راهنمای استفاده از روغنهای اسانسی در زنبورداری
روغنهای اسانسی، مایعات غلیظ و آبگریز هستند که از گیاهان استخراج میشوند و ترکیبات معطر گوناگونی دارند. استفاده از این روغنها در زنبورداری به زنبورداران کمک میکند تا از بکارگیری مواد شیمیایی و آلایندهها در کندوهای خود پرهیز کنند. بهرهگیری از روغنهای اسانسی برای زنبورهای عسل بیخطر است، چرا که این روغنها در دمای معمولی بهراحتی تبخیر شده و اثری در محصولات کندو باقی نمیگذارند.
برای استفاده از روغنهای اسانسی در زنبورداری، باید آنها را از منابع معتبر تهیه کنید. همچنین، باید تجهیزات مناسبی برای استفاده از این روغنها در اختیار داشته باشید و همواره آنها را تمیز نگه دارید.
چگونه از روغنهای گیاهی برای زنبور عسل استفاده میشود؟
روغنهای گیاهی کاربردهای متنوعی در زنبورداری دارند. هر کدام از این روغنها برای نگهداری و مدیریت کندوهای زنبور عسل کاربرد ویژهای دارند. مهمترین روغنهای گیاهی مورد استفاده در زنبورداری، برای جذب زنبورها به کندوی تازه، کنترل کنه واروآ و جلوگیری از رشد کپک هستند. همچنین زنبورداران برای دور کردن زنبورها از خود هنگام انجام بازدید و مراقبتهای کندو از این روغنها بهره میبرند. زمانی که تغییرات اساسی در ساختار کندوی زنبور عسل رخ میدهد و نیاز به آرام کردن زنبورها دارید، روغن گیاهی لیمو به سرعت و به سادگی به شما کمک میکند.
کدام روغنهای گیاهی زنبورها را جذب میکنند؟
برای ترغیب یک کلنی جدید به اشغال یک کندوی تازه نصبشده، میتوان از روغنهای گیاهی استفاده کرد که روغن لیمو بهترین نتیجه را در این زمینه دارد. روغن اسانسی علف لیمو در این زمینه بهترین نتایج را به همراه دارد. این روغن، فرمونی را تقلید میکند که توسط ملکهٔ زنبور عسل در یک کلنی زنبور تولید میشود. تنها چند قطره از روغن علف لیمو در یک جعبهٔ طعمه یا کندو کافی است. شکارچیان جمعیتهای سرگردان بهطور گستردهای از این روغن اسانسی در فعالیتهای خود استفاده میکنند. روغن اسانسی علف لیمو در ابتدا زنبورهای کارگر را جذب میکند و آنها نیز سپس کل کلنی زنبور عسل را به سوی کندو میآورند.
استفاده از روغن لیمو به عنوان طعمه زنبور
وقتی زنبورها در حال حرکت هستند، زنبورهای جستجوگر را میفرستند. میتوانید از روغن لیمو در تله ریزش یا جعبه تله برای جذب این زنبورهای جستجوگر استفاده کنید. یک تله مناسب با روغن لیمو از جعبهای عمیق یا کندوچه 5 قابی ساخته میشود که بهخوبی پوشانده شده و در ورودی آن در پایین قرار دارد. برای بهترین نتیجه، سه قطره روغن لیمو را روی دیوارههای داخلی جعبه بمالید. اگر مقداری موم عسل داخل تله قرار دهید، میتوانید یک قطره روغن لیمو هم روی موم بگذارید.
طعمه روغن لیمو باید برای زنبورها مناسب باشد. یک جعبه نامناسب فقط زنبورهای جستجوگر را جذب میکند اما آنها کلنی را به تله نمیآورند. همچنین نباید بیش از حد از روغن لیمو استفاده کنید، زیرا زنبورها ممکن است وارد تله نشوند. اگر زنبورها بهسرعت وارد تله روغن لیمو نشدند و روغن کم شد، میتوانید یک قطره دیگر به تله اضافه کنید.
