مدیریت و سازماندهی نوکلئوس ها یا کندوچه های جفتگیری
با توجه به اینکه مدت استفاده از کندوچه های جفتگیری طولانی است، بنابراین استفاده از این امکانات برای هر ملکه طی مدت طولانی، هزینه های تولید ملکه را بالا می برد. از این رو نگهداری ملکه در کندوچه های کوچکتر اقتصادی تر است.
در پرورش ملکه تجارتی معمولا از کندوچه هاب کوچک استفاده می شود، بدین ترتیب که مقدار کمی زنبور کارگر داخل این نوکلئوسها ریخته و آنها را به خوبی تغذیه می کنند. ریختن حدود ۱۵۰ گرم (۱۵۰۰-۱۲۰۰ عدد) زنبور کارگر در نوکلئوس، کافی و مناسب است. معمولا باید یک قاب عسل در کندوچه ها باشد یا کلنی با شربت شکر به اندازه کافی تغذیه شود.
روش های گوناگون سازماندهی کندوچه های جفتگیری در شرایط متفاوت مورد استفاده قرار می گیرند. شرایط آب و هوایی منطقه، ابزار و امکانات زنبوردار و ظرفیت تولید ملکه، در انتخاب این روش ها موثر هستند.
نوکلئوس های یا کندوچه‌های کوچک جفتگیری با قاب‌های کوچک به شکل‌های گوناگون ساخته می‌شوند و در مناطق معتدل که اختلاف دمای شب و روز زیاد نباشد از آنها استفاده می‌شود. در مناطق گرمسیری می‌توان این کندوچه ها را زیر سایه درختان قرار داد تا گرمای زیاد برای آنها مشکل ساز نباشد. در این کندوچه ها به دلیل کم بودن زنبورهای جوان، کلنی نمی‌تواند دمای داخل کندو را در مواقع بحرانی کنترل کند.
در فصل پرورش ملکه استفاده از این نوکلئوس ها در شرایط معتدل شمالی کشور میسر است و به دلیل استفاده از زنبور کمتر مقرون به صرفه‌تر از کندوچه‌های بزرگ است. برای سازماندهی این کندوچه‌ها باید قاب‌های کوچک را داخل قاب معمولی تعبیه کنند در کندوی معمولی قرار دهند تا ملکه داخل آنها تخمریزی کند.
سپس قاب‌های کوچک حاوی شفیره و عسل به کندوچه‌های کوچک منتقل شوند تا پس از سازماندهی و ریختن زنبورهای جوان، شفیره‌های متولد شده به تدریج جایگزین زنبورهای صحرایی شوند و از ضعیف شدن کندوچه‌ها جلوگیری شود. در نوکلئوس ها نیز یک قاب شفیره، یک قاب عسل و یک پوکه خالی کوچک برای کنترل تخمریزی ملکه قرار داده می‌شود و یک شربت‌خوری نیز در کندوچه وجود دارد که با استفاده از آن کلنی جفتگیری مرتبا تغذیه می‌شود.
نیاز به زنبور کمتر، اقتصادی بودن آن، یافتن آسان‌تر ملکه و همچنین عدم اختلاط زنبورها به دلیل جدا بودن فیزیکی نوکلئوسها از یکدیگر، از مزایای نوکلئوس‌هاست. عدم پذیرش بالای آنها به دلیل زنبور جوان کمتر و عدم امکان استفاده آنها در شرایط آب و هوایی گرم یا سرد و نیز عدم امکان استفاده از قاب‌های کوچک آنها در کندوهای معمولی و استاندارد از معایب این نوکلئوس هاست.
سازماندهی نوکلئوسها یا کندوچه های جفتگیری با روش های گوناگون انجام می شود و نمی توان روشی را به طور مطلق بریا یک منطقه مشخص نمود.برای سازماندهی کندوچه های جفتگیری باید یک قاب عسل و گرده، یک قاب شفیره و یک قاب خالی برای تخم ریزی ملکه در کندوچه قرار داده و در حدود دو تا سه قاب زنبور کارگر نیز به داخل آنها ریخته شود.
شاید مایل باشید مقاله ” استقرار کندوچه های جفت گیری ملکه ” را ملاحظه کنید
با توجه به اینکه مدت استفاده از کندوچه های جفتگیری طولانی است، بنابراین استفاده از این امکانات برای هر ملکه طی مدت طولانی، هزینه های تولید ملکه را بالا می برد. از این رو نگهداری ملکه در کندوچه های کوچکتر اقتصادی تر است.
