راهنمای برداشت بره موم زنبور عسل برای زنبورداران

راهنمای برداشت بره موم زنبور عسل برای زنبورداران

زنبورداران می‌توانند با برداشت بره موم، درآمد اضافی به فعالیت‌های خود بیفزایند. فرآیند جمع‌آوری بره موم ساده است و به تجهیزات گران‌قیمت نیاز ندارد. در این راهنما، نحوه‌ی صحیح برداشت بره موم توضیح داده خواهد شد.

 بره موم چیست؟

بره موم ترکیبی منحصربه‌فرد است که زنبورهای عسل برای عایق‌کاری و بستن شکاف‌های کوچک درون کندو از آن استفاده می‌کنند. این ماده همچنین دارای خاصیت ضد میکروبی قوی است که به تمیز و عاری از بیماری نگه‌داشتن کندوی زنبورها کمک می‌کند.

بره موم که با نام «چسب زنبور» نیز شناخته می‌شود، ماده‌ای صمغ‌مانند است که از ترکیب بزاق زنبور، رزین‌های گیاهی و موم ترشح‌شده از زنبورهای کارگر ساخته می‌شود.

 پنج گام برای برداشت بره موم

جمع‌آوری بره موم فرآیندی ساده برای زنبورداران است و مراحل زیر نقطه شروعی مناسب به‌شمار می‌روند. ممکن است بخواهید این روش را با توجه به نوع کندو، اقلیم منطقه و سبک زنبورداری خود تطبیق دهید.

 ۱. بررسی وضعیت کندو

هنگامی‌که بره موم از کندو برداشته می‌شود، زنبورهای عسل بلافاصله شروع به جایگزینی آن می‌کنند. این کار اضافی برای کندوهای قوی مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما ممکن است فشار غیرضروری به کندوهای ضعیف وارد کند.

پیش از شروع، باید اطمینان حاصل کنید که کندو آمادگی لازم را دارد. بررسی جمعیت کندو به‌سرعت نشان می‌دهد که آیا برای جمع‌آوری بره موم مناسب است یا نه. اگر جمعیت کندو پایین است، بهتر است اجازه دهید جمعیت تثبیت شود؛ در غیر این صورت ممکن است در نهایت اصلاً زنبوری برایتان باقی نماند.

 ۲. صبر برای شرایط مناسب

افزودن تله‌ی بره موم در زمان نامناسب از سال می‌تواند اثر منفی بر کندو بگذارد. اگر در منطقه‌ای با زمستان‌های سرد زندگی می‌کنید، در این فصل از استفاده از تله خودداری کنید.

بهترین زمان سال برای برداشت بره موم، اوایل پاییز است. در این زمان، کندو برای آمادگی ورود به فصل سرد تلاش زیادی می‌کند تا خانه خود را عایق‌کاری کند. زنبورها مقدار زیادی بره موم تولید می‌کنند تا کندو را از شکاف‌ها و منفذهای هواگیر مهر و موم کنند.

 ۳. نصب تله بره موم

تله بره موم ابزاری ارزان‌قیمت و قابل استفاده مجدد است که ظاهر آن شبیه شبکه‌ی ملکه است. این توری پلاستیکی دارای سوراخ‌های کوچکی است که زنبورهای کارگر نمی‌توانند در برابر پر کردن آن‌ها مقاومت کنند. کلنی خیلی زود مشغول مسدود کردن سوراخ‌ها با بره موم می‌شود.

تله بره موم جایگزین پوشش داخلی کندو می‌شود. زنبورهای عسل نمی‌توانند از میان سوراخ‌های آن عبور کنند؛ بنابراین هرگز نباید تله را بین طبق‌ها قرار داد.

توصیه می‌کنیم پوشش بیرونی کندو را روی دو قطعه چوب قرار دهید تا کمی ارتفاع بگیرد. این فاصله‌ی اضافی، فضای پرنور و پرهوایی ایجاد می‌کند که زنبورها از آن بیزارند و آن‌ها را تشویق می‌کند تا تله را سریع‌تر با بره موم پر کنند.

حصیرهای تله‌ی بره موم را می‌توان به‌جای زیرانداز کندو، در پایین آن نیز قرار داد. بسیاری از زنبورداران گزینه‌ی نصب در بالای کندو را ترجیح می‌دهند، چون نیاز کمتری به جابه‌جایی طبق‌ها دارد.

شاید مطالعه مقاله ” چگونه تولید بره‌موم را در کندو افزایش دهیم؟ ” را دوست داشته باشید 🌹

 ۴. برداشت تله

زنبورها از دیدن نابودی زحمتشان خوشحال نمی‌شوند؛ بنابراین پیش از شروع، کندو را دود بدهید. سقف کندو را بردارید و تله را خارج کنید. ممکن است تله به سایر بخش‌های کندو چسبیده باشد. در این صورت، یک اهرم کندو به شما در جدا کردن آن کمک خواهد کرد. با دقت تله را با یک تله‌ی تمیز یا یک پوشش داخلی جایگزین کنید و سپس درب کندو را دوباره ببندید.