برای حفظ بوی ماندگار روغن لیمو، چند قطره از آن را روی یک تکه کاغذ جاذب بگذارید. این کار باعث میشود روغن به آرامی به داخل تله آزاد شود و مدت طولانیتری موثر باقی بماند. استفاده از روغن لیمو در تله، بسیار موثر و ارزانتر از سایر روشهای جذب کلنیهای در حال ریزش است.
روغن لیمو یک روغن کاربردی برای زنبورداران است که خواص ضدویروسی و ضدقارچی دارد. این روغن همچنین دارای اسیدهایی است که روی کنههای زنبور عسل تاثیر دارند. با این حال، در استفاده از آن در کلنیهای ضعیف باید احتیاط کرد، زیرا ممکن است زنبورهای دزد را جذب کند که به کلنی ضعیف آسیب زیادی میزنند.
چگونه با روغن لیمو یک طعمه زنبور عسل بسازیم؟
اگر قصد دارید کلنی زنبور عسل جدیدی به کندوداری خود اضافه کنید، استفاده از طعمه روغن لیمو راهی عالی و مقرونبهصرفه است. این طعمه ساده و ارزان است. چند تخته تخته سهلا و کمی روغن لیمو برای ساخت آن کافی است. زنبوردارانی که کمی مهارت کار با چوب دارند میتوانند به راحتی این طعمه را بسازند و کسانی که این مهارت را ندارند میتوانند از جعبه کندوی معمولی یا تله ریزش کلنی آماده استفاده کنند.
ویژگیهای مهم یک طعمه موثر روغن لیمو شامل وزن و اندازه آن است. طعمه نباید خیلی سنگین باشد، زیرا هنگام پر بودن از زنبورها باید آن را جابجا کنید. برای کاهش مشکلات وزن، طعمه را خیلی بالا از زمین قرار ندهید. ارتفاع حدود سه متر برای گرفتن کلنیهای در حال مهاجرت کافی است.
طرز ساخت طعمه زنبور عسل با روغن لیمو:
- تخته سهلا را به اندازههای مناسب ببرید. مطمئن شوید که تمام قطعات مربوط به اطراف، سقف و کف را برش دادهاید. بهتر است کف تله ریزش کلنی کاملاً بسته باشد. میتوانید برای درپوش، از پوشش تلسکوپی استفاده کنید.
- تله ریزش خود را با میخ یا چسب به صورت جعبهای سر هم کنید. برای افزایش استحکام جعبه، میتوانید از نوارهای چوبی کوچک به اندازه ۲٫۵ × ۲٫۵ سانتیمتر در گوشهها استفاده کنید.
- در پایین جعبه، یک سوراخ به قطر حدود ۲٫۵ سانتیمتر (یک اینچ) ایجاد کنید. این سوراخ بهعنوان تنها ورودی زنبورها به تله عمل میکند.
- نقاط اتصال با استفاده از پیچ یا میخ ایجاد کنید تا بتوانید طعمه زنبور را از زمین آویزان کنید. آویزان کردن طعمه به شاخه درخت مکان بسیار مناسبی است.
- قبل از آویزان کردن طعمه، کمی موم زنبور روی دیوارههای داخلی بمالید یا مقداری شان عسل داخل آن قرار دهید. همچنین ۲ تا ۳ قطره روغن لیمو را در اطراف ورودی تله بمالید.
- میتوانید برای محافظت از طعمه در برابر شرایط جوی، آن را رنگ کنید.
- حداقل دو بار در هفته به تله سر بزنید تا ببینید آیا کلنی زنبوری در آن سکونت کرده است یا خیر.
- برای نتیجه بهتر، طعمه را سه تا چهار هفته قبل از شروع جریان شهد بهار در محل قرار دهید. اندازه طعمه باید به اندازهای باشد که کل یک کلنی زنبور را در خود جای دهد. وقتی کلنی وارد طعمه شد، سریعاً آن را به یک کندوی دائمی منتقل کنید.
- داشتن کلنی زنبور عسل که در طعمه روغن لیمو گرفتار شده، یک افزودنی ارزشمند برای کندوداری شما است. اگر زنبورهای وحشی و آزاد را به دام بیندازید، این میتواند به بهبود تنوع ژنتیکی کندوداری شما کمک کند. همچنین خوب است کلنیها را با زنبورداران اطراف خود به صورت دورهای تقسیم کنید و اجازه دهید کلنی گسترش یابد تا از ریزش جلوگیری شود.