در پرورش ملکه تجارتی معمولا از کندوچه هاب کوچک استفاده می شود، بدین ترتیب که مقدار کمی زنبور کارگر داخل این نوکلئوسها ریخته و آنها را به خوبی تغذیه می کنند. ریختن حدود ۱۵۰ گرم (۱۵۰۰-۱۲۰۰ عدد) زنبور کارگر در نوکلئوس، کافی و مناسب است. معمولا باید یک قاب عسل در کندوچه ها باشد یا کلنی با شربت شکر به اندازه کافی تغذیه شود.
روش های گوناگون سازماندهی کندوچه های جفتگیری در شرایط متفاوت مورد استفاده قرار می گیرند. شرایط آب و هوایی منطقه، ابزار و امکانات زنبوردار و ظرفیت تولید ملکه، در انتخاب این روش ها موثر هستند.
سازماندهی نوکلئوس جفتگیری
نوکلئوس های یا کندوچه‌های کوچک جفتگیری با قاب‌های کوچک به شکل‌های گوناگون ساخته می‌شوند و در مناطق معتدل که اختلاف دمای شب و روز زیاد نباشد از آنها استفاده می‌شود.
در مناطق گرمسیری می‌توان این کندوچه ها را زیر سایه درختان قرار داد تا گرمای زیاد برای آنها مشکل ساز نباشد. در این کندوچه ها به دلیل کم بودن زنبورهای جوان، کلنی نمی‌تواند دمای داخل کندو را در مواقع بحرانی کنترل کند.
در فصل پرورش ملکه استفاده از این نوکلئوس ها در شرایط معتدل شمالی کشور میسر است و به دلیل استفاده از زنبور کمتر مقرون به صرفه‌تر از کندوچه‌های بزرگ است.
برای سازماندهی این کندوچه‌ها باید قاب‌های کوچک را داخل قاب معمولی تعبیه کنند در کندوی معمولی قرار دهند تا ملکه داخل آنها تخمریزی کند. سپس قاب‌های کوچک حاوی شفیره و عسل به کندوچه‌های کوچک منتقل شوند تا پس از سازماندهی و ریختن زنبورهای جوان، شفیره‌های متولد شده به تدریج جایگزین زنبورهای صحرایی شوند و از ضعیف شدن کندوچه‌ها جلوگیری شود.
در نوکلئوس ها نیز یک قاب شفیره، یک قاب عسل و یک پوکه خالی کوچک برای کنترل تخمریزی ملکه قرار داده می‌شود و یک شربت‌خوری نیز در کندوچه وجود دارد که با استفاده از آن کلنی جفتگیری مرتبا تغذیه می‌شود.
نیاز به زنبور کمتر، اقتصادی بودن آن، یافتن آسان‌تر ملکه و همچنین عدم اختلاط زنبورها به دلیل جدا بودن فیزیکی نوکلئوسها از یکدیگر، از مزایای نوکلئوس‌هاست. عدم پذیرش بالای آنها به دلیل زنبور جوان کمتر و عدم امکان استفاده آنها در شرایط آب و هوایی گرم یا سرد و نیز عدم امکان استفاده از قاب‌های کوچک آنها در کندوهای معمولی و استاندارد از معایب این نوکلئوس هاست.
تغذیه کندوچه های جفتگیری
به دلیل جمعیت محدود کندو، تغذیه این کندوچه ها با شربت شکر لازم است و تا زمانی که ذخیره مناسبی از عسل در کندوچه ذخیره شود این تغدیه باید ادامه یابد.ظرف غذاخوری یکی از ملزومات تأسیس کندوچه است، زیرا تغذیه کندوچه ها با شرایط ذکر شده لازم است. پس از اینکه ذخیره غذایی در کندوچه ها به حد مناسب رسید تغذیه تحریکی باید دوبار در هفته انجام شود، زیرا حتی پس از جفت‌خوردن ملکه، این تغذیه تحریکی برای تخمریزی آن لازم است.
با توجه به نیار ملکه به ژله رویال و تغذیه ملکه با ژله رویال توسط کارگران نیاز کلنی به ذخیره کافی گرده از نیازهای اساسی کندوچه های جفتگیری است. برای تأمین این نیاز معمولاً در زمان سازماندهی کندوچه های جفتیر یک قاب گرده در کندوچه قرار می‌دهند. در زمان‌های کمبود شدید گرده، استفاده از کیک مکمل یا جانشین پروتئینی نیز می تواند در تأمین نیازهای کلنی موثر باشد.
