راهنمای نگهداری عسل خام و جلوگیری از کاهش کیفیت آن
عسل یک ماده‌ی غذایی چندمنظوره است که داشتن آن در خانه بسیار مفید است. این ماده، هم شیرین‌کننده‌ای طبیعی به‌شمار می‌رود و هم دارای خواص دارویی فراوانی است. بسیاری از مصرف‌کنندگان عسل از آن به‌عنوان تقویت‌کننده‌ی انرژی نیز استفاده می‌کنند. پس از برداشت، عسل را می‌توان به روش‌های مختلفی نگهداری کرد. زنبورداران پیش از فروش عسل به مصرف‌کنندگان، آن را ذخیره می‌کنند. شما نیز ممکن است مقداری عسل بخرید و بخواهید در خانه برای مصرف شخصی آن را ذخیره نمایید.
در نگهداری عسل، دما و رطوبت دو عامل بسیار مهم و تعیین‌کننده هستند. بهترین روش برای نگهداری عسل این است که آن را از تماس با رطوبت دور نگه دارید و از دمای بالا یا نوسانات شدید دمایی جلوگیری کنید.
روش‌های نگهداری عسل
عسل را می‌توان به شکل‌های گوناگونی نگهداری کرد. زنبورداران ممکن است آن را تا زمان استخراج، در داخل شان موم نگه دارند. همچنین ممکن است عسل را استخراج کرده و در ظروف مختلف ذخیره کنند. اغلب مصرف‌کنندگان، عسلی را تهیه می‌کنند که پیش‌تر استخراج شده است. در سال‌های اخیر، برخی مصرف‌کنندگان عسل را همراه با موم طبیعی تهیه کرده و خود اقدام به استخراج آن می‌نمایند.
نگهداری عسل در شان موم کمی با نگهداری عسل مایع تفاوت دارد. با این حال، دو عامل رطوبت و دما در هر شکل از نگهداری عسل، همواره از اهمیت اساسی برخوردارند. نگهداری از عسل نیازمند آمادگی و برنامه‌ریزی است. شما باید فضایی مشخص را برای نگهداری عسل اختصاص دهید. این فضا می‌تواند خنک باشد یا فقط بخشی از منزل باشد که در معرض نوسانات شدید دمایی قرار نگیرد.
شکرک زدگی عسل
دماهای خنک باعث تسریع فرآیند شکرک زدگی در عسل می‌شوند. این پدیده کاملاً طبیعی و برگشت‌پذیر است. عسلی که شکرک زده باشد، همچنان برای مصرف ایمن و مناسب است. می‌توان آن را با حرارت ملایم دوباره به حالت مایع بازگرداند.
گرم کردن بیش‌ازحد عسلِ شکرک‌زده، مواد مغذی موجود در آن را از بین می‌برد. همچنین نباید عسل را بیش از یک‌بار تحت چرخه‌ی شکرک زدگی و ذوب قرار داد. در غیر این صورت، اگرچه خاصیت شیرین‌کنندگی عسل حفظ می‌شود، اما بسیاری از ریزمغذی‌ها و ترکیبات فرّار موجود در آن از بین می‌رود.
ظرف مناسب مواد غذایی
پلاستیک و شیشه‌ای که برای استفاده‌ی غذایی ایمن باشد، بهترین و رایج‌ترین مواد برای نگهداری عسل هستند. در گذشته، از کوزه‌های سفالی دردار نیز برای نگهداری عسل استفاده می‌شد. بهترین روش نگهداری عسل، استفاده از ظروف پلاستیکی یا شیشه‌ای دردار است.
ظروفی که برای نگهداری عسل استفاده می‌کنید باید کاملاً تمیز و خشک باشند. شیشه‌های درپیچ‌دار که با نام «شیشه‌های مِیسون» شناخته می‌شوند، در میان زنبورداران و صاحبان خانه بسیار محبوب‌اند. این ظروف به شما امکان می‌دهند وضعیت ظاهری عسل و همچنین فرآیند شکرک زدگی آن را زیر نظر داشته باشید.
