کنه های واروآ را کاملتر از همیشه بشناسید / قسمت چهارم (آخر)

انتخاب و استفاده از نژادهای مقاوم به واروآ

استفاده از نژادهای مقاوم در مقابله با هجوم کنه های واروآ ، یک راه و روش امکان پذیر است زیرا زنبورهای عسل در سرتاسر جهان راه‌های مختلفی را برای زندگی موفق برای مقابله با کنه‌های واروآ ایجاد کرده‌اند. کلنی های مقاوم به واروآ ،رشد جمعیت واروآ را به حدی مهار می کنند که می توانند در طولانی مدت به شیوه ای سالم و مولد بدون درمان های شیمیایی که توسط زنبورداران استفاده می شود ، زنده بمانند.

بارزترین رفتارهای دفاعی طبیعی، رفتارهای بهداشتی و رفتار نظافتی است. زنبورهای عسلی که رفتار نظافتی دارند از دست های خود برای تیمار و تمیز کردن استفاده می کنند. آنها این کار را هم برای خودشان و هم برای زنبورهای دیگر کلنی انجام می دهند. این رفتار نظافتی باعث کنده شدن کنه های بالغ از زنبورهای بالغ و سقوط آنها شده که نهایتا به مرگ کنه ها می انجامد.

کنه های واروآ را کاملتر از همیشه بشناسید / قسمت سوم

سال هاست که رفتار بهداشتی در بین تمام دفاع های طبیعی در برابر کنه واروآ مورد مطالعه قرار گرفته است این صفت کاملاً ارثی  به عنوان یک معیار مهم برای برنامه های اصلاحی مورد بحث قرار گرفته است. اگرچه این رفتار نمی تواند به طور خاص کنترل کنه‌های واروآ را هدف قرار دهد، اما ثابت شده است که کلنی‌های بهداشتی بار آلودگی کمتری را تحمل می‌کنند.

زنبورهای عسل که بهداشتی هستند می‌توانند بسیاری از مشکلات را مانند لوک آمریکایی، ویروس لارو کیسه ای و غیره را که بر نوزادان تأثیر می‌گذارند شناسایی کرده و نوزادان مبتلا را حذف کنند. کنه‌های واروآ می‌توانند قبل از بسته شدن سلول های مولد به سمت نوزادان در حال رشد حرکت کنند و به زنبورهای عسل زمان کمی داده می‌شود تا کنه های واروآ را پیدا کرده و آنها را حذف کنند.

زنبورهای بهداشتی دارای توانایی تشخیص کنه واروآ در سلول های درپوش دار، برداشتن پوشش و  حذف لاروهای آلوده هستند. غالبا این رفتار می تواند منجر به مرگ کنه و در نتیجه کاهش جمعیت واروآ شود. شکل تشدید شده ای از رفتار بهداشتی که “بهداشت حساس واروآ” (VSH) نامیده می شود نیز در برخی برنامه های اصلاحی گنجانده شده است. زنبور عسل VSH این توانایی را دارد که کنه‌های واروآ را در سلول‌های سرپوشیده تشخیص دهد و فقط کنه‌های واروآ را که در سلول تولید مثل می‌کنند حذف کند.

یکی دیگر از تلاش های طولانی مدت برای انتخاب نژادهای زنبور عسل مقاوم «زنبورهای روسی (پریمورسکی)» بوده است. زنبورهای روسی یک زیرگونه زنبور عسل اروپایی هستند که بیش از 100 سال پیش به شرق روسیه وارد شده اند. از آنجایی که کنه‌های واروآ بومی این منطقه هستند، در زنبورهای روسی مقاومت یا تحمل کلی نسبت به کنه ایجاد کرده‌اند. این زنبورهای عسل یک رفتار دفاعی واحد در برابر کنه‌های واروآ ندارند ولی با این حال گزارش‌های مختلف تأیید کرده‌اند که این زنبورها می‌توانند آلودگی کمتری را در مقایسه با سایر گونه‌های زنبور عسل اروپایی داشته باشند.

موفق‌ترین برنامه‌های اصلاحی با استفاده از زنبورهای روسی از طریق وزارت کشاورزی ایالات متحده بوده است، که اکنون موجودی آن به طور گسترده در اختیار زنبورداران در ایالات متحده است.