برای تداوم جمعیت کندوچه ها، اضافه کردن قاب‌های شفیره نزدیک به تولد نیز در زمان سازماندهی صورت می‌گیرد. در واقع علاوه بر تأمین زنبورهای کامل با دادن قاب شفیره، جمعیت مورد نیاز کندوچه ها نیز برای مدتی پس از تأسیس تامین می‌گردد.
مراقبت و کنترل غارتگری در کندوچه ها
در زمان کاهش جریان شهد در مناطق جفت گیری، کنترل غارتگری از نکات دیگر مدیریت کندوچه‌های جفتگیری است.برای کنترل غارتگری در ایستگاه‌های جفتگیری می‌توان دریچه‌های ورودی کندوچه را به حداقل رساند تا کلنی‌ها از حمله زنبورهای غارتگر در امان باشند. نگهداری جمعیت متعادل کندوچه‌ها و به ویژه تعادل سنی جمعیت داخل کندوچه‌ها از عواملی است که می‌تواند در کنترل غارتگری در زمان‌های کاهش شهد موثر باشد.
بازدید کندوچه‌ها و باز کردن کندوها باید هنگام غروب انجام شود که در صورت حمله زنبورهای غارتگر با تاریک شدن هوا فرصت کافی برای ادامه غارت از آنها گرفته شود. تغذیه کندوچه‌های جفتگیری نیز حتما غروب انجام شود تا امکان بروز غارتگری به حداقل برسد.
استقرار سلول ملکه در کندوچه جفتگیری
پس از استقرار کندوچه های جفتگیری و سازماندهی آنها معمولاً باید ۲۴ تا ۴۸ ساعت بعد از تأسیس و سازماندهی، کندوچه ها به همان حالت باقی بمانند تا احساس یتیمی و بدون ملکه بودن در زنبورهای داخل کندوچه به وجود آید.پس از این مدت باید شاخون‌های ۱۰ روزه (ده روز پس از پیوند) را به داخل این کندوچه ها منتقل نمود. شاخون‌ها یا سلول‌های ملکه در داخل آجری به منطقه جفتگیری منتقل می‌شوند و در کندوچه های جفتگیری قرار داده می‌شوند.
شاخون‌ها باید با دقت و همراه با موم‌های کناری از زهوارها جدا شوند و به آرامی و بدون حرکت‌های سریع در داخل آجری مستقر شوند. آجری باید با یک پارچه خیس پوشانده شده و سپس به آرامی به محل زنبورستان جفتگیری برده شود و انتقال شاخون به کندوهای جفتگیری انجام شود.
شاخون‌ها در داخل آجری‌ها به محل استقرار کندوچه های جفتگیری حل می شوند و در هر کندوچه یک یا دو شاخون روی قاب شفیره نصب می گردد.شاخون‌های ۱۰ روزه با احتساب اینکه لارو پیوند شده، ۶ ساعته بوده و سه روز مرحله تخم را نیز پشت سر گذاشته است، ۱۴/۵ تا ۱۵ روزه بوده و یک تا دو روز به تولد آنها باقی است که این مدت را در کندوچه جفتگیری سپری می‌کنند.
دلیل معرفی زودتر شاخون‌ها به کندوچه آن است که ممکن است در بعضی شاخون‌ها، لاروهای مسن‌تر پیوند زده شده باشند و در نتیجه ملکه زودتر متولد شود، لذا با توجه به اینکه پذیرش شاخون در کندوچه های منتقل شوند که هم احتمال پذیرش در زمان شفیرگی بیشتر شود و هم از تولد یکی از شاخون‌ها و کشتن ملکه‌های دیگر در کلنی انکوباتور جلوگیری شود.
در منطقه جفتگیری پس از تولد، جفتگیری و تخم ریز شدن اولین سری ملکه‌ها، معمولاً به ملکه‌ها فرصت داده می‌شود که حداقل ۲۴ ساعت در کندوچه تخمریزی نمایند که از فشار تخمدان‌ها کاسته شود و هم کندوچه های جفتگیری تقویت شود. این امر باعث می‌شود که پذیرش شاخون‌های ملکه در سری دوم، سوم و … با مشکلاتی رو به رو شود و به دلیل وجود تخم و لارو جوان، زنبورهای کارگر کندوچه، شاخون‌های معرفی شده در سری‌های بعدی را تخریب نمایند.