در دمای خنک و محیط خشک
عسل باید در محیطی خنک و خشک و به‌دور از نور خورشید نگهداری شود. دمای محیط نگهداری تعیین می‌کند که آیا عسل شکرک می‌زند یا خیر. در نگهداری عسل، باید آن را از وسایلی که حرارت تولید می‌کنند مانند اجاق‌گازها دور نگه داشت.
اگر فضای منزل شما در طول روز گرم می‌شود، خنک‌ترین بخش آن را برای ذخیره‌ی عسل انتخاب کنید. همچنین، نیازی به نگهداری عسل در یخچال نیست. عسلی که در دمای محیط نگهداری شود، راحت‌تر قابل استفاده خواهد بود تا عسلی که در محیط سرد مانند یخچال نگهداری می‌شود.
یخ‌زدایی و انجماد عسل
یکی دیگر از روش‌های نگهداری عسل، نگهداری در حالت منجمد است. برای این کار، عسل را در ظرف مناسب ریخته و کمی فضای خالی برای انبساط آن در نظر بگیرید. سپس ظرف را در فریزر قرار دهید؛ در این حالت عسل برای مدت طولانی تازه باقی می‌ماند. در واقع عسل به دلیل رطوبت بسیار پایین (حدود ۱۸ درصد یا کمتر)، به‌طور کامل یخ نمی‌زند، بلکه بسیار غلیظ و چسبناک می‌شود.
برای ذوب کردن عسل منجمد، نباید آن را مستقیماً حرارت داد. بهترین روش برای ذوب آن، گرم‌کردن غیرمستقیم است. ظرف محتوی عسل را در آب گرم قرار دهید و اجازه دهید مدتی در همان حالت بماند تا گرمای آب، عسل را نرم‌تر و روان‌تر کند. در صورت نیاز، می‌توانید آب را گرم‌تر کنید، به‌ویژه اگر سرمای عسل، دمای آب را کاهش داده باشد.
توصیه می‌شود فقط به اندازه‌ای از عسل را ذوب کنید که در مدت زمان کوتاهی مصرف خواهید کرد.
در ظروف غیر فلزی
استفاده از ظروف فلزی برای نگهداری مواد غذایی مورد توجه و بررسی قرار گرفته است. با آن‌که فلزاتی که برای مصارف غذایی مجاز شناخته می‌شوند برای تماس با خوراکی‌ها تایید شده‌اند، اما استفاده از ظروف فلزی برای نگهداری عسل توصیه نمی‌شود.
تماس طولانی‌مدت عسل با فلز باعث اکسید شدن بخشی از آن می‌شود و در نتیجه بوی فلز و طعمی تند و نامطلوب به عسل می‌دهد. تشخیص ایمنی چنین عسلی برای مصرف، دشوار است.
البته در فرآیند برداشت عسل، از وسایل فلزی مانند چاقوهای بازکننده‌ی موم و دستگاه‌های استخراج عسل با مخزن فلزی استفاده می‌شود، اما مدت‌زمان تماس این وسایل با عسل بسیار کوتاه است و برای ایجاد واکنش اکسیداسیون کافی نیست.
دور از نور
در معرض قرار گرفتن عسل در برابر نور، بر کیفیت آن تأثیر می‌گذارد. نور باعث تیره‌تر شدن رنگ عسل می‌شود. علاوه بر این، نور خورشید ممکن است دمای عسل را افزایش داده و موجب افزایش سطح ترکیبی به نام هیدروکسی‌متیل‌فورفورآلدئید (HMF) شود.
کابینت یا قفسه‌ی آشپزخانه مکان مناسبی برای نگهداری عسل است اگر تصمیم به منجمد کردن آن ندارید. عسل نباید در یخچال نگهداری شود، چرا که یخچال دستخوش نوسانات زیاد دمایی است و این نوسانات برای کیفیت عسل مضر هستند.
نحوه نگهداری عسل در شان موم
زنبوردارانی که عسل می‌فروشند ممکن است تصمیم بگیرند عسل را در داخل شان موم برداشت کرده و همان‌گونه نگهداری کنند. مشتریان نیز ممکن است قبل از استخراج، عسل را به همان شکل از زنبوردار تهیه و در همان وضعیت ذخیره نمایند.