روغن اسطوخودوس برای زنبورها
زنبورها در فصل جریان شهد به گلهای اسطوخودوس علاقه زیادی دارند. این گلها مقدار زیادی شهد و گرده دارند که برای زنبورها مفید است و همچنین از فعالیت گردهافشانی زنبورها بهره میبرند. روغن اسطوخودوس برای استفاده در کندو بسیار مناسب است و به سلامت کلنی کمک میکند. روغن اسطوخودوس در کنترل بیماری فساد نوزادان آمریکایی (بیماری فاولبرود آمریکایی) مؤثر است و رشد باکتری و اسپورهای آن را در کندو کنترل میکند.
روغن زیره سبز و روغن گیاه کلم زمستانی نیز در کنترل بیماری فساد نوزادان آمریکایی بسیار مؤثرند. اگر متوجه شدید کندوی شما به این بیماری آلوده شده، حتماً سایر زنبورداران منطقه خود را مطلع کنید و به مسئولان مربوطه اطلاع دهید تا آنها هشدارهای لازم را برای پیشگیری به دیگر زنبورداران اعلام کنند. این بیماری سالانه خسارات بزرگی به زنبورداران وارد میکند.
روغن گیاه همیشه سبز زمستانی (Wintergreen) برای زنبورها
زنبورداران در سراسر جهان، روغن گیاه همیشه سبز زمستانی را بسیار ارزشمند میدانند. این روغن برای دفع کنهها و حشرات مؤثر است و همچنین از ورود حشرات شکارچی به کلنی زنبور عسل جلوگیری میکند. روغن گیاه همیشه سبز زمستانی را میتوان به روشهای مختلفی به زنبورها داد: مخلوط کردن با شربت قند، استفاده در خوراکهای نرم (کیک) یا پاشیدن به صورت اسپره رقیق روی زنبورها.
کارایی روغن گیاه همیشه سبز زمستانی و سایر روغنهای گیاهی بستگی به عوامل متعددی دارد، از جمله میزان مصرف، شدت آلودگی کنهها و غلظت روغن.
برای دادن روغن گیاه همیشه سبز زمستانی به صورت خوراکی، شربت قند را به نسبت مساوی با روغن مخلوط کنید (یک به یک) و ترکیب را در تغذیهکنندههای کندو قرار دهید. اگر از پتیهای نرم استفاده میکنید، چند قطره از روغن را روی کاغذ مومی بریزید و اجازه دهید زنبورها آن را مصرف کنند. خواص ضدقارچی روغن گیاه همیشه سبز زمستانی به حفظ سلامت کلنی و جلوگیری از رشد میکروبها کمک میکند.
روغن درخت چای برای زنبورها
روغن درخت چای در کندوی زنبور شما برای جلوگیری از تشکیل کپک و رشد قارچها بسیار مفید است. این روغن میتواند جایگزین روغن گیاه همیشه سبز زمستانی برای پیشگیری از بیماری آمریکایی شانک شود. همچنین میتوان روغن درخت چای را در قالب قرصهای چربی (grease patties) استفاده کرد تا کنههای قفسه سینه زنبور عسل را کنترل کند.
روغن آویشن برای زنبورها
گیاهان آویشن یکی از بهترین و پرکاربردترین روغنهای گیاهی در زنبورداری را به زنبورداران عرضه میکنند. این روغن بسیار مؤثر و سریعالاثر در کنترل کنه واروا است و استفاده از آن هزینه زیادی ندارد. روغن آویشن برای زنبور عسل آنقدر خوب است که در برخی محصولات تجاری کنترل کنه واروا به کار میرود.
عملکرد روغن آویشن به این صورت است که منافذ کنه واروا را مسدود کرده و سیستم عصبی آنها را مختل میکند. کنهها از روی زنبورها سقوط کرده و به کف کندو میافتند. استفاده از کف مشبک هنگام بهکارگیری روغن آویشن توصیه میشود تا کنهها به زمین بیفتند و این باعث کاهش نیاز به تمیزکاری کندو توسط زنبورها میشود.
