در ایالتهای داکوتای شمالی و مینهسوتا در ایالات متحده کشت میشود. بیشتر محصولات کلزا در آمریکای شمالی بهصورت اصلاح ژنتیکیشده برای مقاومت بیشتر در برابر آفات و آفتکشها پرورش داده میشوند. این گیاه همچنین در اروپا، بهویژه در آلمان و انگلستان نیز کشت میشود و در آنجا نیز گونههای تراریخته معرفی شدهاند. بنابراین اگر خرید عسل ارگانیک برای مصرفکنندگان اهمیت دارد، باید در هنگام خرید عسل کلزا به برچسب محصول توجه کنند.
شاید دوست داشته باشید مقاله ای در خصوص « خواص عسل یونجه: فواید سلامتی و مصارف » را مطالعه کنید 🌷
زنبورداران چگونه عسل کلزا تولید میکنند
برای تولید عسل تکگلی کلزا، زنبورداران کندوهای خود را در میان یا در نزدیکی مزارع انبوه کلزا قرار میدهند. این کار باعث میشود که زنبورهای عسل عمدتاً از شهد گلهای کلزا تغذیه کرده و عسلی با غلظت بالای شهد کلزا تولید کنند تا بتوان آن را مونوفلورال دانست.
البته تولید عسل کلزا برای زنبورداران هم مزایا و هم چالشهایی دارد. یکی از مزایا این است که کلزا را میتوان در پاییز برای برداشت بهاری یا در بهار برای برداشت تابستانی کاشت. در نتیجه یک کندو میتواند در هر سال دو بار عسل کلزا تولید کند. این موضوع بهویژه بهدلیل جریان شهد فراوان گیاه کلزا که به بازدهی بالای عسل منجر میشود، برای تولیدکنندگان بسیار جذاب است.
اما در کنار مزایا، مشکلاتی نیز وجود دارد. زنبورداران میدانند که عسل کلزا بهسرعت متبلور میشود و ممکن است استخراج آن دشوار باشد. به همین دلیل باید بهطور مداوم کندوها را بررسی کنند و قابهای عسل را بلافاصله پس از پوششدهی موم برداشت کنند. پس از برداشت قابها، معمولاً عسل در همان روز استخراج و بلافاصله عرضه میشود، زیرا عسل کلزا در حالت عادی در عرض سه تا چهار هفته در ظرف متبلور میشود.
اگر این فرایند بهدرستی مدیریت نشود، تبلور سریع عسل کلزا نهتنها کار استخراج را مشکل میکند، بلکه میتواند برای سلامت کندو نیز خطرناک باشد. برخلاف برخی انواع عسل که درون شان متبلور میشوند، عسل کلزا میتواند در صورتی که تنها منبع غذایی زمستانی زنبورها باشد، باعث بیماری یا گرسنگی کندو شود. به همین دلیل، بعضی از زنبورداران از تلاش برای تولید عسل کلزای تکگلی دست کشیدهاند.
زنبورها چگونه عسل کلزا تولید میکنند
هر زمان که کندویی در نزدیکی مزرعه بزرگ کلزا قرار گیرد، زنبورها بهطور طبیعی عسل کلزا تولید خواهند کرد. زمانی که زنبور عسل شهد کلزا را جمعآوری میکند، آن را با آنزیمی به نام اینورتاز که در دهان زنبور ترشح میشود مخلوط میکند. این آنزیم که از غدد زنبور ترشح میشود، به نام آنزیم زنبور نیز شناخته میشود.
وقتی زنبورها به کندو بازمیگردند، شهد جمعآوریشده را دهانبهدهان به دیگر زنبورها منتقل میکنند تا آنزیمها بیشتر با شهد ترکیب شده و میزان آب آن کاهش یابد و شهد به عسل تبدیل شود. سپس زنبورها عسل کلزا را درون سلولهای مومی کندو ذخیره میکنند، اما در این مرحله هنوز میزان آب آن بالاست. برای کاهش آب، زنبورها با بال زدن روی سلولها موجب تبخیر آب اضافی میشوند. پس از پایان این فرایند، عسل کلزا دارای میزان آب کمتر از حدود ۲۰ درصد خواهد بود. در این مرحله، سلولها را میپوشانند و فرایند از نو آغاز میشود.
فواید عسل کلزا
عسل کلزا فواید متعددی دارد. از جمله اثرات مثبت آن در ترمیم زخمها و سوختگیها، کاهش شدت و مدت اسهال، پیشگیری از بازگشت اسید معده، مقابله با عفونتها، تسکین علائم سرماخوردگی و سرفه، تأمین آنتیاکسیدانهای مفید و کاهش سطح تریگلیسیریدها. پژوهشهای علمی گزارش دادهاند که مصرف عسل خام میتواند به بهبود زخمها، کاهش التهاب معده و حتی کنترل قند خون کمک کند. البته باید توجه داشت که این فواید مربوط به عسل خام است و در عسلهای صافشده یا پاستوریزه بخش زیادی از این خواص از بین میرود.
