تاثیر آنتی بیوتیک ها بر جمعیت میکروبی دستگاه گوارش زنبور عسل
اهمیت مبارزه با فرهنگ مصرف داروهای شیمیایی و انتی بیوتیک ها و آفتکش ها به عنوان تنها راه مبارزه با بیماریها و آفات و همچنین هشدار در خصوص کاربرد روز افزون آفت کش ها و داروهای شیمیایی و خطر بالقوه و بالفعل آنها در سلامت زنبور عسل موارد مهمی از پیام های اولین کنگره بین اللملی زنبورعسل ایران بوده است.
مباحثی که در ادامه ارائه می گردد از مقاله ای است که در سال 2017 به چاپ رسیده و در خصوص تاثیرات آنتی بیوتیک ها بر جمعیت میکروبی دستگاه گوارش زنبورعسل بحث کرده است. در همین جا از جناب دکتر اسماعیل امیری محقق ایرانی زنبورعسل در دانشگاه کارولینای شمالی در ایالات متحده امریکا، به خاطر ارسال اصل مقاله تشکر می نمایم. امیدوارم مطالب ارائه شده مورد استفاده زنبورداران عزیز قرار گیرد .
تاثیرات مصرف آنتی بیوتیک ها بر سلامت زنبور عسل
جمعیت میکروبی دستگاه گوارش سلامتی حیوانات را از راههای مختلفی تحت تاثیر قرار می دهد که شامل ستنز ویتامین ها، هضم غذا، دفاع در برابر پاتوژنها ، میزان کردن رفتار ، رشد و ایمنی است.جمعیت میکروبی دستگاه گوارش می تواند به وسیله چندین فاکتور تحت تاثیر قرار گیرد و فعالیت آنها مختل گردد، که یکی از مهمترین منابع اختلال در فعالیت جمعیت میکروبی دستگاه گوارش در انسان و حیوانات اهلی، درمان با آنتی بیوتیک ها است که باعث تغییر در اندازه و ترکیب جمعیتی میکروب های دستگاه گوارش می شود.
درمان با آنتی بیوتیک ها همچنین منجر به ظهور پاتوژن های مقاوم گردیده است. مطالعات نشان داده است که تنها چند روز بعد از مصرف آنتی بیوتیک ها کاهش در تنوع جمعیت میکروبی دستگاه گوارش اتفاق می افتد و بهبود کامل ترکیب اولیه جمعیت میکروبها، به سختی حاصل می گردد. در واقع پیشنهاد گردیده است که مصرف بیش از حد آنتی بیوتیک ها ، جمعیت میکروبی دستگاه گوارش را به طور دائمی تغییر داده و باعث افزایش شیوع بیماریهایی مانند چاقی، آسم، دیابت و انواع خاصی از سرطان ها می شود
اگرچه مدت و میزان اختلال ناشی از مصرف آنتی بیوتیک ها بر جمعیت میکروبی دستگاه گوارش بطور دقیق مشخص نگریده، بویزه اینکه در گونه ها و نژادهایی که تنوع در جمعیت میکروبی دستگاه گوارش انها، گسترده تر است.مشخص نمودن تغییرات در اندازه و ترکیب جمعیت میکروبی بویژه در پستانداران مشکل است، زیرا جمعیت میکروبی دستگاه گوارش انها دارای پیچدگی های خاصی است.
جمعیت میکروبی دستگاه گوارش در حشرات اجتماعی ، مانند زنبورعسل، برای مطالعه به عنوان یک مدل بسیار مفید است زیرا آنها ویژگی های مشترکی را با جوامع میکروبی دستگاه گوارش پستانداران دارند.همانند پستانداران، زنبورعسل جمعیت میکروبی خود را از طریق تماس اجتماعی بدست می اورد، در مقایسه با بسیاری از بی مهرگان که باکتری های دستگاه گوارش خود را از محیط به دست می آورند.
همانند انسانها، جمعیت میکروبی دستگاه گوارش زنبورعسل از گونه های باکتری مخصوص میزبان تشکیل شده که تنها در دستگاه گوارش میزبان زندگی می کنند و نشان دهنده تنوع نژادی گسترده در بین میزبانها است.اگرچه در مقابل انسان و سایر پستانداران، زنبورها جمعیت میکروبی نسبتا ساده تری دارند. این جمعیت میکروبی غالباً، از هشت نوع باکتری تشکیل شده که 95 تا 99 درصد جمعیت میکروبی دستگاه گوارش را شامل می شوند. به همین دلایل ، زنبورعسل یک مدل قابل کنترل برای مطالعه ساختار و ارزیابی جمعیت های میکروبی مخصوص میزبان را فراهم می کند. بعلاوه اینکه، زنبورهای عسل به عنوان گرده افشانها در بخش کشاورزی دارای اهمیت جهانی هستند.