برای کنترل کنه واروا با روغن آویشن میتوانید از اسپری استفاده کنید. اسپری روغن آویشن باعث افزایش فعالیت تمیزکاری زنبورها در کندو میشود و در نتیجه زنبورها کنهها را به صورت مکانیکی از پشت خود جدا میکنند. کنهها سپس ممکن است با روغن آویشن روی سطوح داخلی کندو تماس پیدا کنند.
خواص ضدقارچی روغن آویشن نیز در کندو مفید است و به پیشگیری و کنترل بیماری لارو گچی کمک میکند. همچنین توجه داشته باشید که استفاده از روغن آویشن با غلظت بالا میتواند به زنبورها آسیب برساند، پس در استفاده از آن زیادهروی نکنید.
روغن معدنی برای زنبورها
آیا روغن معدنی برای زنبورها ایمن است؟
روغن معدنی محصولی شفاف، بدون رنگ و بدون بو است که از نفت به دست میآید. اگرچه روغن معدنی یک روغن گیاهی نیست، اما به دلیل کاربردش در کنترل کنه واروا در زنبورداری اینجا آورده شده است. روغن معدنی خوراکی بهترین گزینه برای این کار است و با گرم کردن و استفاده از اسپرههای مخصوص در کندو اعمال میشود.
مقدار کمی روغن معدنی برای زنبورها بیخطر است و آسیبی به آنها نمیرساند. این روغن بدن زنبورها و سطوح داخلی کندو را میپوشاند. اسپرهی با بخار روغن معدنی، به شرط استفاده از اسپره خوب، سریع و مؤثر است و به زنبورداران کمک میکند تا کلنیهای عاری از کنه واروا داشته باشند.
کنه واروا با اتصال به پشت قفسه سینه زنبورها زندگی میکند و برای تخمگذاری وارد سلولهای نوزادان بدون درپوش میشود. کنههایی که با روغن معدنی روی بدن زنبورها یا سطوح داخلی کندو تماس پیدا میکنند، جذب روغن شده و سیستم عصبی آنها مختل میشود. این باعث جدا شدن کنهها از زنبورها و سقوط آنها به کف کندو میشود که در نهایت منجر به مرگشان میگردد.
عسل جذب روغن معدنی نمیشود و این روغن از موم زنبور به داخل سلولهای درپوشدار نفوذ نمیکند. بنابراین عسل کندویی که با روغن معدنی درمان شده برای مصرف بیخطر است. هنگام کنترل کنهها با روغن معدنی، درمانها باید تکرار شود تا کنههایی که داخل سلولهای لارو زنبور هستند نیز از بین بروند. همچنین نباید روغن معدنی به شربت قند یا خوراکیهایی که زنبورها میخورند اضافه شود.
اثربخشی روغن معدنی در درمان کنه واروآ
کنهها نمیتوانند نسبت به روغن معدنی مقاوم شوند. تجهیزات مورد نیاز برای اسپرهی با روغن معدنی شامل دستکشهای نیتریل، کپسول پروپان، ماسک صورت، عینک ایمنی و پمپ اسپره است. میتوان از ترکیب روغن معدنی و روغن گیاه همیشه سبز زمستانی نیز برای اسپره استفاده کرد.
برای کاربرد مؤثر روغن معدنی در کنترل کنه واروا در زنبورها، باید همه سوراخها به جز یکی مسدود شوند تا بخار روغن از کندو فرار نکند. محلول اسپرهی باید به اندازه کافی آماده شود تا بتوانید چند کندو را پشت سر هم درمان کنید. اسپره باید زمان کافی برای گرم شدن داشته باشد و فقط بخار داغ تولید کند، نه آب. زنبوردارانی که نمیخواهند بخار داغ وارد کندو شود، به اسپره خود میله افزایشی اضافه میکنند که بخار را قبل از ورود به کندو خنک میکند.