برای نگهداری عسل در شان موم، بهتر است ابتدا آن را از قاب‌های کندو جدا کرد. این کار با چاقویی تیز انجام می‌شود که لبه‌های متصل به قاب را برش می‌زند. شان موم به همان صورت دربسته باقی می‌ماند و درون پوشش پلاستیکی محکم یا ظرف‌های دربسته نگهداری می‌شود. می‌توان شان موم را منجمد کرد یا در محیطی خنک، خشک و به‌دور از نور خورشید نگهداری نمود.
نکات مهم
- برای استخراج عسل از شان موم، آن را در محیطی گرم قرار دهید تا به‌تدریج گرم شود. اگر از پوشش پلاستیکی برای ذخیره‌ی آن استفاده کرده‌اید، پیش از باز کردن، اجازه دهید شانه‌ی عسل به دمای محیط برسد.
- در صورتی که عسل در موم را در ظروف شیشه‌ای یا پلاستیکی دربسته نگهداری کرده‌اید، ابتدا بگذارید ظرف به دمای مناسب برسد و سپس آن را باز کنید.
- شانه‌ی عسل سرد باعث تشکیل شبنم (تراکم رطوبت) بر روی سطح آن می‌شود. اگرچه این رطوبت نمی‌تواند وارد سلول‌های دربسته‌ی موم شود، اما کار با شانه‌ی عسل را دشوار می‌سازد.
- همچنین، در هنگام استخراج، این شبنم ممکن است با عسل تماس پیدا کرده و محتوای رطوبت آن را تغییر دهد.
عسلی که در موم نگهداری می‌شود به دلیل ویژگی‌های طبیعی خود برای مدت طولانی تازه می‌ماند. این عسل به‌راحتی شکرک نمی‌زند یا خراب نمی‌شود. متأسفانه، بسیاری از مصرف‌کنندگان عسل ابزار لازم برای استخراج عسل از موم را ندارند. همین موضوع باعث می‌شود نتوانند عسل در موم را خریداری و نگهداری کنند. در عوض، زنبوردارانی که تجهیزات استخراج دارند، شرایط مناسب‌تری برای نگهداری عسل در شان موم دارند. آن‌ها می‌توانند موم را به قاب‌های کندو متصل نگه دارند.
اگر قصد دارید موم را از قاب‌های کندو جدا کرده و برای فروش یا نگهداری استفاده کنید، مطمئن شوید قاب‌ها بدون سیم بوده و از بنیاد مومی یا قاب بدون بنیاد استفاده شده است.
چگونه عسل را طوری نگهداری کنیم که شکرک نزند
عسل در طول نگهداری ممکن است دچار تغییراتی شود. تمام این تغییرات نشانه‌ی فاسد شدن نیستند. شکرک زدگی یکی از تغییرات طبیعی در عسل ذخیره‌شده است. در هنگام شکرک زدگی، با تغییر قوام و غلظت عسل مواجه خواهید شد. این فرایند با منظم شدن مولکول‌های قند و تشکیل زنجیره‌ها و ساختارهای پایدار آغاز می‌شود. این ساختارها به هم متصل شده و کریستال‌هایی تشکیل می‌دهند.
کریستال‌ها در ته ظرف ته‌نشین می‌شوند. استفاده از ظرف‌های شفاف به شما امکان می‌دهد مراحل مختلف شکرک زدگی را مشاهده کنید.
انواع شکرک زدگی در عسل
در عسل ذخیره‌شده دو نوع کریستال تشکیل می‌شود:
- کریستال‌های درشت که در کف ظرف ته‌نشین می‌شوند.
- کریستال‌های ریز که در داخل عسل معلق باقی می‌مانند.
عسلی که حاوی کریستال‌های ریز باشد، به آن عسل خامه‌ای (Creamed Honey) گفته می‌شود. این نوع عسل با نگهداری در دمای حدود ۱۳٫۹ درجه سلسیوس به دست می‌آید. عسل خامه‌ای قوام مناسبی دارد و به راحتی قابل پخش روی نان و میل کردن است.