کنه واروآ قادر است زنبورهای عسل را با ویروس های متعدد آلوده کند. اعتقاد بر این است که شکستن کلنی و فروپاشی کندوی آلوده به واروآ، با زنبورهای معمولی فلج و تغییر شکل یافته، لانه مولدین پراکنده، از دست دادن رفتار اجتماعی هماهنگ و کاهش جمعیت سریع زنبور عسل بطور مستقیم ناشی از بیماری انگلی زنبورهای عسل توسط کنه واروآ نیست ، بلکه مربوط به آلودگی کلنی به چندین عفونت ویروسی است .کنترل مستقیم عفونت های ویروسی در کلنی های زنبور عسل برای عملیات زنبورداری امکان پذیر نیست، اما مدیریت خوب به شما کمک می کند.

مدیریت کلنی ها برای جلوگیری از تلفات مرتبط با ویروس های زنبور عسل باید شامل موارد زیر باشد:

•     قاب های تیره مولد را به طور منظم (به طور ایده آل هر 3 تا 4 سال) تعویض کنید. حداقل دو بار در سال، در بهار و پاییز، قاب های مولد را از این بابت بررسی کنید.
•     جایگزینی منظم ملکه زنبور عسل با نژادهای مقاوم زنبور عسل، زیرا به نظر می رسد برخی از گونه ها نسبت به برخی ویروس ها حساس تر هستند.
•     عدم تکثیر از گونه هایی که علائم مرتبط با عفونت ویروسی را نشان می دهد.
•     به حداقل رساندن استرس های تغذیه ای به کلنی زنبور عسل با ارائه شربت قند و مکمل گرده در طول دوره های کمبود.
•     به حداقل رساندن سایر آفات و بیماری ها به کنترل هرگونه مشکل مرتبط با ویروس های زنبور عسل کمک می کند.

مدیریت تلفیقی آفات (IPM)

مدیریت تلفیقی آفات (IPM) به یک رویکرد کلی سیستمی اشاره داشته و هدف آن مدیریت یک آفت با حداقل استفاده از آفت کش شیمیایی است. رویکرد مدیریت تلفیقی آفات به طور گسترده در سایر صنایع کشاورزی پذیرفته شده است و ثابت کرده است که یک اقدام مدیریتی موثر برای واروآ توسط زنبورداران در سراسر جهان است.

در صورت تمایل میتوانید مقاله کامل “مدیریت تلفیقی آفات (IPM)” را مطالعه کنید

اتخاذ شیوه‌های مدیریت تلفیقی آفات شامل نظارت منظم برای آفات و استفاده از مواد شیمیایی در صورت نیاز (مانند زمانی که آفت بالاتر از سطح مشخصی وجود دارد) و استفاده از گزینه‌های مدیریت غیرشیمیایی برای کنترل جمعیت آفت در صورت لزوم است. این بسیار موثرتر از جایگزینی انتظار برای رسیدن تعداد آفات به سطح آسیب‌رسان قبل از اعمال کنترل‌ها یا اعمال کنترل‌های مشابه سال به سال، بدون توجه به تعداد آفات است.

برای زنبورداران، مدیریت خوب کلنی باید نقطه شروعی برای کنترل موثر IPM کنه واروآ باشد. نظارت دقیق بر سلامت زنبورهای عسل خود و اطمینان از اینکه می توانید علائم سطح پایین آلودگی کنه واروآ را تشخیص دهید بسیار مهم است. برای کمک به این امر، نظارت منظم بر سطح کنه واروآ در کندوها باید انجام شود. نظارت بر زنبورستان باید حداقل چهار بار در سال انجام شود. اوایل بهار و در جریان جریان عسل بهار/تابستان، پس از آخرین جریان عسل، و اواخر پاییز قبل از مهیا شدن برای زمستان گذرانی.

اگر فکر می‌کنید زنبورستان همجوار شما دارای آلودگی است، تعداد دفعات نظارت باید افزایش یابد. سطح کنه ها بین کلنی ها و زنبورستان ها می تواند بسیار متفاوت باشد، بنابراین همیشه ایده خوبی است که بصورت انتخابی بر کندوهای قوی و ضعیف نظارت شود.

