مقاله تخصصی تغذیه زنبور عسل | قسمت دوم

مقاله تخصصی تغذیه زنبور عسل | قسمت دوم

در بخش اول مقاله اشاره شد که زنبورهای عسل به کربوهیدرات ها (قندهای موجود در شهد یا عسل)، اسیدهای آمینه (پروتئین از گرده)، لیپیدها (اسیدهای چرب، استرول ها)، ویتامین ها، مواد معدنی (نمک ها) و آب نیاز دارند. افزون بر این، این مواد مغذی باید به نسبت مناسب در دسترس باشند تا زنبورها بتوانند به حیات و رشد خود ادامه دهند.و حالا در ادامه به نقش بقیه موارد در مبحث تغذیه ای زنبور عسل پرداخته خواهد شد.

 نقش ژل رویال در رشد لاروها 

• لاروها در ۴.۵ روز اول زندگی از ۰.۳۶ ±۰.۰۰۸ میلیگرم (لارو ۱۲ ساعته) به ۱۳۱.۴۴ ±۱۸.۷ میلیگرم (لارو ۴.۵ روزه) میرسند و پس از مهر و موم شدن سلول به ۱۵۹.۶۶ ±۱۲.۹۱ میلیگرم میرسند . این افزایش وزن معادل ۱۰۰۰ برابر وزن تخم (۰.۱۷ میلیگرم) است . 
• لاروها تا ۵ روز اول دفع مدفوع ندارند، زیرا میانروده و پسروده تا آخرین پوستاندازی به هم متصل نیستند. پس از دفع، لارو تغذیه را متوقف کرده و به مرحله پیش شفیره (Prepupa) وارد میشود. 
• نقش دقیق پروتئین های ژل رویال در تغذیه لاروها هنوز نامشخص است. آزمایش ها نشان میدهند لاروها در محیط مصنوعی فاقد ژل رویال یا پروتئین تنها ۳-۴ روز زنده میمانند و ۱الی۲ روز پیش از دفع میمیرند.

شما میتوانید قسمت اول ” مقاله تخصصی تغذیه زنبور عسل ” را از اینجا ملاحظه کنید

 ۲.۵. سنجش کیفیت گرده 

• کیفیت گرده از دو روش ارزیابی میشود: 
  1. سطح پروتئین خام 
  2. ترکیب اسیدهای آمینه 

 اسیدهای آمینه ضروری 

زنبورهای عسل به ۱۰ اسید آمینه ضروری نیاز دارند که نمیتوانند آنها را سنتز یا از سایر اسیدهای آمینه تولید کنند. این اسیدها باید مستقیماً از غذا (به صورت آزاد یا حاصل از هضم پروتئین) تأمین شوند. لیست این اسیدها در شکل ۱ آمده است. 

 محدودیت های تغذیه ای 

اگر نسبت یک اسید آمینه ضروری در گرده کمتر از نیاز زنبور باشد، کل پروتئین قابل استفاده نیست. بطور مثال اگر ایزولوسین تنها ۲٪ از اسیدهای آمینه گرده را تشکیل دهد (در حالی که نیاز زنبور ۴٪ است)، زنبورها تنها ۵۰٪ پروتئین را استفاده میکنند و مجبورند دوبرابر گرده مصرف کنند .

شکل 1. نسبت (%) 10 اسید آمینه ضروری مورد نیاز زنبورهای عسل

 ۲.۶. همه گرده ها یکسان آفریده نشده اند 

گرده های مختلف ارزش تغذیه ای متفاوتی برای زنبورهای عسل دارند. با تغذیه زنبورهای قفسی با ۲۵ نوع گرده خالص، شکر به عنوان کنترل منفی و گرده مخلوط به عنوان کنترل مثبت، ارزش غذایی گرده ها را بررسی کردند. میزان مصرف گرده ها تفاوت چشمگیری داشت ، میانگین مصرف در ۱۰ روز اول ۱۶.۵ میلیگرم به ازای هر زنبور با دامنه ۱.۹ تا ۲۹ میلیگرم. 

• گرده های مضر: که طول عمر زنبورها را کاهش میدهند شامل: 
  • ابروسیا (Ambrosia) 
  • هاگ زنگار (Uromyces) 
  • نیلوفر آبی (Typha) 
  • خشخاش مکزیکی (Kallstroemia). 

گرده های مفیدی که طول عمر را کمی افزایش میدهند شامل: 

• بوته تربانتین (Haplopappus) 
• جاروی بیابانی (Baccharis) 
• قاصدک (Taraxacum). 
• بهترین گردهها: متعلق به گیاهان اِفدرا (Ephedra)، مسکیت (Prosopis)، تمشک (Rubus) و صنوبر (Populus) بودند. 