از سال 2006 به بعد جمعیت کلنی های زنبورعسل در جهان در معرض مرگ و میر بالا قرار گرفته و عوامل متعددی در این کاهش نقش داشته اند.نتایج چندین مطالعه نشان داده که جمعیت میکروبی دستگاه گوارش ، در سلامت زنبورعسل مشارکت دارند.بنابراین، اختلال در جمعیت میکروبی دستگاه گوارش می تواند بر سلامت زنبورعسل تاثیر گذار باشد و زنبورعسل را مستعد ابتلاء به انواع بیماریها کند. یکی دیگر از مشترکات بین جمعیت میکروبی دستگاه گوارش انسان و زنبورعسل این است که مدت های طولانی است که در معرض آنتی بیوتیک ها قرار گرفته اند، که این یک منبع قوی اخلال در جمعیت میکروبی دستگاه گوارش است
استفاده از آنتی بیوتیک ها در صنعت زنبورداری از حدود 50 سال پیش برای درمان بیماری لوک در امریکا رایج شده است. دو آنتی بیوتیک که معمولا در زنبورداری از انها استفاده می شود تتراسایکلین (اکسی تتراسایکلین) و تایلوزین (که از سال 2006 استفاده آن رایج شده است) است.تتراسایکلین همچنین در درمان عفونتهای باکتریایی در انسان استفاده می شود و عموما به خوراک دام های اهلی نیز اضافه می شود.
در صورت تمایل مقاله ” نحوه کالبد شکافی کلنی زنبور عسل ” را مطالعه کنید 🌹

نتایج حاصل از مطالعه فوق به شرح زیر بوده است :
در تیمارهایی که از آنتی بیوتیک استفاده شده بود، تغییرات قابل توجهی در اندازه جامعه میکروبی دستگاه گوارش نسبت به روز شروع آزمایش مشاهده شده بود.تاثیر آنتی بیوتیک ( تتراسایکلین ) بر گونه های مختلف باکتریهای دستگاه گوارش زنبورعسل متفاوت بوده است و فراوانی کل و فراوانی مطلق برخی از گونه ها کاهش یافته است. از هشت گونه باکتری هسته دار که در دستگاه گوارش زنبورعسل شناسایی شده است، چهار گونه بطور قابل توجهی بوسیله تیمار با تتراسایکلین تحت تاثیر قرار گرفتند.مخصوصا گونه های باکتری گرم مثبت مانند بیفیدو باکتریوم و لاکتو باسیلوس تحت تاثیر قرار گرفته بودند.
همچنین نتایج این مطالعه نشان داد که زنبورهای تیمار شده با تتراسایکلین مرگ و میر بیشتری در کندو داشتند. در این مطالعه در روزهای 3،5 و 7 بعد از تیمار با تتراسایکلین نمونه گیری شد و مشخص گردید اندازه و ترکیب جمعیت میکروبی دستگاه گوارش در تیمار تتراسایکلین تغییر کرده و در تیمار کنترل (شاهد) به طور میانگین 5 برابر باکتری ها بیشتر از تیمار آنتی بیوتیک بودند.
از دیگر نتایج این مطالعه می توان به تاثیر آنتی بیوتیک بر تنوع جمعیت میکروبی دستگاه گوارش اشاره کرد، زیرا در تیمارهایی که تتراسایکلین دریافت کرده بودند، تغییر در تنوع جمعیت میکروبی دستگاه گوارش هریک از میزبان ها و همچنین بین میزبانها مشاهده گردیده است. با توجه به نقش فلور میکروبی دستگاه گوارش در تعاملات تغذیه ای، آنتاگونیستی و… و تغییر و یا حذف این تعاملات توسط مصرف آنتی بیوتیک ها، استفاده از این آنتی بیوتیک ها به صورت بالفعل می تواند بر سلامتی میزبان تاثیر گذار باشد.در زنبورهای عسل و مخملی، که اهمیت جهانی در گره افشانی دارند، سلامت و حفظ جمعیت میکروبی دستگاه گوارش به لحاظ تغذیه ای و دفاع در برابر پاتوژنها حائز اهمیت است.