 ۵. فریز کردن

قوام و حالت بره موم تحت تأثیر دما قرار دارد و زنبوردار می‌تواند از این ویژگی به نفع خود استفاده کند. تله را در یک کیسه پلاستیکی تمیز قرار دهید و سپس آن را داخل فریزر بگذارید.

اجازه دهید تله یک شب در فریزر باقی بماند. روز بعد، آن را بیرون آورده و با ضربه زدن، خم کردن و پیچاندن، بره موم را از آن جدا کنید. برای بهترین نتیجه، این کار را سریع و در حالی که بره موم هنوز منجمد و سخت است انجام دهید.سپس بره موم جمع‌آوری‌شده را در یک ظرف تمیز و درب‌دار بریزید و برای نگهداری ذخیره کنید.

ویدئو را از طریق یوتیوب تماشا کنید

 آیا می‌دانستید؟ بره موم در دمای سرد، سخت و شکننده می‌شود که این ویژگی کار جداسازی آن از تله را بسیار آسان‌تر می‌کند. اما در روزهای گرم، چسب زنبور نرم، چسبناک و تقریباً جداسازی‌ناپذیر می‌شود.

 نکاتی برای جدا کردن بره موم از تله

جدا کردن چسب زنبور از تله ممکن است کمی دشوار باشد. پس از خم کردن‌های مکرر، معمولاً تکه‌هایی سرسخت باقی می‌مانند. برای دستیابی به نتیجه بهتر، ترفندهای زیر را امتحان کنید:

• یک اهرم کندو برای خراشیدن باقیمانده‌ها کمک زیادی می‌کند.
• یخ‌تراش‌های شیشه‌ی جلوی خودرو که دندانه‌های پلاستیکی دارند، گاهی می‌توانند داخل شیارهای تله قرار گرفته و باقی‌مانده‌ی بره موم را جدا کنند.
• زنبوردارانی که قصد دارند مقدار زیادی بره موم برداشت کنند، می‌توانند شانه‌ای مخصوص از جنس چوب با دندانه‌های خاص بسازند.
• تله‌های سیلیکونی بره موم را می‌توان به‌صورت استوانه‌ای لوله کرده و برای جداسازی آسان‌تر، در فریزر قرار داد.
• برای جداسازی راحت‌تر، می‌توانید یک تله‌ی بره موم دست‌ساز با استفاده از توری فلزی و چهارچوب چوبی تهیه کنید.

 آیا زنبورداران باید حتماً از تله‌ی بره موم استفاده کنند؟

زنبوردارانی که تنها مقدار کمی بره موم برای استفاده شخصی نیاز دارند، نیازی به استفاده از تله ندارند. در عوض، می‌توانند از تراشه‌ها و خراش‌های باقی‌مانده از برداشت طبق‌های عسل یا کندوهای خالی استفاده کنند. این روش بسیار کمتر تهاجمی است و مورد پسند زنبوردارانی است که سبک طبیعی‌تری را دنبال می‌کنند.

یک پارچه‌ی برزنتی یا ملحفه‌ای را روی زمین پهن کنید تا به‌عنوان جمع‌آورنده عمل کند، سپس با استفاده از اهرم کندو، چسب زنبور را بتراشید.

احتمالاً ناخالصی‌هایی مانند زنبورهای مرده، موم و تراشه‌های چوبی وجود خواهند داشت. برای جدا کردن این مواد زائد، بره موم را داخل یک ظرف آب بریزید و صبر کنید تا ته‌نشین شود.

مواد خارجی روی سطح آب شناور می‌مانند و به‌راحتی می‌توان آن‌ها را برداشت و دور ریخت. اگر در بره موم همچنان موم یا تراشه‌ی چوب باقی‌مانده است، آن را به‌مدت دو ساعت در فر حرارت دهید.

ظرفی نسوز را تا نیمه با آب پر کنید و در دمای حدود ۹۵ درجه سانتی‌گراد در فر قرار دهید و مرتب هم بزنید. موم ذوب می‌شود و روی سطح آب جمع می‌شود و به‌راحتی قابل برداشت خواهد بود.

 چگونه بره موم خام را نگهداری کنیم؟

بره موم خام بهتر است در دمای محیط و در ظرفی دربسته و غیرقابل نفوذ نگهداری شود. آن را در مکانی خنک و تاریک و دور از بوهای مواد غذایی مانند ادویه‌های آسیاب‌شده یا سیر قرار دهید.

برای نگهداری طولانی‌مدت، می‌توان بره موم را در فریزر گذاشت تا هر زمان که لازم شد، مورد استفاده قرار گیرد. اگر بره موم مرطوب است، آن را روی یک دستمال آشپزخانه‌ی تمیز پهن کرده و اجازه دهید خشک شود، سپس ذخیره‌سازی انجام شود. رطوبت می‌تواند باعث رشد کپک شود.