• در مطالعه ای دیگر، اشمیت و همکاران نتیجه گرفتند: 
  • زنبورهای تغذیه شده از مزارع کنجد و آفتابگردان نیاز به مکمل گرده دارند. 
  • گرده کلزا (کانولا) بسیار مغذی است و نیاز به مکمل ندارد. 
  • عواملی مانند جذابیت طعم، عدم سمیت و تعادل مواد مغذی در افزایش طول عمر مؤثرند. 

•  گرده های سمی  (برخی گرده ها برای زنبورها سمی هستند) 
  • Zigadenus: کشنده برای زنبورهای بالغ 
  • Heliconia: کشنده برای لاروها 
  • سایر گرده ها: بالسا (Ochroma lagopus)، شاه بلوط کالیفرنیا (Aesculus californica)، شعله جنگل (Spathodea campanulata). 

 ۲.۷. جایگزین های گرده برای زنبورها 

• یک جایگزین مناسب باید سه ویژگی داشته باشد: 
  • خوش خوارکی (مصرف آسان توسط زنبورها) 
  • قابلیت هضم 
  • تعادل اسیدهای آمینه و پروتئین کافی 

 ۲.۸. نقش تغذیه گرده در اختلال فروپاشی کلنی (CCD) 

• از سال ۲۰۰۶، CCD سالانه ۳۰-۴۰٪ تلفات در کلنی های آمریکا ایجاد کرده است . ویژگی های کلنی های مبتلا: 
  • کاهش شدید جمعیت زنبورهای بالغ 
  • باقیماندن ملکه و صدها کارگر با نوزادان فراوان 

 علل احتمالی اختلال فروپاشی کلنی (CCD)

• ترکیبی از آفت کش ها، انگل ها، استرس تغذی ها ی و جابجایی طولانی مدت. 
• شواهد فزاینده نشان میدهد تغذیه نامناسب نقش کلیدی دارد
• زنبورهای با تغذیه مناسب مقاومتر به نوزما.
• تداخل بین ایمیداکلوپرید و نوزما باعث کاهش طول عمر و فعالیت گلوکز اکسیداز میشود .
• تحلیل Naug (۲۰۰۹) نشان داد ایالت های با زمین های باز بیشتر، تولید عسل بالاتر و تلفات CCD کمتری دارند. 

 ۲.۹. رژیم های چندگل برای سلامت زنبورها 

• گرده های مخلوط طول عمر را نسبت به تک گل افزایش میدهند. 
• رژیم های چندگل فعالیت سیستم ایمنی (مانند گلوکز اکسیداز) را تقویت میکنند. 

*  نتیجه گیری: کشت تک فصلی در کشاورزی مدرن ممکن است سلامت زنبورها را تهدید کند. 

 ۳. سایر مواد مغذی 

 ۳.۱. استرول ها و لیپیدها 

استرول ۲۴ متیلن کلسترول که در گرده یافت میشود، منبع اصلی استرول برای زنبورهای عسل است. تقریباً همه حشرات به دلیل ناتوانی در سنتز استرول ها، باید آنها را از رژیم غذایی خود دریافت کنند. استرول ها پیش ساز هورمون های مهمی مانند هورمون پوستاندازی هستند که رشد زنبورها را در هر مرحله از دگردیسی تنظیم میکنند. اگرچه نقش سایر لیپیدها در تغذیه زنبورها به طور دقیق مشخص نیست، اما مصرف طبیعی گرده احتمالاً تمام نیازهای لیپیدی را برآورده میکند. گرده های کم چرب کمتر توسط زنبورها مصرف میشوند، اما با افزودن لیپیدها میتوان جذابیت آنها را افزایش داد. غلظت توصیه شده لیپید در مکمل های گرده ۵ تا ۸ درصد است. 

 ۳.۲. ویتامین ها 

زنبورهای پرستار برای پرورش نوزادان به ویتامین B کمپلکس شامل موارد زیر نیاز دارند: 

• تیامین (B1) 
• ریبوفلاوین (B2) 
• نیکوتینامید (B3) 
• پیریدوکسین (B6) 
• پانتوتنیک اسید (B5) 
• فولیک اسید (B9) 
• بیوتین (B7) 

همچنین ویتامین C (اسید اسکوربیک) برای پرورش نوزادان ضروری است. نیازهای ویتامینی کلنی زنبورها در صورت وجود ذخایر کافی گرده در کندو یا ورود گرده تازه تأمین میشود. نقش احتمالی میکروارگانیسم های طبیعی دستگاه گوارش زنبورها در تأمین ویتامین ها هنوز ناشناخته است. 

