نان زنبور چیست و چگونه ساخته می شود؟
نان زنبور ترکیبی مغذی از گرده گل و عسل یا شهد است که زنبورهای عسل برای تغذیه خود تولید می‌کنند. در این مقاله، فرآیند شگفت‌انگیز تولید نان زنبور و ترکیبات آن را بررسی خواهیم کرد. همچنین، نحوه استفاده زنبورهای عسل از نان زنبور در کلنی و چگونگی برداشت آن به‌عنوان محصولی ارزشمند از کندو را مورد بحث قرار می‌دهیم. در پایان، به فواید سلامتی نان زنبور برای انسان نیز اشاره خواهیم کرد. این منبع غذایی فوق‌العاده، در متون عمومی با نام‌هایی چون «آمبرزیا»، «پرگا» یا «گرده زنبور» نیز شناخته می‌شود.
زنبورهای عسل چگونه نان زنبور تولید می‌کنند؟
تولید نان زنبور شامل جمع‌آوری گرده گل و شهد توسط زنبورهای عسل است. آن‌ها گرده جمع‌آوری‌شده را با عسل یا شهد مخلوط می‌کنند تا نان زنبور ساخته شود؛ ماده‌ای بسیار مغذی که حاوی مواد ضروری مورد نیاز در رژیم غذایی زنبورهاست.
نان زنبور در هنگام ذخیره‌سازی دچار فرآیند تخمیر می‌شود، زیرا زنبورها ریزاندامگانی مانند باکتری‌ها و قارچ‌ها را به آن وارد می‌کنند. این تخمیر باعث تجزیه پروتئین‌ها و سایر ترکیبات پیچیده نان زنبور به قندهای ساده، اسیدهای آمینه و مواد مغذی می‌شود. محصول نهایی، گلوله یا توده‌ای فشرده است که شامل پروتئین‌ها، ویتامین‌ها، کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها، مواد معدنی و لیپیدهاست.
آیا همه نان‌های زنبور یکسان هستند؟
ترکیب و ارزش غذایی نان زنبور می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی متفاوت باشد، زیرا انواع و مقادیر مختلف گرده و شهدی که زنبورها جمع‌آوری می‌کنند بر آن تأثیر می‌گذارد. عوامل مختلفی از جمله کلنی زنبور، فصل، ماه، روز و حتی زمان روز بر ترکیب نان زنبور اثرگذارند.
فرآیند تولید نان زنبور
برای تولید نان زنبور، زنبورهای عسل لایه‌هایی از گرده، بزاق و عسل را در سلول‌های شان در ناحیه پرورشی کندو قرار می‌دهند. این سلول‌ها به‌عنوان محل تولید نان زنبور عمل می‌کنند.
چرا نان زنبور سفت است؟
زنبورها ابتدا لایه‌های گرده را با استفاده از سر خود در انتهای سلول فشرده می‌کنند. آن‌ها این کار را ادامه می‌دهند تا زمانی که دو سوم سلول پر شود. در این مرحله، مقدار کمی از ریزاندامگان را وارد گرده می‌کنند که این عمل ممکن است عمدی یا تصادفی باشد.
پس از پر شدن سلول، زنبورهای کارگر مقدار کمی بزاق به گرده اضافه می‌کنند تا به تجزیه ترکیبات پیچیده نان زنبور کمک کند. در نهایت، لایه نازکی از عسل روی سلول قرار داده می‌شود که از ورود اکسیژن جلوگیری کرده و مانع فساد یا تجزیه نان زنبور می‌شود.
آیا در ساخت نان زنبور از عسل استفاده می‌شود ؟
بله، در ساخت نان زنبور از عسل استفاده می‌شود. لایه نازک عسل که روی سلول قرار می‌گیرد چندین نقش دارد: مانع ورود اکسیژن شده، فعالیت میکروبی را در تخمیر بی‌هوازی تنظیم می‌کند و با ایجاد محیطی خشک‌تر به ترکیب تدریجی و سفت شدن مواد کمک می‌کند.
ذخیره‌سازی نان زنبور در کندو
نان زنبور معمولاً در ناحیه پرورشی کندو یا سلول‌های اطراف قاب‌های پرورشی ذخیره می‌شود. زنبورها نان زنبور را دقیقاً در همان سلول‌هایی ذخیره می‌کنند که آن را تولید کرده‌اند. از آنجا که لاروهای زنبور عسل نان زنبور مصرف می‌کنند، این ماده در سلول‌های حاوی لارو نیز یافت می‌شود.
در زمان ذخیره‌سازی، نان زنبور ممکن است تحت تخمیر قرار گیرد و ارزش غذایی آن افزایش یابد. برخلاف عسل یا سلول‌های حاوی نوزاد، سلول‌های نان زنبور توسط زنبورها پوشانده یا درپوش‌گذاری نمی‌شوند. با گذر زمان، لایه نازک عسل با گرده مخلوط شده و باعث سفت شدن نان زنبور می‌شود. این محصول نهایی به شکل گلوله یا توده‌ای سفت درمی‌آید و زنبورها پیش از مصرف، آن را با آب یا شهد نرم می‌کنند.