برای جلوگیری از این عمل ضمن آنکه در یک فاصله یک تا دو روزه کندوچه های بدون ملکه (یتیم) می مانند، استفاده از فنرهای معرفی شاخون بسیار موثر است و از تخریب شاخون توسط زنبورهای کارگر جلوگیری می‌کند.زنبورهای کارگر معمولاً شاخون‌ها را از قسمت‌های بالا تخریب می کنند و فنرهای معرفی شاخون طوری طراحی شده اند که شاخون به وسیله حفظ می‌گردد.
زنبورهای کارگر به قسمت بالای شاخون دسترسی ندارند و فقط شاخون از انتهای فنر بیرون است که ملکه در زمان تولد با بریدن این قسمت از شاخون خارج می‌شود و چون زنبورهای کارگر معمولاً نوک شاخون را تخریب نمی‌کنند، با این روش می‌توان درصد پذیرش شاخون‌های سری دوم و سری‌های بعد را افزایش داد.
مدیریت کلنی‌های پدری در منطقه جفتگیری ملکه
انتقال کلنی‌های پدری به منطقه ایزوله باید پیش از تولد نرها صورت گیرد، زیرا زنبورهای نر در کلنی‌های مختلف رفت و آمد می کنند و میزان ورود اشتباه آنها بیش از زنبورهای کارگر است. بنابراین باید قبل از اینکه نرها در منطقه متولد شوند و در کلنی‌ها رفت و آمد کنند، کلنی های پدری را به منطقه ایزوله منتقل نماییم.
تعداد کلنی‌های پدری در ایستگاه‌های ایزوله به تعداد کلنی جفتگیری و تعداد ملکه تولید بستگی دارد. در این منطقه رفت و آمد زنبورهای نر در کلنی پدری بلامانع است، زیرا نرهای تولید شده در این کلنی‌ها باید با ملکه‌های پرورش یافته در این منطقه جفتگیری کنند. ولی نکته قابل توجه این است که به جز نرهای تولید شده در این کلنی‌ها نباید زنبور نر دیگری در منطقه وجود داشته باشد.
در زنبورستان‌های تحت پوشش طرح‌های اصلاح نژادی، معمولا در منطقه اصلی و قبل از انتقال به منطقه ایزوله، در طی بازدیدهای گوناگون از کلنی‌های پشتیبان زنبورستان که برای سازماندهی کلنی‌های جفتگیری اختصاصا یافته‌اند، شفیره‌های نر را از بین می‌برند تا تولید نر صورت نگیرد. این عملیات طی چند مرحله و با دقت کافی باید صورت گیرد.
شاید دوست داشته باشید مقاله ای در مورد “ سازماندهی کندوچه های جفتگیری ملکه ” را مطالعه کنید
در مرحله سازماندهی کلنی های جفتگیری در منطقه اصلی و قبل از انتقال آنها به منطقه ایزوله، می توان زمانی که زنبورهای کارگر به داخل کلنی جفتگیری ریخته می‌شوند، با استفاده از شبکه مانع ملکه، از ورود نرهای احتمالی موجود در منطقه به داخل کلنی و انتقال آنها به منطقه جفتگیری جلوگیری کرد. به این ترتیب ئر این مرحله از ورود نرهای غریبه به منطقه ایزوله جلوگیری می‌شود.
طی یک مرحله دیگر، پس از سازماندهی کلنی‌های جفتگیری، باید دوباره با دقت بیشتر شفیره‌های نر قاب‌هایی که داخل این کلنی‌ها قرار داده می‌شوند را از بین برد و احتمال ورود نر غریبه به منطقه ایزوله را به حداقل رساند.
لازم به ذکر است که این مطالب در مورد ایستگاه‌های اصلاح نژاد زنبور عسل صدق می‌کند. تولیدکنندگان ملکه و حتی تولیدکنندگان انبوه ملکه با پرورش نرهای فراوان در کلنی‌های خور باید بکوشند که منطقه استقرار کلنی‌های آنها از نرهای مورد نظر اشباع شود و نرهای زنبورستانی مجاور تاثیر قابل توجهی در ترکیب ژنتیکی ملکه‌های پرورشی آنها نداشته باشد.