مقایسه عسل کلزا با عسل معمولی
بیشتر عسل کلزا بهصورت خام عرضه میشود، و این نکته مهم است زیرا عسل خام معمولاً دارای فواید فراوانی است که در اثر فرایند پاستوریزه کردن از بین میروند. در مقابل، عسلهای معمولی بازار معمولاً قبل از بستهبندی پاستوریزه و تصفیه میشوند تا ظاهری شفافتر و جذابتر پیدا کنند، اما در این فرایند بسیاری از مواد مغذی و خواص مفید عسل از بین میرود. در حالی که عسل خام تنها بهطور سطحی صاف میشود تا ذراتی مانند گرده، موم و بقایای زنبور حذف شود، این نوع عسل سرشار از ویتامینها، مواد معدنی، آمینواسیدها، آنتیاکسیدانها و مواد مغذی طبیعی است که در اثر حرارت بالا تخریب میشوند.
چه کسانی باید از مصرف عسل کلزا پرهیز کنند
زنان باردار یا شیرده باید از خوردن عسل خودداری کنند و همچنین کودکان زیر یک سال نباید عسل مصرف کنند، زیرا ممکن است اسپورهای بوتولیسم در آن وجود داشته باشد که دستگاه گوارش نوزاد توان مقابله با آن را ندارد. افراد دیابتی، پیشدیابتی یا کسانی که از فشار خون بالا یا پایین رنج میبرند نیز باید پیش از مصرف عسل با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنند.
عسل کلزا بهعنوان ماده ضدعفونیکننده
در مقایسه با سایر انواع عسل خام، عسل کلزا دارای سطح پایینی از فعالیت آنتیبیوتیکی است. با این حال، میتوان از آن بهصورت موضعی برای درمان سوختگیها و بیماریهای پوستی استفاده کرد، زیرا نشان داده شده است که به تسریع بهبود زخم، پاکسازی و جلوگیری از عفونتها کمک میکند. با این حال، عسل کلزا دارای مقدار کافی از آنزیمهای اکسیداز و کاتالاز نیست که بتوانند واکنش تولید پراکسید هیدروژن را انجام دهند، ترکیبی که در برخی عسلها موجب اثرات ضدباکتریایی و باکتریکش میشود.
آیا عسل کلزا وگان محسوب می شود
انجمن Vegan Society عسل را، از جمله عسل کلزا، وگان نمیداند. این باور بر این اساس است که برخی زنبورداران هنگام برداشت عسل، آن را با شربت قند جایگزین میکنند که فاقد ریزمغذیهای ضروری عسل طبیعی است و برای زنبورها زیانبار محسوب میشود. همچنین این انجمن معتقد است که در زنبورداری صنعتی، زنبورها برای افزایش بهرهوری پرورش انتخابی مییابند، که این امر باعث کاهش تنوع ژنتیکی و افزایش آسیبپذیری در برابر بیماریها و مرگومیر گسترده میشود.
از سوی دیگر، آنان ادعا میکنند برخی زنبورداران پس از برداشت عسل، کندوها را معدوم میکنند یا بالهای ملکه را کوتاه میکنند تا از خروج او برای تشکیل کلنی جدید جلوگیری کنند. به همین دلایل، انجمن Vegan Society عسل را محصولی غیروگان میداند، هرچند برخی وگانها بر این باورند که اگر عسل از منابع مطمئن و اخلاقی تهیه شود، مصرف آن ایرادی ندارد.
مصارف عسل کلزا
بسیاری از زنبورداران عسل کلزا را بهصورت خامهای به فروش میرسانند. این شکل از عسل برای مالیدن روی نان تست یا مصرف مستقیم با قاشق بسیار محبوب است. مردم از طعم ملایم و دلپذیر، شدت متوسط شیرینی و عطر خاص این عسل لذت میبرند. علاوه بر مصرف خوراکی و درمانی، برخی افراد از عسل کلزا بهصورت موضعی برای پوست یا بهعنوان ضدعفونیکننده طبیعی نیز استفاده میکنند.
آیا عسل کلزا گران است
میتوان عسل کلزای خام و ارگانیک صددرصد خالص را از فروشگاههای اینترنتی با قیمت حدود ده دلار برای هر پوند (حدود ۴۵۰ گرم) خریداری کرد. در فروشگاههای مواد غذایی طبیعی یا بازارهای محلی کشاورزان معمولاً میتوان قیمت مناسبتری پیدا کرد. طبیعتاً اگر در منطقهای زندگی کنید که کلزا کشت میشود، دسترسی به قیمت پایینتر و کیفیت تازهتر آسانتر خواهد بود. همچنین فصل برداشت میتواند بر قیمت محلی تأثیرگذار باشد.
از همراهی شما سپاسگزاریم و امیدواریم مطالعه این مقاله برایتان سودمند بوده باشد. اگر در خصوص این مقاله تجربه یا نظر خاصی دارید لطفا جهت بهره برداری دیگران آنرا در قسمت دیدگاه ها به اشتراک بگذارید.
به مقالات ما امتیاز بدهید! با دادن ستاره، نظرتان را ثبت کنید و به دیگر بازدید کنندگان کمک کنید تا بهترین مقالات را سریعتر پیدا کنند.
برای دیدن مقاله اصلی اینجا کلیک کنید
ترجمه این مقاله توسط مرکز تخصصی زنبورداری و پرورش ملکه ارجان صورت گرفته است.
دسترسی سریع به آخرین مقالات مرتبط :