برای زنبورداران، اتخاذ یک استراتژی مدیریت تلفیقی آفات برای کنترل واروآ می تواند مزایای زیادی داشته باشد. این شامل:

• کنترل آلودگی در فصول مختلف سال که از سطوح بالای آلودگی جمعیت کنه‌ها ، که در آن نقطه منجر به از بین رفتن کلنی می‌شود، سخت‌تر می‌کند.
• ترکیب استفاده از گزینه‌های مدیریت بیوتکنیکی و شیمیایی باعث کاهش اتکا به آفت‌کش‌ها و همچنین تاخیر در توسعه مقاومت کنه‌ها در برابر مواد شیمیایی می‌شود.
• کاهش استفاده از مواد شیمیایی به نفع زنبورها نیز خواهد بود. نشان داده شده است که اثر مواد شیمیایی واروآ باعث کاهش طول عمر ملکه زنبورها، کاهش بار اسپرم و طول عمر نرها ، مرگ نوزادان و کاهش الگوهای تخمگذاری ملکه می شود. اعتقاد بر این است که اثرها بسیاری بیشتر از موارد ذکر شده است.
• از آنجایی که سطوح آلودگی واروآ از سالی به سال دیگر متفاوت خواهد بود، گزینه‌های کنترل را می‌توان به راحتی تغییر داد تا تغییرات سطوح آلودگی را منعکس کند.

متأسفانه هیچ استراتژی مدیریت تلفیقی آفات IPM واحدی برای مبارزه قطعی با کنه های واروآ که برای همه شرایط مناسب باشد ، وجود ندارد و به این دلیل است که تغییرات زیادی در میزان تهاجم کنه، آب و هوا، شیوه‌های زنبورداری، سطوح آلودگی و سطوح آستانه اقتصادی وجود دارد.

زمان بندی روش های مدیریت واروآ

عوامل موثری که بر اثربخشی کنترل واروآ وجود دارد عبارتند از:

• نوع درمان مورد استفاده و اثربخشی ماده شیمیایی (به عنوان مثال برخی از درمان ها یا مواد شیمیایی کارآمدتر از سایرین هستند)
• زمان درمان (مثلاً اگر خیلی زود اعمال شود، ممکن است نیاز به درمان اضافی باشد، اگر خیلی دیر استفاده شود، کندو ممکن است برای زنده ماندن در زمستان خیلی ضعیف باشد)
• مدیریت زنبورستان (به عنوان مثال آیا همه کندوهای موجود در زنبورستان یا منطقه تحت درمان قرار می گیرند؟ در غیر این صورت خطر عفونت مجدد کندوهای درمان شده توسط کنه های واروآ وجود دارد)

برنامه ها یا رژیم های درمانی مختلفی را می توان برای مدیریت Varroa مورد استفاده قرار داد که در زیر ذکر شده است. همیشه به یاد داشته باشید که درمان به طور خاص به معنای استفاده از یک ماده شیمیایی نیست و می تواند شامل استفاده از طیف وسیعی از روش های کنترل بیوتکنیکی دیگر مانند حذف نرها باشد.

درمان های بهار و پاییز / درمان های تقویمی

اکثر زنبورداران دریافته اند که دو درمان مهم برای کنه واروآ در فصل بهار و پس از آخرین جریان عسل قبل از زمستان وجود دارد. درمان بهار تضمین می کند که زنبورها از زمستان با سطح آلودگی بسیار کم کنه بیرون آمده اند و به زنبورها در شلوغ ترین زمان سال (بهار و تابستان) کمک می کند.

برای درمان زمستانه، کلنی از نظر جمعیت کاهش می‌یابد در حالی که آلودگی همچنان افزایش می‌یابد. هدف از این درمان کاهش قابل توجه جمعیت کنه است، بنابراین از جمعیتی که قرار است زمستانگذرانی کنند ، محافظت می کند. اگر این درمان را از دست بدهید یا به تأخیر بیندازید، زنبورها بار بالاتری از واروآ را در زمستان حمل خواهند کرد که به معنای طول عمر کوتاه‌تر، کاهش متعاقب جمعیت زنبورهای بالغ و فروپاشی احتمالی کلنی خواهد بود.

از آنجایی که همه کندوها با هم درمان می شوند، این روش هزینه های نظارت را کاهش می دهد، اما همچنین به این معنی است که هزینه های کنترل شیمیایی اضافی نیز وجود دارد، زیرا ممکن است برخی از کندوها به درمان نیاز نداشته باشند (مثلاً اگر واروا وجود نداشت یا در سطوح آسیب زا نبود).