چرا شکرک زدگی اتفاق می‌افتد؟
- عسل خام که توسط زنبورداران بدون فیلتراسیون سنگین یا حرارت‌دهی ارائه می‌شود، بیشتر مستعد شکرک زدگی است.
- میزان بالای گرده در عسل باعث تسریع در شکرک زدگی می‌شود. دمای پایین نیز عامل دیگری در تسریع این فرایند است.
- اندازه‌ی کریستال‌های تشکیل‌شده در عسل، تحت تأثیر دمای نگهداری است. دماهای پایین‌تر منجر به تشکیل کریستال‌های درشت‌تر می‌شوند. این روند تا دمای ۴۰- درجه سانتی‌گراد ادامه دارد که در آن، عسل منجمد می‌شود.
نکته جالب این است که عسلی که در دمای صفر درجه (دمای انجماد آب) نگهداری شود، شکرک نمی‌زند.
پیشگیری از شکرک زدگی عسل
نوع و اندازه‌ی ظرفی که برای نگهداری عسل استفاده می‌کنید، تأثیری در شکرک زدگی ندارد. جنس ظرف نیز در این خصوص بی‌تأثیر است. برای جلوگیری از شکرک زدگی، عسل را باید در دمای محیط (اتاق) نگهداری کرد. در این دما، قندها درون عسل در حالت محلول باقی می‌مانند. از آنجا که عسل رطوبت بسیار کمی دارد، به‌عنوان یک محلول اشباع‌شده عمل می‌کند.
در دماهای سرد، توانایی عسل در حفظ قندهای محلول کاهش می‌یابد و کریستال‌سازی آغاز می‌شود. بنابراین، کابینت تاریک و خشک در اتاق برای نگهداری عسل مناسب است. نیازی نیست آن را در محیطی سرد یا گرم نگه دارید.
مشکلات شکرک زدگی در عسل
برخی از زنبورداران عمدی عسل شکرک‌زده تولید می‌کنند و آن را با همین عنوان عرضه می‌نمایند، چرا که برخی مصرف‌کنندگان به دنبال این نوع عسل هستند. این موضوع نشان می‌دهد که شکرک زدگی لزوماً چیز بدی نیست. با این حال، برخی مصرف‌کنندگان علاقه‌ای به عسل شکرک‌زده ندارند، چرا که کار با آن دشوارتر است. این نوع عسل غلیظ است و به قاشق می‌چسبد.
ذوب کردن عسل شکرک‌زده نیز کاری زمان‌بر بوده و ممکن است منجر به از بین رفتن مواد مغذی آن شود. همچنین استفاده از مایکروویو برای ذوب عسل به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.
چگونه عسل شکرک زده را ذوب کنیم؟
اگر عسل شکرک زد، می‌توان آن را دوباره به حالت روان و مایع بازگرداند. برای این کار، کافی است ظرف حاوی عسل را در آب گرم قرار دهید. در صورت نیاز، آب را به‌صورت ملایم گرم کنید و هم بزنید، اما هرگز آن را بیش از حد داغ نکنید. حرارت زیاد باعث کاراملی شدن عسل شده و رنگ و طعم آن را تغییر می‌دهد. پس از روان‌سازی عسل، نباید اجازه دهید دوباره شکرک بزند. تکرار چندباره‌ی چرخه‌ی شکرک زدگی و ذوب برای کیفیت عسل مناسب نیست.
چگونه عسل خام را پس از باز کردن نگهداری کنیم؟
عسل خام به عسلی گفته می‌شود که تحت فرآوری، حرارت‌دهی یا فیلتراسیون سنگین قرار نگرفته باشد. ممکن است با دستگاه استخراج‌شده و از صافی عبور داده شده باشد، بدون آن‌که فشرده یا گرم شده باشد. عسل خام در هر سال منحصر به فرد است، چرا که ترکیب آن بسته به گل‌هایی که در آن فصل شکوفا شده‌اند، متفاوت است. زنبورداران گاهی عسل خام را تحت عنوان عسل سفره‌ای (Table Honey) عرضه می‌کنند. عسل خام رطوبت کمی دارد، اما بسیار رطوبت‌دوست (Hygroscopic) است. این ویژگی باعث می‌شود به‌راحتی رطوبت جذب کند و در صورت عدم نگهداری صحیح، تخمیر شود.