 ۳.۳. مواد معدنی 

نیازهای معدنی زنبورهای عسل به خوبی درک نشده اند. با این حال، مقادیر بالای پتاسیم، فسفات و منیزیم که برای سایر حشرات ضروری است، احتمالاً برای زنبورها نیز حیاتی هستند. سطوح بیش از حد سدیم، کلرید سدیم و کلسیم برای زنبورها سمی است. مواد معدنی مورد نیاز عمدتاً از گرده تأمین میشوند، اگرچه شهد نیز حاوی مواد معدنی است. عسل تیره سطوح بالاتری از مواد معدنی دارد. غلظت بهینه خاکستر برای حداکثر پرورش نوزادان ۰.۵ تا ۱ درصد است، در حالی که گرده های با بیش از ۲ درصد خاکستر مانع تولید نوزاد میشوند. 

 ۳.۴. آب 

زنبورها آب را برای دو هدف جمع آوری میکنند: 

1. رقیق سازی عسل برای استفاده در غذای نوزادان. 
2. خنک کردن کندو از طریق تبخیر آب در دمای بالای ۳۵ درجه سانتیگراد. 

در زمستان، زنبورها آب مورد نیاز را از طریق تقطیر روی پوشش داخلی کندو به دست می آورند. اما رطوبت بیش از حد میتواند باعث چکیدن آب روی کلونی و مرگ زنبورها شود. زنبورها معمولاً آب های حاوی نمک (مثل استخرهای شنا) را به آب شیرین ترجیح میدهند. گونه هایی مانند زنبور غول پیکر (Apis dorsata) و زنبور شرقی (A. cerana) در آسیا از سرویس های بهداشتی باز آب جمع آوری میکنند که احتمالاً به دلیل کمبود سدیم در رژیم غذایی آنهاست. 

 نتیجه گیری 

زنبورهای عسل در محیط های طبیعی میتوانند تمام مواد مغذی مورد نیاز خود را تأمین کنند. اما کشاورزی تک فصلی مدرن با محدود کردن تنوع گل های در دسترس، سلامت آنها را تهدید میکند. مطالعات متعدد نشان میدهد رژیم های چندگل (حاوی گرده های متنوع) نسبت به رژیم های تک گل برتری دارند، با این استثنا که گرده کلزا به تنهایی میتواند بسیار مغذی باشد.

ضروری است تأثیر هر محصول تک فصلی (مثل بادام) بر زنبورها بررسی شود: 

• زنبورها در صورت تغذیه انحصاری از شهد و گرده بادام به مدت ۳ الی۴ هفته چقدر تحت استرس قرار میگیرند؟ 
• آیا پس از این دوره استرس زا قادر به بازیابی هستند؟ 
• آیا کشت گیاهان مکمل میتواند این استرس را کاهش دهد؟ 

؛؛ پاسخ به این پرسش ها و اجرای راهکارهای مبتنی بر آنها، کلید حفظ سلامت زنبورهای عسل در جهان امروز است. 

 سپاسگزاری 

از باغ گیاه شناسی گرمسیری ژی شوانگبانا و باغ گیاه شناسی آلپ شان گریلا برای میزبانی در طول نگارش این مقاله (۱۳ تا ۱۹ ژوئن ۲۰۱۰) تشکر میکنم. همچنین از ملیسا هوانگ و کاترینا کلیت برای بازبینی مقاله قدردانی مینمایم. 

 منابع برای مطالعه بیشتر 

• ۱. برادشنایدر، آر. و کریلزهایم، ک. (۲۰۱۰). تغذیه و سلامت در زنبورهای عسل. Apidologie. https://doi.org/10.1051/apido/2010012  
• ۲. دی گراوت، ای.پی. (۱۹۵۳). نیازهای پروتئینی و اسید آمینهای زنبور عسل. Physiologia Comparata et d’Ecogia. 
• ۳. اشمیت، جی.او. و همکاران. (۱۹۸۷). بقای زنبورهای عسل با رژیمهای گرده مختلف. Annals of the Entomological Society of America. 
• ۴. سامرویل، دی. (۲۰۰۵). راهنمای تغذیه زنبورهای عسل برای زنبورداران. انتشارات https://rirdc.infoservices.com.au/downloads/05-054.pdf