چرا زنبورها بره موم می‌سازند؟ 

چرا زنبورها بره موم می‌سازند؟ 

زنبورهای عسل در جمع‌آوری رزین‌های گیاهی و تبدیل آن‌ها به بره موم متخصص هستند. اما چه چیزی بره موم را اینقدر خاص می‌کند؟ چرا بره موم برای زنبورهای عسل اینقدر مهم است و آن‌ها با آن چه می‌کنند؟ 

کاربردهای بره موم درون کندو 

در حالی که ما ممکن است بره موم را فقط به عنوان چسب زنبور در نظر بگیریم، در واقع کاربردهای زیادی درون کندو دارد. 

• پوشاندن داخل کندو با بره موم سطوح را صاف می‌کند تا اتصال شان‌ها در کلونی‌های وحشی تسهیل شود. 
• بره موم توانایی ضدآب کردن دارد که به کنترل و تنظیم محیط داخلی کندو کمک می‌کند. 
• زنبورها از بره موم برای بستن شکاف‌ها و مدیریت تهویه و جریان هوا استفاده می‌کنند. 
• بره موم برای تنگ کردن ورودی‌های کندو استفاده می‌شود. 
• زنبورها با استفاده از بره موم، آفات و مزاحمان را محصور، به دام می‌اندازند و مهار می‌کنند. 
• بره موم با ایجاد محیطی نامساعد برای رشد میکروب‌ها، نقش مهمی در سیستم ایمنی کلونی ایفا می‌کند. 

کلونی‌های وحشی و پوشش بره موم 

در طبیعت، داخل لانه زنبورهای عسل ، لانه ای صاف مانند با الوارهای تراشیده ‌شده در کندوهای مصنوعی ما نیست. بسیار ناهموارتر است و سطوح و شکاف‌های زیادی را برای رسوب رزین و ایجاد چیزی به نام بره موم انولوپ فراهم می‌کند. ورودی کندو نیز اغلب دارای پرده ضخیمی از بره موم است. 

اگرچه کندوهای ما معمولاً برای تشکیل بره موم انولوپ مناسب نیستند، ولی با این وجود به نظر نمی‌رسد نیاز زنبورها به جمع‌آوری و رسوب بره موم درون کندو را کاهش دهد. بنابراین، اغلب لایه‌ها یا توده‌های بره موم را در گوشه‌ها و شکاف‌های  کندو پیدا می‌کنیم. همچنین بین قاب‌ها، روی و زیر دسته‌های قاب‌ها، روی ریل‌های قاب و بین جعبه‌ها، روی ملکه‌گیرها، دریچه‌ها و غیره یافت می‌شود. برخی کلونی‌ها برای جمع‌آوری رزین مشتاق تر برای تولید بره موم هستند. جمع‌آوری و تولید بره موم یک ویژگی ژنتیکی است که می‌تواند مدیریت و بازرسی زنبورها را چسبنده و مشکل ساز کند. 

بره موم و سلامت زنبور 

تحقیقات بسیار جالبی در مورد بره موم و تأثیرات آن بر سلامت زنبورهای عسل در حال انجام است. تحقیقات زیادی انجام شده است، و همانطور که اغلب اتفاق می‌افتد، به سوالات و فرضیه‌های جدیدی منجر شده که نیاز به پژوهش بیشتر دارند. با این حال، در اینجا چند مورد که می‌دانیم آورده شده است: 

• بره موم بخش جدایی‌ناپذیر سیستم دفاع ایمنی یا سیستم ایمنی اجتماعی زنبورهای عسل است. 
• بره موم انولوپ به محافظت از کلونی‌های زنبور عسل (و نوزادان آن‌ها) در برابر پاتوژن‌های مضر (باکتریایی، قارچی و ویروسی) کمک می‌کند. 
• زنبورهای فردی در کلونی‌های غنی از بره موم پاسخ‌های ایمنی کمتری نسبت به کلونی‌های فقیر از بره موم تولید می‌کنند. 
• غذای نوزادان تولیدشده در کلونی‌های غنی از بره موم فعالیت ضد میکروبی بالاتری نسبت به غذای نوزادان در کلونی‌های فقیر از بره موم دارد. 
• زنده‌زایی نوزادان در کلونی‌های غنی از بره موم بالاتر از کلونی‌های فقیر از بره موم است که منجر به جمعیت بیشتر و تأثیر مثبت بر بهره‌وری می‌شود. 
• زنبورهای عسل در صورت مواجهه با برخی پاتوژن‌ها با بره موم خود درمانی می‌کنند. 
• جمع‌آوری رزین در کلونی‌هایی که در معرض پاتوژن‌های خاصی قرار می‌گیرند افزایش می‌یابد. 
• بره موم برای سلامت و تاب‌آوری زنبور ضروری است و چیزی است که ما به عنوان زنبوردار باید آن را بپذیریم و تشویق کنیم. 