این روش درمانی در مراحل اولیه فعالیت واروآ دارای مزایایی خواهد بود زیرا تمام کلنی ها درمان می شوند حتی اگر جمعیت کنه به اندازه کافی زیاد نباشد

درمان بر اساس میزان آلودگی واروآ

درمان‌های مبتنی بر تعداد واروآی موجود شامل اصول مدیریت یکپارچه آفات IPM  (مطالب بالا را ملاحظه کنید) برای نظارت بر جمعیت واروآ است و تنها زمانی که جمعیت واروآ به آستانه خطرسازی رسیده باشد، درمان کندو انجام می‌شود (یعنی کندوها فقط زمانی درمان می‌شوند که توجیه اقتصادی داشته باشند). این روش مبارزه دارای این مزیت است که استفاده از مواد شیمیایی را کاهش داده و در نتیجه هزینه درمان های شیمیایی را کاهش می دهد.

درمان های هماهنگ

جمعیت واروآ در کندو با سرعتی تصاعدی افزایش می یابد. به عبارت دیگر جمعیت با گذشت زمان سریع و سریعتر افزایش می یابد. اگر تنها یک کندو یا زنبورستان درمان شود و کندوهای همسایه درمان نشوند، کنه‌های واروآ از کندوهای مجاور می‌توانند به سرعت به زنبورستان دیگر حمله کنند. (مثلاً با زنبورهای در حال حرکت یا غارت وارد کندوهای دیگر شوند) و کندوهای درمان‌شده را دوباره آلوده کنند. به همین دلیل زمانی درمان‌ها بیشترین تأثیر را دارند که تمام کندوهای یک منطقه به طور همزمان درمان شوند. چنین استراتژی درمانی “درمان هماهنگ” نامیده می شود.

درس هایی از عملکرد کشورهای دیگر

برخی از درس‌های کلیدی از کشورهای دیگر در مورد استراتژی‌های مؤثر برای مدیریت و کنترل کنه واروآ در زیر فهرست شده‌ است.

• آلودگی را در کندوهای خود کنترل کنید و باید بدانید که جمعیت کنه‌ها سریع‌تر از آنچه فکر می‌کردید در حال افزایش است ، درمان را رها نکنید و آنرا به شانس نسپارید.
• با دیگر زنبورداران محلی در مورد مشکلات واروآ که تجربه می کنید و استراتژی های کنترلی که استفاده می کنید صحبت کنید. در این صورت ممکن است همکاری با یکدیگر، مثالا در روش های درمان مفید باشد.
• مدیریت تلفیقی آفات (IPM) را با استفاده از ترکیبی از داروها و روش های بیوتکنیکی اجرا کنید. این کار موثرترین کنترل را به همراه خواهد داشت.
• رشد و گسترش واروآی مقاوم را کند کنید و خطر باقیمانده های مواد شیمیایی را با درمان بیش از حد لازم به حداکثر نرسانید.
• فقط از داروهای مجاز استفاده کنید. اینها اثربخشی در برابر واروآ و ایمنی ثابت شده برای زنبورها، زنبورداران، مصرف کنندگان و محیط زیست را اثبات کرده اند. همیشه دستورالعمل های برچسب را دنبال کنید.
• در صورت امکان استفاده از دو یا چند داروی نامرتبط (یعنی وارروسیدها با ترکیبات گروه فعال متفاوت) را بصورت چرخشی استفاده کنید. این یک استراتژی موثر برای کند کردن توسعه مقاوم شدن کنه ها است. از مصرف داروهای ثابت طی سال خودداری کنید.
• به یاد داشته باشید که استفاده از مواد شیمیایی غیرمجاز در کلنی های شما یا استفاده نادرست از وارواسیدهای مجاز ممکن است بقایای مضر و قابل تشخیص در محصولات زنبور عسل شما باقی بگذارد.
• برای بررسی مقاومت واروآ آماده باشید. تست مقاومت را یاد بگیرید و تجربه استفاده از سایر موارد را برای کنترل ها به دست آورید. هنگامی که مقاومت به دست آمد، باید استفاده از داروهایی را که کنه ها دیگر به آنها حساس نیستند متوقف کنید و به داروهای جایگزین تکیه کنید.
•     در کنترل واروآ انعطاف پذیر و سازگار باشید. روش هایی که در برخی شرایط خوب کار می کنند ممکن است در برخی دیگر به خوبی کار نکنند.
•     با پیشرفت های جدید در کنترل واروآ اطلاعات خود را به روز نمایید. همانطور که شرایط ایجاد می شود، باید مطمئن شوید که آخرین اطلاعات را بنا به شرایط موجود در اختیار دارید.
• نکته اخر اینکه : زنبورهایی را انتخاب کنید که نسبت به واروآ مقاومت بیشتری از خود نشان می دهند.

منبع مطلب : https://beeaware.org.au