استفاده از روغنهای گیاهی به عنوان دفع کننده زنبور
برخی روغنهای گیاهی برای زنبورها ناخوشایند هستند و باعث فرار آنها میشوند. این روغنها در دفع کننده های زنبور استفاده میشوند، هم توسط زنبورداران و هم در منازل. این روغنها شامل نعناع فلفلی، اکالیپتوس، سیترونلا و برخی گونههای سرو میشوند. استفاده از این روغنها هنگام بازدید از کندو، احتمال نزدیک شدن و نیش زدن زنبورها را کاهش میدهد. همچنین در منازل برای دور نگه داشتن زنبورها از خانه کاربرد دارند. برای استفاده دافع زنبور توسط زنبورداران، یک قطره از این روغنها را در ناحیه زیر بغل لباس زنبورداری خود بمالید. این کار بوی عرق شما را برای زنبورها میپوشاند.
برای استفاده خانگی، مخلوطی از روغن دافع را تهیه کنید و با بطری اسپری روی زنبورهایی که وارد خانه میشوند بپاشید. به ازای هر یک فنجان آب مقطر، ۲۰ قطره از روغن نعناع و یا هر روغن دافع دیگری اضافه کنید. میتوانید مقداری کریستال لسیتین نیز برای بهتر مخلوط شدن روغن و آب اضافه کنید. محلول را در جای خنک و خشک نگهداری کنید.
هنگام استفاده از اسپری، از پاشیدن روی غذا یا نزدیک چشم خودداری کنید و از تماس روغنها با پوست بدن خود نیز پرهیز نمایید.
چه عواملی بر اثربخشی اسانسها تأثیر میگذارند؟
دمای محیط و رطوبت نسبی در کندوی شما بر اثربخشی اسانسها در کنترل کنه واروا تأثیر میگذارند. این عوامل مستقیماً بر سرعت تبخیر اسانسها تأثیر دارند. درمان در ماههای گرم باعث تبخیر بهتر اسانسها میشود، اما نیاز به تکرار درمانها دارد. استفاده از اسانسها برای کنترل کنه واروا در ماههای سرد با نرخ تبخیر پایینتر همراه است و ممکن است نیازی به تکرار درمانها به فاصله زمانی کوتاه نداشته باشید.
روشهای مصرف اسانسها برای زنبورها
استفاده از اسانسها در زنبورداری از روشهای مختلفی انجام میشود؛ از طریق خوراندن اسانس به زنبورها تا استفاده از دستگاههایی برای پخش اسانس در کندو. به طور کلی ۶ روش اصلی برای استفاده از اسانسها وجود دارد که زنبورداران بر اساس هدف و سلیقه خود از یکی از آنها استفاده میکنند. برخی اسانسها را میتوان با هم مخلوط کرد بدون اینکه اثربخشی آنها کاهش یابد.
روشهای اصلی مصرف اسانسها عبارتند از:
۱. از طریق شربت شکر آغشته به اسانس
نسبت صحیح شکر به آب ۱ به ۱ است. میتوانید اسانس مورد نظر خود را به مقدار مناسب به شربت اضافه کنید، اما از مقدار زیاد اسانس خودداری کنید. این شربت در تغذیهکننده کندو قرار داده میشود تا زنبورها آن را بخورند. این روش معمولاً برای اسانس چای کوهی و همچنین اسانس درخت چای برای کنترل کنههای تنفسی کاربرد دارد. باید دقت کنید که در این روش غلظت اسانس زیاد نشود چون ممکن است به زنبورها آسیب بزند.
۲. مصرف اسانس از طریق پتیهای شکر زمستانه
این پتیها که برای کمک به کندو در زمستان تهیه میشوند، روی قابهای کندو قرار داده میشوند و هنگامیکه زنبورها نمیتوانند خارج شوند، منبع غذایی فراهم میکنند. در سایر فصول هم در صورت ضعیف بودن کندو میتوان از آنها استفاده کرد. چند قطره اسانس روی پتی شکر کافی است. اگر پتیها را خودتان درست میکنید، میتوانید اسانس را داخل مخلوط پتی اضافه کنید.
۳. به جای استفاده از دود، اضافه کردن اسانس به آب شکر و اسپری روی زنبورها
برخی زنبورداران به جای دود، از اسپری آب شکر استفاده میکنند که زنبورها را مشغول تمیزکاری میکند و از پرواز و نیش زدن جلوگیری میکند. افزودن اسانس به آب شکر باعث میشود زنبورها اسانس را هنگام تمیز کردن خود وارد بدن کنند.