سیستم ایمنی و بره موم 

بره موم به طور مطلوبی بر پاسخ ایمنی زنبورهای عسل فردی و ایمنی اجتماعی در کلونی‌های زنبور عسل تأثیر می‌گذارد. این ماده برای حفظ کلونی‌های سالم و همچنین مبارزه با بیماری ضروری است. در بحث بیشتر، از اصطلاحاتی مانند غنی از بره موم و فقیر از بره موم استفاده خواهم کرد. غنی از بره موم به کلونی‌هایی اشاره دارد که یا تشویق شده‌اند تا بره موم انولوپ تشکیل دهند یا داخل کندو با بره موم تقویت شده است. وقتی درباره پاسخ‌های ایمنی صحبت می‌کنیم، این به زنبورهای فردی اشاره دارد، و ایمنی اجتماعی به کل کلونی. 

زنبورهای عسل از بره موم برای ایجاد یک سیستم ایمنی برای کلونی استفاده می‌کنند. با پوشاندن داخل کندو با این ماده بسیار ضد میکروبی، آن‌ها اطمینان حاصل می‌کنند که محیط لانه نسبتاً پایدار یا هموستاتیک است. در نتیجه شرایط نامساعدی برای تکثیر پاتوژن‌های قارچی، ویروسی و باکتریایی فراهم می‌کند. بنابراین زنبورها سیستمی مراقبت بهداشتی طراحی کرده‌اند که اولین خط دفاعی در برابر پاتوژن‌ها، یک سیستم ایمنی اجتماعی است. این سیستم ایمنی اجتماعی فشار بسیار کمتری بر زنبورها و پاسخ‌های ایمنی فردی آن‌ها وارد می‌کند. 

بره موم پاسخ‌های ایمنی فردی را کاهش می‌دهد 

آزمایش‌ها نشان داده‌اند که زنبورهای جوان در کلونی‌های غنی از بره موم پاسخ‌های ایمنی کمتری نسبت به زنبورهای جوان در کلونی‌های فقیر از بره موم تولید می‌کنند. همچنین ثابت شده است که کاهش پاسخ‌های ایمنی به دلیل کاهش بار پاتوژن در کندو است. این کاهش نتیجه سرکوب ایمنی توسط بره موم نیست. گرچه جمع‌آوری رزین برای زنبورها کار سختی است ولی ایجاد بره موم انولوپ روشی مقرون ‌به ‌صرفه ای برای تضمین سلامت و بهره‌وری کلونی است. 

وقتی زنبورهای فردی بیان کمتری از پاسخ‌های ایمنی دارند، انرژی خود را برای وظایف دیگر ذخیره می‌کنند. مانند مراقبت از نوزادان، وظایف خانه‌داری، جمع‌آوری غذا و غیره. این موضوع همراه با این واقعیت که کلونی‌های غنی از بره موم زنده‌زایی بالاتر نوزادان و طول عمر بیشتر زنبورها را دارند، به معنای کلونی‌های قوی‌تر و جمع‌آورندگان بیشتر است. این به نوبه خود منجر به جمع‌آورندگان بیشتر رزین و پتانسیل تولید عسل بالاتر می‌شود.

این یک تصور غلط رایج بوده است که کلونی‌هایی که رزین زیادی جمع‌آوری می‌کنند، این کار را به قیمت پایین آوردن تولید عسل انجام می‌دهند. تحقیقات در واقع نتیجه گرفته‌اند که همبستگی مثبتی بین تولید بره موم و تولید عسل وجود دارد. علاوه بر این بره موم میکروبیوم مفید در دهان و معده زنبورها را تحریک و تثبیت می‌کند. 

زنده‌زایی نوزادان و طول عمر 

در کلونی‌های غنی از بره موم، حضور مواد ضد میکروبی در غذای نوزادان در مقایسه با غذای نوزادان از کلونی‌های فقیر از بره موم بیشتر است. مشخص نیست که چگونه این مواد وارد غذای نوزادان می‌شوند. ممکن است توسط زنبورها اضافه شوند یا به دلیل فراریت بالا به آنجا ختم شوند. غذای نوزادان قبل از مهر و موم شدن سلول‌ها و ورود به مرحله شفیرگی به لاروها داده می‌شود. همبستگی مثبتی بین حضور فعالیت بازدارنده بالا در غذای نوزادان و زنده مانی نوزادان وجود دارد. آزمایش‌ها نشان داده‌اند که زنده مانی نوزادان در کلونی‌های غنی از بره موم می‌تواند تا ۵۰٪ بالاتر از کلونی‌های فقیر از بره موم باشد. 

تحقیقاتی درباره طول عمر زنبورها و ارتباط آن با بره موم انجام شده است. اگرچه به وضوح درک نشده است که چرا، دانشمندان نتیجه گرفته‌اند که زنبورها در کندوهای غنی از بره موم به طور قابل توجهی طولانی‌تر (۶.۶٪) از زنبورهای کندوهای فقیر از بره موم زندگی می‌کنند. آن‌ها این کار را صرف نظر از تمایل ژنتیکی خود به جمع‌آوری رزین انجام می‌دهند. این منجر به کلونی‌های قوی‌تر و جمع‌آورندگان بیشتر می‌شود. و این به نوبه خود تأثیر مثبتی بر تولید عسل و سلامت کلونی دارد. 