استفاده از ظروف درب‌دار و نفوذناپذیر
ظرف‌های نگهداری عسل خام می‌توانند شیشه‌ای یا پلاستیکی باشند، اما باید کاملاً درب‌دار و بدون نفوذ آب و هوا باشند. پس از باز کردن ظرف، به مقدار نیاز عسل بردارید و بلافاصله در ظرف را ببندید. حداقل تماس عسل با هوا باعث کاهش جذب رطوبت از محیط می‌شود و مانع از رشد مخمرهای مضر و فرآیند تخمیر خواهد شد. ظرف را باید در محیطی خنک و خشک نگهداری کرد تا سرعت تخمیر کاهش یابد. همچنین توصیه می‌شود پس از باز شدن، عسل در مدت کوتاهی مصرف شود.
حتی امکان بصورت هم‌زمان ، بیش از یک ظرف عسل خام را باز نکنید. باز کردن هم‌زمان چند ظرف، ریسک خراب شدن عسل را افزایش می‌دهد.زمانی که ظرف اول تمام شد، ظرف بعدی را باز کنید. همچنین بهتر است از ظروف دهانه‌گشاد برای نگهداری عسل خام استفاده کنید تا برداشت آن آسان باشد. ظروف شیشه‌ای و پلاستیکی درب‌دار بسیاری برای این منظور وجود دارند. بهتر است چند عدد از آن‌ها را برای نیازهای نگهداری عسل خود تهیه کنید.
استفاده از ظروف کوچک
اگر مقدار زیادی عسل خام در اختیار دارید، احتمالاً آن را در ظروف بزرگ نگهداری می‌کنید. هنگام باز کردن این ظروف، بخش زیادی از عسل در معرض خطر فساد قرار می‌گیرد. برای جلوگیری از این مشکل، بهتر است در ظروف کوچکتر سرمایه‌گذاری کنید. مقداری از عسل را در یک ظرف کوچکتر بریزید تا برای مصرف آماده باشد. می‌توانید مقدار مورد نیاز برای مصرف یک هفته را در ظرف کوچکتر بریزید. این ظرف بیشتر باز و بسته می‌شود و در نتیجه مقدار کمتری از عسل در معرض خراب شدن قرار می‌گیرد. پس از خالی شدن ظرف کوچک، آن را مجدداً از ظرف بزرگ قبلی پر کنید.
نگهداری در دمای اتاق
عسل خام باز شده را در دمای اتاق و در نزدیکی محل مصرف نگهداری کنید. دمای اتاق بهترین شرایط را برای نگهداری عسل فراهم می‌کند. عسل در دمای اتاق به حالت مایع باقی می‌ماند و به‌راحتی می‌توان آن را برداشت. قرار دادن عسل خام در یخچال باعث تبلور آن شده و برداشت آن را دشوار می‌کند. در این صورت لازم است آن را کمی گرم کرده که ممکن است موجب از بین رفتن برخی مواد مغذی آن شود. همچنین توصیه می‌شود عسل خام را در ظرف‌های بازشده در محیطی تاریک نگهداری کنید. شرایط داخل کندوهای طبیعی تاریک است و نور موجب تیره شدن رنگ عسل خام می‌شود.
انجماد و بسته‌بندی شانه عسل
عسل خام ممکن است به‌صورت شانه عسل نیز ارائه شود. زنبورداران و مصرف‌کنندگان عسل علاقه‌مند به جویدن شانه عسل و استخراج عسل آن هستند. برخی از بسته‌بندی‌کنندگان عسل خام نیز ممکن است تکه‌ای از شانه عسل را داخل شیشه‌های عسل قرار دهند. این شانه‌ها موجب می‌شوند عسل خام سریع‌تر متبلور شود. اگر نمی‌خواهید عسل خام شما متبلور شود، می‌توانید شانه را جدا کنید. در صورتی که عسل خام شما به‌صورت شانه است، می‌توانید آن را منجمد کنید. در دماهای بسیار پایین، عسل متبلور نمی‌شود بلکه فقط غلیظ‌تر می‌گردد. پیش از انجماد، مطمئن شوید که در ظرف، فضای کافی برای انبساط باقی مانده است.