با توجه به شواهد روز افزون در اهمیت فلور میکروبی دستگاه گوارش در سلامت حیوانات و کاهش غیر قابل توضیح کلنی های زنبورعسل، تاثیر تیمارهای آنتی بیوتیکی بر فلور میکروبی دستگاه گوارش زنبورعسل می تواند مهم و قابل بررسی باشد. آنتی بیوتیک تتراسایکلین، به عنوان یک آنتی بیوتیک وسیع الطیف، می تواند گونه های مختلف باکتریها ( گرم مثبت و منفی) را تحت تاثیر قرار دهد و بنابراین انتظار می رود بر چندین گونه از فلور میکروبی دستگاه گوارش تاثیر گذار باشد.
افزایش آسیب پذیری زنبورها با درمان های آنتی بیوتیکی
شواهد جدید نشان می دهد که تخریب جمعیت میکروبی دستگاه گوارش بوسیله درمان های آنتی بیوتیکی می تواند باعث افزایش آسیب پذیری زنبورهای عسل به عفونت نوزما شود ، هدف از انجام این تحقیق بررسی اثرات تخریب جمعیت میکروبی دستگاه گوارش بر پاسخ های ایمنی زنبورعسل بوسیله عفونت نوزما سرانه بوده است.
- در این آزمایش زنبورهای کارگر تازه متولد شده را جمع آوری و به چهار گروه تقسیم کرده اند:
- گروه اول زنبورهای گروه شاهد بدون درمان
- گروه دوم زنبورهای آلوده شده با عامل نوزما سرانه
- گروه سوم زنبورهای تیمار شده با آنتی بیوتیک
- گروه چهارم زنبورهای تیمار شده با آنتی بیوتیک بعد از آلوده شدن با عفونت نوزما سرانه
نتایج این تحقیق نشان داد که عفونت نوزما نمی تواند باعث ایجاد تخریب آشکار بر جمعیت میکروبی دستگاه گوارش گردد و تفاوت چندانی بین ترکیب و تراکم جمعیت میکروبی دستگاه گوارش بین گروه اول و دوم وجود نداشته است. اگرچه از بین بردن جمعیت میکروبی دستگاه گوارش بوسیله آنتی بیوتیک ها(در گروه سوم و چهارم) اثرات منفی بر ساختار سیستم ایمنی زنبورعسل داشته که بوسیله بیان ژن پپتید های ضد میکروبی مانند abaecin, defensin1, hymenoptaecin بررسی شده است.
مقدار این پپتیدها به ترتیب در گروهها بدین صورت رتبه بندی شده است :
گروه اول >گروه دوم >گروه سوم > گروه چهارم
به علاوه سطوح بالای معنی دار نوزما در گروه چهار نسبت به گروه دو مشاهده شده که پیشنهاد می شود به سبب این باشد که از بین رفتن باکتریهای دستگاه گوارش باعث تضعیف سیستم ایمنی زنبورها شده و آنها را بیشتر مستعد ابتلاء به عفونت نوزما می کند.
بیشترین میزان تلفات در بین این چهار گروه آزمایشی، در گروه چهارم مشاهده شده که نشان می دهد درمان با آنتی بیوتیک ها در ترکیب با استرس حاصل از نوزما سرانه تاثیر منفی و معنی دار بر زنده مانی زنبورها دارد.
نتایج این تحقیق نشان داد که مصرف آنتی بیوتیک ها نه تنها باعث ایجاد مقاومت آنتیبیوتیکی شود بلکه می تواند بر مقاومت زنبورعسل به بیماریها نیز تاثیر گذار باشد .
نویسنده : مهندس غفوری

از همراهی شما سپاسگزاریم و امیدواریم مطالعه این مقاله برایتان سودمند بوده باشد. اگر در خصوص این مقاله نظر یا تجربه یا نظر خاصی دارید لطفا جهت بهره برداری دیگران آنرا در قسمت دیدگاه ها به اشتراک بگذارید.

دسترسی سریع به آخرین مقالات مرتبط :
- مدیریت تلفیقی آفات زنبور عسل (IPM)؛ راهکارهای علمی و پایدار برای حفظ سلامت کندوها
- راهنمای استفاده از روغنهای اسانسی در زنبورداری
- آزمون انجماد برای تشخیص رفتار بهداشتی زنبورهای عسل و مقاومت در برابر کنه واروآ
- راه های تشخیص کلنی های بیمار و ناسالم
- مشکل کندوی من چیست؟ آشنایی با رایج ترین بیماری های زنبور عسل