درهر حال یکی دیگر از اقدامات پرورش‌دهندگان ملکه، اشباع کردن منطقه جفتگیری با نرهایی است که کلنی‌های پدری با ویژگی‌های مطلوب تولید کرده‌اند تا احتمال تلاقی ملکه را با این نرها بالا ببرند و این ویژگی‌ها را در ملکه‌ها و کلنی‌های نسل بعد ایجاد نمایند.
گاهی پوکه‌های نر را در کلنی پدری قرار می‌دهند و پس از تخمریزی، این پوکه ها را به کندوهای دیگر موجود در زنبورستان منتقل می‌کنند تا نرهای مطلوب برای جفتگیری با ملکه پرورش یابند. البته کاربرد این روش در مناطقی است که ایستگاه ایزوله برای جفتگیری وجود ندارد.
باید توجه داشت در صورتی که تلاقی ملکه با نرهای یک کلنی مشخص، برای انتقال ویژگی‌های خاص مورد نظر باشد باید از روش تلقیح مصنوعی استفاده کرد. در ایستگاه‌های ایزوله جفتگیری فقط می‌توان از دخالت نرهای کلنی‌های پدری در جفتگیری و تولید نسل بعد مطمئن بود.
ورود اشتباه کارگران به کندوچه جفتگیری
ورود اشتباه زنبورهای کارگر کندوچه ها در ایستگاه‌های جفتگیری بزرگ یکی دیگر از مشکلات پرورش‌دهندگان ملکه است.انتخاب منطقه جفتگیری ملکه در محلی که دارای نشانه‌های طبیعی مانند تپه، کوه، رود، درخت، سنگ و ساختمان باشد، باعث کاهش ورود اشتباه کارگران می‌شود.
به همین دلیل استفاده از باغ‌ها در مناطق جفتگیری می‌تواند در موفقیت پرورش‌دهندگان ملکه و کاهش ورود اشتباه زنبورهای کارگر تأثیری بسزا داشته باشد. همچنین استفاده از رنگ‌های گوناگون کندوچه ها و جهت‌های مختلف دریچه‌های پرواز، طراحی علائم گوناگون هندسی روی دریچه کندوچه ها و رعایت کردن فاصله‌های مناسب میان کندوچه ها می‌تواند به جهت‌یابی صحیح زنبورهای کارگر کمک کند.البته باید توجه داشت که فاصله میان کندوچه ها در افزایش هزینه‌های تولید تاثیر منفی نداشته باشد.
ورود اشتباه ملکه به کندوچه جفتگیری
یکی از عوامل کاهش دهنده موفقیت پرورش‌دهندگان ملکه در ایستگاه‌های بزرگ جفتگیری ورود اشتباه ملکه به کندوچه جفتگیری است که باید در مدیریت پرورش ملکه به آن توجه شود.در ایستگاه‌های پرورش ملکه، گاهی خوشه زنبورهایی حاوی صد تا دو هزار زنبرو دیده می‌شود که با بچه حاصل از کندوها اشتباه می‌شود، ولی با بررسی دقیق این خوشه تعدادی ملکه باکره که گاهی شمار آنها به هشت می‌رسد، در این خوشه یافت می‌شود. این ملکه‌ها، کندوچه‌های خود را گم کرده‌اند و همراه با زنبورهای کارگر در خوشه مذکور گرد هم آمده‌اند.
گاهی زنبورهای کارگر، ملکه‌هایی که اشتباه وارد کندوچه‌های بیگانه شده اند با نیش زدن‌های پی در پی ازبین می برند.گاهی صدای ملکه در کندوچه تحت بررسی به گوش می‌رسد و با پراکندو کارگران از اطراف ملکه، می‌توان ملکه گم شده را نجات داد. همچنین استفاده از مناطق جفتگیری با نشانه‌های طبیعی فراوان و تفاوت رنگ کندوچه‌ها و استفاده از رنگ‌های زرد، سبز، آبی و نیز رسم شکل‌های هندسی متفاوت روی دیواره کندوچه‌های باعث کاهش ورود اشتباه ملکه‌ها و افزایش موفقیت پرورش‌دهندگان ملکه می‌شود.