شاید مطالعه مقاله ” نحوه برداشت بره موم  ” را دوست داشته باشید!

بره موم و مبارزه با بیماری 

بره موم حاوی پپتیدهای ضد میکروبی است که به سیستم ایمنی در مبارزه با میکروب‌ها (یعنی پاتوژن‌های قارچی، ویروسی و باکتریایی) کمک می‌کند. همچنین خواص ضد میکروبی علیه بیماری های لوک امریکایی ، نوزما سرانا ، لارو گچی دارد. اگرچه حضور بره موم به نظر نمی‌رسد تأثیر عمده‌ای روی واروآ داشته باشد، اما اثرات ضدویروسی علیه ویروس دفرمه کننده بال که واروآ ناقل آن است دارد. اطلاعات کمی درباره تأثیر بالقوه آن در مبارزه با بیماری لوک اروپایی وجود دارد. 

چندین مطالعه انجام شده است که در آن پاتوژن‌های مختلف به کلونی‌های سالم در کندوهای غنی از بره موم و فقیر از بره موم معرفی شده‌اند. در این کلونی‌ها، اثر و گسترش بیماری ثبت، تحلیل و مقایسه شده است. اولین مطالعه مربوط به لارو گچی بود. نتیجه گرفت که کلونی‌های بدون بره موم انولوپ بیش از شش برابر کلونی‌های دارای بره موم انولوپ مومیایی لارو گچی داشتند. حضور بره موم عفونت را درمان نکرد، اما میزان بیماری را به طور قابل توجهی کاهش داد. 

بره موم و بیماری لوک امریکایی

نتایج مثبت مشابهی هنگامی یافت شد که لوک امریکایی به کلونی‌های با و بدون بره موم انولوپ معرفی شد. لوک امریکایی یک بیماری باکتریایی است که لارو زنبور عسل را تحت تأثیر قرار می‌دهد. هنگامی که کلونی‌های غنی از بره موم علائم لوک امریکایی را نشان دادند، محققان دریافتند که سطح فعالیت بازدارنده علیه لوک امریکایی در غذای نوزادان افزایش یافته است. بنابراین زنبورها در آن کلونی‌ها از لاروها در برابر عفونت محافظت می‌کردند یا سعی در محافظت داشتند. این شواهد بسیار قوی است که زنبورهای عسل نه تنها از بره موم برای حفظ هموستازی در زمان سلامت استفاده می‌کنند، بلکه هنگام استرس پاتوژنی از بره موم برای خود درمانی استفاده می‌کنند. 

بره موم و واروآ 

تحقیقات نشان داده است که جمع‌آوری رزین هنگامی که کلونی‌ها در معرض استرس‌های خاصی قرار می‌گیرند افزایش می‌یابد، اما نه همه. با وجود این که بره موم تأثیر ناچیزی روی واروآ دارد، مطالعات نشان داده‌اند که کلونی‌های با بار واروآی بالا، جمع‌آوری رزین خود را افزایش می‌دهند. فرضیه این است که کلونی‌ها در تلاش برای مبارزه با بیماری‌ها و ویروس‌های ناشی از واروآ هستند. جمع‌آوری رزین همچنین هنگامی که کلونی‌ها در معرض بیماری‌های قارچی مانند لارو گچی قرار می‌گیرند افزایش می‌یابد، اما شاید به طور تعجب‌آوری هنگام مواجهه با عفونت‌های باکتریایی مانند لوک امریکایی افزایش قابل توجهی ندارد. دانشمندان از این موضوع متحیر هستند، زیرا ثابت شده است که بره موم انولوپ اثر کاهشی قابل توجهی روی عفونت‌های لوک امریکایی در کلونی‌ها دارد. 

جمع‌آوری بره موم یک ویژگی ژنتیکی است 

در نهایت، مهم است توجه کنیم که جمع‌آوری رزین و تولید بره موم یک ویژگی ژنتیکی است. به جای حذف این ویژگی از زنبورهایمان همانطور که در گذشته انجام شده است، باید برای بره موم پرورش دهیم. با پرورش از کلونی‌هایی که تمایل به جمع‌آوری رزین دارند، ما همچنین زنبورهای سالم‌تر و کلونی‌های قوی‌تر و تاب‌آورتر پرورش می‌دهیم. وظیفه ما به عنوان زنبوردار این است که به زنبورهایمان کمک کنیم تا به خود کمک کنند. یکی از بهترین راه‌ها برای انجام این کار، پذیرش بره موم و تشویق ایجاد آن بره موم انولوپ شگفت‌انگیز و سودمند است.

نویسنده : Hanna Backmo ، October 19, 2022

با تشکر از مطالعه شما ، امیدواریم از خواندن این مقاله لذت برده باشید . برایتان آرزوی موفقیت داریم !
ترجمه شده توسط مرکز تخصصی زنبورداری و پرورش ملکه ارجان