۴. استفاده از نوار یا پارچه جذبکننده آغشته به اسانس
چند قطره اسانس روی نوار کاغذی یا پارچه جذبکننده میریزند و آن را داخل کندو، نزدیک ورودی یا بین قابها قرار میدهند. زنبورها با تماس با نوار یا پارچه، اسانس را به بدن خود میگیرند و در کل کندو پخش میکنند. باید مرتب نوارها را بررسی کنید چون زنبورها ممکن است آنها را از کندو خارج کنند.
۵. استفاده از وان یا تله روغنی داخل کندو برای پخش اسانس
این روش باعث پخش یکنواخت اسانس داخل کندو میشود و کمترین مزاحمت را برای زنبورها دارد. این وانها در اندازههای مختلف برای انواع کندوها تولید میشوند. تلههای روغنی که به صورت تجاری تولید میشوند، مقدار ثابتی اسانس را به طور پیوسته آزاد میکنند. استفاده از این روش نیاز به استفاده از کف مشبک ندارد.
۶. استفاده از بخارسازها و تبخیرکنندههای برقی برای پخش اسانس
این دستگاهها اسانس را به صورت بخار یا مه داخل کندو پخش میکنند و توزیع یکنواختی ایجاد میکنند. این دستگاهها معمولاً برقی هستند و اگر کندوها در محل بدون برق باشند، باید باتری داشته باشند. بخارسازهای پروپان نیازی به برق ندارند. توجه داشته باشید که استفاده از دود اسانس ممکن است موجب استرس زنبورها شود و کنترل دقیق مقدار دود سخت است.
در استفاده از بخارساز باید مراقب دمای آن باشید، چون دمای زیاد ممکن است باعث آتشسوزی کندو شود و بالهای زنبورها بسوزد و مرگ جمعی آنها را به دنبال داشته باشد. همچنین ممکن است واکس و سایر هیدروکربنهای کندو مشتعل شوند.
7.دستور تهیه شربت شکر با اسانس
یک دستور تهیه که میتوانید برای ساخت شربت شکر همراه با روغنهای اسانسی جهت تغذیهٔ زنبورهای عسل استفاده کنید، از روغن نعناع فلفلی و روغن علف لیمو تشکیل شده است. برای تهیهٔ این ترکیب، ۱۵ قطره از هر یک از این روغنهای اسانسی را به ۵ پیمانه آب اضافه کرده و سپس ۱٫۱۳ کیلوگرم شکر به آن میافزایید. همچنین میتوانید یکهشتم قاشق چایخوری گرانول لسیتین نیز به آن بیفزایید. ابتدا باید آب را به نقطهٔ جوش برسانید و شکر را در آن هم بزنید تا کاملاً حل شود. پس از حل کامل شکر، ظرف را از روی حرارت بردارید و در همین مرحله لسیتین و روغنهای اسانسی را اضافه نمایید.
- حتماً محلول را بهخوبی هم بزنید تا مواد تشکیلدهنده کاملاً با هم ترکیب شوند. اجازه دهید مخلوط حاوی روغنهای اسانسی پیش از مصرف کاملاً خنک شود.
- اگر مشاهده کردید که لسیتین در مخلوط حل نمیشود، میتوانید مقدار آن را کاهش دهید. لسیتین یک مادهٔ امولسیونکننده است که به ترکیب بهتر روغنهای اسانسی با آب کمک میکند.
از ترکیب روغنهای اسانسی و شکر در زنبورداری در اوایل بهار و زمانی که شهد در طبیعت وجود ندارد استفاده کنید. همچنین میتوان از آن برای تقویت ازدحامهای زنبوری و کلنیهای بستهبندیشده بهره برد. این ترکیب یک محرک تغذیهای قوی به شمار میرود.
اسپره را برای کنترل کنه واروآ در نظر بگیرید
برای کنترل کنهٔ واروآ، اسپره را مدنظر داشته باشید. این روش امکان پخش یکنواخت روغن اسانسی درون کندو را فراهم میکند. در ترکیب روغنهای اسانسی خود از آب استفاده کنید تا احتمال اشتعال بخار روغن کاهش یابد. استفاده از نوارهای جاذب آغشته به روغنهای اسانسی روش مؤثری برای تماس تمامی زنبورهای کلنی با این روغنها نیست.