کنترل تخم ریزی ملکه
یک تا دو روز پس از معرفی شاخون، ملکه متولد می‌شود و بلوغ ملکه حدود ۵ تا ۱۰ روز طول می‌کشد. در مناطق معتدل، هفت‌روزگی بهترین زمان جفتگیری ملکه است. پس از جفتگیری ملکه و بازگشت به کندوچه جفتگیری، معمولاً دو تا چهار روز بعد از تخم ریزی ملکه آغاز می‌شود. پرورش‌دهندگان ملکه حداکثر ۱۴ روز منتظر ملکه می‌مانند و در صورت عدم تخم ریزی ملکه معمولاً شاخون جدید به کندوچه معرفی می‌کنند، زیرا دیگر امیدی به بازگشت ملکه و تخم ریزی آن ندارند.
نتایج محققان نشان می‌دهد که ملکه‌ها در سن ۹ تا ۱۷ روزگی تخم ریزی خود را در کندوچه‌های جفتگیری شروع می‌کنند و میانگین سن تخم ریزی ملکه‌ها ۱۲/۶ روز بوده است. در مناطق جنوبی ایران تخم ریزی ملکه زودتر آغاز می‌شود که دلیل بلوغ سریع‌تر ملکه در شرایط آب و هوایی جنوب کشور است و باید این امر مورد بررسی دقیق تر قرار گیرد.
با توجه به پر هزینه بودن مرحله جفتگیری، گاهی برای کاهش هزینه‌های این مرحله به جای معرفی شاخون، ملکه باکره به کندوچه‌ها معرفی می‌شود. این ملکه‌ها پس از تولد، برای مدتی در حدود ۵ روز در کلنی پرستار ملکه که حاوی شفیره، زنبور کارگر و عسل است نگهداری می‌شوند.
معمولاً حدود ۱۰۰ ملکه را می‌توان در این کلنی‌ها نگهداری کرد و زنبورهای جوانی که به کندو اضافه می‌شوند تغذیه ملکه‌ها را به عهده می‌گیرند و دما و رطوبت کندو را تنظیم می‌کنند. سرانجام ملکه‌های باکره با قفس‌های معرفی همراه با شیرینی ملکه‌ای که مصرف آن در حدود ۴۸ ساعت طول می‌کشد به کندوچه جفتگیری معرفی می‌شوند.
در این روش زمان استفاده از نوکلئوسها و کندوچه‌های جفتگیری به نصف زمان معمول تقلیل می‌یابد و ملکه‌های معرفی شده در نصف زمان معمول یعنی پس از شش تا هفت روز تخمریزی را آغاز می‌کنند و این امر در کاهش هزینه‌های تولید ملکه بسیار موثر است. در شرایط آب و هوایی شمال کشور و در بعضی زنبورستان‌های تحت پوشش طرح تا بیش از ۸۰% پذیرش ملکه‌های باکره معرفی شده با موفقیت انجام شده است. البته باید توجه داشت که معرفی شاخون به کندوهای جفتگیری، رایج‌ترین شکل تولید ملکه است، ولی گاهی با استفاده از این روش‌ها می‌کوشند تا هزینه تولید ملکه را کاهش دهند.
استفاده مجدد از کندوچه‌های جفتگیری
در پرورش تجاری ملکه، باید از کلنی‌های و تأسیس شده به طور کامل بهره برداری شود. از این رو پس از جفتگیری، تخمریزی ملکه و خارج کردن آن برای فروش، معمولاً از کلنی‌های جفتگیری بازدید می‌کنند و نیازهای غذایی آن مرتفع می‌گردد.
در صورت لزوم قاب عسل به آن اضافه می شود و معمولاً با افزودن قاب‌های شفیره در حال تولد می‌کوشند تا جمعیت آن نیز تقویت شود. پس از رسیدگی‌های لازم و گذشتن یک تا دو روز، این کلنی‌ها برای پذیرش سلول‌های جدید ملکه آمادگی دارند و می‌توانند ملکه جدید را پرورش دهند.
برای بهره گیری مجدد از کندوچه‌های جفتگیری، از فنرهای معرفی شاخون بسیار موثر است؛ زیرا حذف تخم و لاروهای جوان حاصل از فعالیت ملکه قبلی امکان پذیر نیست و زنبورهای کلنی در صورت وجود تخم و لارو از پذیرش شاخون‌های جدید خودداری می‌کنند.
استفاده مجدد از کندوهای جفتگیری با این روش‌ها باعث بهره برداری بهینه از امکانات و پتانسیل‌های موجود در زنبورستان‌های می‌گردد و در بسیاری از زنبورستان‌های پرورش ملکه به کار گرفته می‌شود.