شاید علاقمند باشید ” نحوه نگهداری از گرده گل و تاریخ انقضای آن ” را ملاحظه کنید 🌹
زنبورها چگونه مواد اولیه نان زنبور را جمع‌آوری می‌کنند؟
دو ماده اصلی نان زنبور، یعنی گرده گل و شهد، از خارج از کندو تأمین می‌شوند. زنبورهای کارگر به‌دنبال این مواد رفته و آن‌ها را به کندو می‌آورند. گرده از گل‌ها جمع‌آوری شده و با استفاده از اندام‌های بدن یا سبدهای گرده روی پاهای عقب حمل می‌شود.
زنبورها هنگام جستجوی شهد، از بوی گل‌ها و حافظه مکان‌یابی قبلی خود استفاده می‌کنند. آن‌ها با استفاده از خرطوم که ساختاری نازک و بلند همانند نی دارد، شهد را می‌نوشند و آن را به درون دهان و دستگاه گوارش خود می‌فرستند.
پردازش گرده و شهد
پس از جمع‌آوری، زنبورها شهد را به دیگر زنبورها درون کندو منتقل می‌کنند. زنبورهای پرستار درون کندو، شهد را بیشتر پردازش کرده و آن را از دهان خود به زنبور بعدی منتقل می‌کنند تا رطوبت آن کاهش یابد. آنزیم‌های موجود در دهان و چینه‌دان زنبورها، قندهای پیچیده شهد را به قندهای ساده تجزیه می‌کنند که در نهایت به عسل خام تبدیل می‌شود.
عسل خام به سلول‌های شان در ناحیه ذخیره‌سازی منتقل شده و با گذر زمان، با تبخیر و فعالیت‌هایی مانند باد زدن توسط زنبورها، رطوبت آن به کمتر از ۲۰ درصد می‌رسد. سپس زنبورهای کارگر این سلول‌ها را با درپوش مومی می‌پوشانند تا عسل از اکسیژن و رطوبت محافظت شود و دچار فساد یا تخمیر نگردد.
کدام زنبورها نان زنبور می‌خورند؟
در کلنی زنبور عسل، تنها زنبورهای کارگر پرستار که وظیفه مراقبت از نوزادان را دارند و همچنین ملکه، نان زنبور مصرف می‌کنند. زنبورهای پرستار از نان زنبور برای تولید ژله سلطنتی استفاده می‌کنند که به ملکه و لاروها خورانده می‌شود. مصرف نان زنبور، تولید ژله سلطنتی را در زنبور پرستار به‌مدت سه روز پس از تفریخ از تخم تحریک می‌کند. ملکه و زنبورهای کارگری که از مرحله پرستاری عبور کرده‌اند، دیگر نان زنبور نمی‌خورند.
زنبورهای نر یا نرزنبورها به‌ندرت نان زنبور می‌خورند و عموماً عسل را ترجیح می‌دهند، هرچند در شرایط اضطراری ممکن است نان زنبور نیز مصرف کنند.
فواید مصرف نان زنبور برای سلامتی
نان زنبور برای زنبورها و انسان‌ها فواید بسیاری دارد. برخی از این فواید عبارت‌اند از:
- بهبود عملکرد کبد و کمک به ترمیم آسیب‌های کبدی
- تأمین آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی برای حذف رادیکال‌های آزاد
- منبع غنی از مواد مغذی ضروری
- کمک به کاهش التهاب و تورم
- تقویت سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از عفونت
- کاهش علائم یائسگی مانند تعریق شبانه و گرگرفتگی
- بهبود پاسخ بدن به استرس، رفع خستگی و افزایش جریان خون به سیستم عصبی
سؤالات متداول
- نان زنبور چگونه ساخته می‌شود؟
نان زنبور با جمع‌آوری و ترکیب گرده گل با عسل یا شهد توسط زنبورهای عسل ساخته می‌شود. این مخلوط در سلول‌های شان ذخیره شده و تحت فرآیند تخمیر قرار می‌گیرد. - نان زنبور چه فوایدی برای سلامتی دارد؟
نان زنبور دارای خواصی از جمله حمایت از عملکرد کبد، خاصیت آنتی‌اکسیدانی، تأمین مواد مغذی، اثر ضد التهابی، تقویت سیستم ایمنی و کاهش علائم یائسگی است. - آیا همه زنبورها نان زنبور می‌خورند؟
فقط زنبورهای پرستار و ملکه نان زنبور مصرف می‌کنند. زنبورهای نر به‌ندرت از آن تغذیه می‌کنند و بیشتر عسل را ترجیح می‌دهند.
با تشکر از همراهی شما ، امیدواریم خواندن این مقاله برایتان مفید بوده باشید!
نظر شما در مورد این مقاله چیست ؟ لطفا دیدگاه ها و نظرات خود را با ما در میان بگذارید 💐
ترجمه مقاله توسط مرکز تخصصی زنبورداری و پرورش ملکه ارجان