کدام روش رساندن روغن اسانسی بهتر است؟
شش روش مختلف برای رساندن روغنهای اسانسی به زنبورها وجود دارد که هر کدام نتایج متفاوتی دارند و از مسیرهای متفاوتی برای تأثیرگذاری بر زنبورها بهره میبرند. برخی از زنبورها، روغنهای اسانسی را از طریق دستگاه گوارش و خون جذب میکنند. برخی دیگر از این روشها بر آن هستند که روغن اسانسی را درون کندو توزیع کرده و از طریق تماس مستقیم با زنبورها تأثیرگذار باشند.
استفاده از اسپری حاوی روغن اسانسی هنگام کار در کندو، با هدف برانگیختن رفتار نظافت در زنبورها انجام میشود. این روش همچنین برای کمک به پذیرفتهشدن یک ملکهٔ تازهنصبشده در کندو بسیار مفید است. زمانی که دو کلنی را با هم ادغام میکنید، استفاده از روش اسپری توصیه میشود، زیرا به همکاری بهتر زنبورها کمک میکند.
بزرگترین عیب روش اسپری در استفاده از روغنهای اسانسی برای زنبورهای عسل، احتمال بالای رشد میکروبی است. در صورتی که زنبورها نتوانند تمامی شکر موجود در محلول اسپریشده را پاکسازی کنند، کپک و باکتریها ممکن است در این محیط غنی رشد کنند. بنابراین، این روش را فقط در مواقع کاملاً ضروری استفاده کنید.
برای درمان کنه نایشُشی (تراکئال) در کلنی زنبور عسل با استفاده از روغنهای اسانسی، از روش رساندن از طریق شربت شکر یا خمیرهای شکری استفاده کنید. بازدیدهای مکرر از شربت شکر یا خمیر شکری بسیار اهمیت دارد، زیرا به شما کمک میکند تا موارد تخمیرشده را شناسایی کرده و از کندو خارج نمایید. شربت تخمیرشده میتواند شمار زیادی از زنبورهای شما را از بین ببرد.
زنبورداران برای جلوگیری از تخمیر شربتهای شکری از روشهای گوناگونی استفاده میکنند. افزودن کلر یا محلولهای سفیدکننده (مانند وایتکس) به شربت شکر، به هیچ عنوان برای زنبورها مناسب نیست.
سرکه سیب، ایمنترین افزودنی برای جلوگیری از تخمیر شربت شکر به شمار میرود. مقدار پیشنهادی، ۱۰ میلیلیتر سرکه سیب برای هر ۲ لیتر شربت شکر است. روغن اسانسی آویشن نیز اثری ضدتخمیری در شربت شکر دارد. اگر قصد دارید از روغن اسانسی آویشن در شربت شکر استفاده کنید، حتماً این خاصیت را در نظر بگیرید.
چگونه روغنهای اسانسی برای زنبورهای عسل تهیه کنیم؟
روغنهای اسانسی مخصوص زنبورهای عسل را میتوان بهصورت فرآوردههای تجاری مانند خمیرهای شکری و نوارهای آماده تهیه کرد. این محصولات آمادهٔ مصرف هستند و روغنهای اسانسی را در غلظتهای مناسب در اختیار شما قرار میدهند. با این حال، ممکن است ترکیب موجود در این محصولات، آن ترکیب خاص و دلخواهی نباشد که مدنظر شماست.
روغنهای اسانسی با درجهٔ خوراکی را میتوان از تأمینکنندگان مختلف تهیه کرد. این نوع روغنها برای استفاده در زنبورداری مناسب هستند، بر خلاف روغنهای اسانسی مخصوص رایحهدرمانی که برای زنبورها مناسب نیستند. اگر روغنهای اسانسی با درجهٔ خوراکی را بهصورت جداگانه تهیه کنید، میتوانید ترکیبهای خاص خودتان را برای استفاده در زنبورداری بسازید.