 ۸ واقعیت سریع درباره‌ی بره موم

• بیشتر انواع بره موم به رنگ قهوه‌ای هستند، اما ظاهر آن بسته به منبع رزین می‌تواند متفاوت باشد.
• زنبورهای جمع‌آورنده، مواد اولیه‌ی چسب زنبور را از درختانی مانند بید، توس، نارون و صنوبر تأمین می‌کنند.
• هزاران سال است که بره موم به‌دلیل خواص دارویی‌اش مورد احترام بوده است.
• مصریان باستان از بره موم برای مومیایی کردن اجساد استفاده می‌کردند.
• نام «پروپولیس» توسط یونانیان باستان ابداع شد؛ آنان این ماده را در نزدیکی ورودی کندو کشف کردند. واژه‌ی «پرو» به‌معنای «در جلوی» و «پولیس» به‌معنای «شهر» است.
• ترکیب بره موم با توجه به نوع درختان موجود در منطقه متفاوت است.
• بیش از ۲۴۰ ترکیب مختلف از این ماده استخراج شده‌اند.
• بره موم از رزین‌ها، موم‌ها، اسیدهای چرب و روغن‌های ضروری تشکیل شده است.

 چرا زنبورهای عسل به بره موم نیاز دارند؟

زنبورها از بره موم برای کاهش ورودی‌های کندو و بستن شکاف‌ها و درزهای ناخواسته استفاده می‌کنند. این کار موجب افزایش حفاظت از کندو در برابر شکارچیان و بهبود عایق‌بندی در آماده‌سازی برای زمستان می‌شود.

زنبورها همچنین از چسب زنبور برای ضدعفونی کندو بهره می‌برند. خواص ضد میکروبی بره موم به مبارزه با بیماری‌ها کمک کرده و مانند یک ضدعفونی‌کننده در فضای داخلی کندو عمل می‌کند.

کلنی به‌راحتی می‌تواند زنبورهای مرده یا حشرات کوچک را از کندو خارج کند. اما جانوران بزرگ‌تری مانند مارمولک یا موش که وزن بیشتری دارند، نمی‌توانند جابه‌جا شوند.در این موارد، زنبورها از بره موم استفاده می‌کنند تا لاشه را همانند مومیایی، درون لایه‌ای از بره موم محصور کنند و از تجزیه و آلودگی جلوگیری نمایند.

 پرسش‌های رایج

• آیا می‌توان از شبکه‌ی ملکه به‌عنوان تله‌ی بره موم استفاده کرد؟
  • خیر. سوراخ‌های شبکه‌ی ملکه بیش از حد بزرگ هستند و به زنبورها اجازه عبور می‌دهند. در نتیجه، به‌جای تولید بره موم، زنبورها شانه‌ی اضافه (بِرکامب) می‌سازند و کندو را شلوغ و نامرتب می‌کنند.

• بهترین زمان برای افزودن تله‌ی بره موم چه موقع است؟
  • مناسب‌ترین زمان برای افزودن تله، فصل پاییز است؛ زمانی‌که زنبورها برای ورود به زمستان آماده می‌شوند. در این زمان، آن‌ها مقدار زیادی بره موم تولید می‌کنند و معمولاً ظرفیت اضافه برای انجام این کار دارند.

• هر چند وقت یک‌بار باید تله‌ی بره موم را برداشت کرد؟
  • فاصله‌ی برداشت بسته به نژاد زنبور عسل، میزان پوشش گیاهی منطقه، شرایط آب‌وهوایی و قدرت کندو متفاوت است. بهتر است در هر بازدید از کندو، وضعیت تله بررسی شود.
  • برخی زنبورداران تله را در تمام طول سال در جای خود باقی می‌گذارند و تنها یک بار برداشت می‌کنند؛ در حالی‌که برخی دیگر ممکن است پس از چهار هفته آن را جمع‌آوری نمایند.

• آیا هر کندویی می‌تواند تله‌ی بره موم داشته باشد؟
  • به‌طور کلی، بهتر است تله‌ی بره موم فقط به کندوهایی اضافه شود که قدرتمند بوده و توانایی انجام کار اضافی را داشته باشند. اگر کندوی شما آماده افزودن یک طبق جدید است، احتمالاً می‌تواند تله‌ی بره موم را نیز به‌خوبی مدیریت کند.

 جمع بندی

برداشت بره موم ممکن است کاری به‌هم‌ریخته و کثیف باشد، اما پیچیده نیست. این کار برای زنبورداران یک منبع درآمد جانبی سودآور فراهم می‌کند. برای افراد علاقه‌مند یا زنبورداران خانگی، می‌توان بره موم را تنها برای استفاده شخصی برداشت کرد. بره موم دارای برخی مزایای سلامت‌بخش مفید است، ولی همه‌ آنها از پشتوانه‌ی علمی قوی برخوردار نیستند.

ترجمه مقاله توسط مرکز تخصصی زنبورداری و پرورش ملکه ارجان صورت گرفته است.

دسترسی سریع به آخرین مقالات مرتبط :