مزیت تهیهٔ ترکیب اختصاصی روغنهای اسانسی برای زنبورهای عسل این است که شما کنترل کاملتری بر ترکیبات مورد استفاده دارید. شما میتوانید تصمیم بگیرید که چه موادی را با چه نسبتهایی در ترکیب روغنهای اسانسی خود قرار دهید!
بسیاری از زنبوردارانی که از روغنهای اسانسی در فعالیتهای زنبورداری خود استفاده میکنند، در نهایت ترجیح میدهند از ترکیبهای دستساز خانگی بهره ببرند که متناسب با نتایج موردنظرشان تنظیم شدهاند. همچنین میتوانید استفاده از محصولات تجاری آمادهٔ حاوی روغنهای اسانسی را با ترکیبهای دستساز خود به تناوب انجام دهید.
استفاده از روغنهای اسانسی در عسل
در صورت تمایل، میتوانید مقدار کمی روغن اسانسی به عسل اضافه کنید تا برای اهداف دارویی یا آشپزی استفاده شود. توجه داشته باشید که نباید عسل حاوی روغن اسانسی را مصرف خوراکی کنید.
روغنهای اسانسی که میتوان به عسل افزود عبارتاند از: اسطوخودوس، کندر، درخت چای، گل شمعدانی، نعناع، لیمو و بابونه. زنبورها بهطور طبیعی به گیاهانی جذب میشوند که منبع استخراج بیشتر روغنهای اسانسی هستند، از جمله نعناعفلفلی، علف لیمو، آویشن و اسطوخودوس.
عسل حاوی روغنهای اسانسی برای درمان جوش، کاهش لکههای پوستی، کاهش التهاب، تحریک رشد مو و شستوشوی صورت استفاده میشود، و کاربردهای جالب توجه دیگری نیز دارد.
دستور تهیهای برای عسل حاوی روغنهای اسانسی
در ادامه یک دستور تهیه برای تهیهٔ عسل حاوی روغنهای اسانسی ارائه میشود:
- ۱۰ قطره از یک روغن اسانسی را به نصف پیمانه عسل خام اضافه کرده و آن را با شدت هم بزنید. میتوانید تا سه نوع روغن اسانسی مختلف را با هم ترکیب کنید، بنابراین مجموع روغنهای اسانسی نباید از ۳۰ قطره بیشتر شود.
- برای نگهداری این ترکیب، از یک شیشه دربدار (مانند شیشههای مربا) استفاده کرده و برچسبگذاری دقیقی روی آن انجام دهید.
- اجازه دهید عسل بهمدت ۲ تا ۳ روز روغنهای اسانسی را به خود جذب کند، سپس استفاده از آن را آغاز کنید.
- بههیچ عنوان به این ترکیب، آب اضافه نکنید.
عسل حاوی روغنهای اسانسی را باید در محیطی خشک و خنک نگهداری کرد. این ترکیب بهندرت فاسد میشود و برای مدت طولانی قابل استفاده خواهد بود. تحت هیچ شرایطی نباید این نوع عسل را مصرف خوراکی کرد. به همین دلیل، برچسبگذاری دقیق شیشهٔ حاوی این عسل اهمیت بسیار بالایی دارد.
نتیجه گیری
روشهای متعددی برای استفاده از روغنهای اسانسی در زنبورداری وجود دارد. با این حال، رعایت مقدار دقیق و صحیح روغنهای اسانسی هنگام استفاده برای زنبورهای عسل اهمیت فراوانی دارد. مقادیر توصیهشده در دستورهای ارائهشده برای مصارف گوناگون، بهگونهای تنظیم شدهاند که برای زنبورها بیضرر باشند. استفادهٔ بیشازحد از روغنهای اسانسی در زنبورداری ممکن است عوارض نامطلوبی بر زنبورها داشته باشد.

از همراهی شما سپاسگزاریم ، امیدواریم مطالعه این مقاله برایتان سودمند و لذتبخش بوده باشد. برایتان آرزوی موفقیت داریم. لطفا اگر در خصوص این مقاله، نکته یا تجربه خاصی برای کمک به دیگران دارید، در قسمت دیدگاه ها آنرا به اشتراک بگذارید 💐
ترجمه مقاله توسط مرکز تخصصی زنبورداری و پرورش ملکه ارجان