برای عسل خام به‌صورت شانه، شانه‌ها را در پلاستیکی غیرقابل نفوذ به رطوبت بسته‌بندی کنید. می‌توانید شانه عسل را به قطعات کوچکتر تقسیم کرده و روی یک سینی منجمد کنید. پس از انجماد، از یک دستگاه بسته‌بندی وکیوم برای بسته‌بندی هر قطعه به‌صورت مجزا استفاده کنید. با این روش، هیچ‌گونه کریستال یخی روی شانه عسل تشکیل نمی‌شود و کیفیت آن در حین نگهداری حفظ می‌گردد. سپس می‌توانید شانه‌های منجمدشده را به‌تدریج و به میزان مورد نیاز مصرف کنید. شانه عسل منجمد پس از چند ساعت در دمای اتاق یخ‌زدایی شده و آماده مصرف می‌شود.
شاید علاقمند باشید مقاله ” چطور می‌توان عسل خامه‌ای را در خانه تهیه کرد ” را ملاحظه کنید 🌹
چگونه عسل را در شیشه‌های جار نگهداری کنیم
شیشه‌های جار نوعی ظرف شیشه‌ای قالب‌ریزی‌شده هستند که در کنسرو خانگی مواد غذایی بسیار محبوب‌اند. این شیشه‌ها به نام مخترع آن‌ها، جان لندیس جار، نام‌گذاری شده‌اند که در سال ۱۸۵۸ آن‌ها را ثبت اختراع کرد. در دهانه بیرونی این شیشه‌ها رزوه‌ای وجود دارد که یک حلقه یا بند فلزی روی آن بسته می‌شود. امروزه، شیشه‌های جار عمدتاً از شیشه‌های آهک-سودا (soda-lime glass) ساخته می‌شوند.
زمانی که بند فلزی بسته می‌شود، درب فلزی دایره‌ای‌شکل با لایه‌ای از لاستیک مخصوص در زیر آن، به لبه شیشه فشرده شده و آب‌بندی معروف شیشه‌های جار را ایجاد می‌کند. حلقه‌ها و درپوش‌ها معمولاً همراه شیشه‌های نو عرضه می‌شوند، اما به‌صورت جداگانه نیز قابل خریداری‌اند. حلقه‌ها قابل استفاده مجدد هستند اما درپوش‌ها برای یک‌بار استفاده در کنسرو کردن طراحی شده‌اند.
با اینکه شیشه‌های جار در فرآیندهای صنعتی کنسروسازی جای خود را به روش‌های دیگر داده‌اند، اما همچنان در ذخیره‌سازی عسل محبوبیت دارند. دلیل این امر، عدم واکنش‌پذیری شیشه با عسل و جلوگیری از اکسید شدن آن است. البته، برای جلوگیری از تماس عسل با فلز درپوش، باید از لایه‌های پلاستیکی یا لاستیکی استفاده کرد یا کمی فاصله بین سطح عسل و درپوش باقی گذاشت.
انواع شیشه‌های جار
دو نوع متداول از شیشه‌های جار برای نگهداری عسل استفاده می‌شود: «دهانه معمولی» و «دهانه پهن». شیشه‌های دهانه معمولی دارای قطر داخلی ۶۰ میلی‌متر و قطر خارجی ۷۰ میلی‌متر هستند. شیشه‌های دهانه پهن دارای قطر داخلی ۷۶ میلی‌متر و قطر خارجی ۸۶ میلی‌متر هستند. ارتفاع این شیشه‌ها متغیر است و می‌توانند حجم‌هایی بین نیم پیمانه تا نیم گالن (در واحدهای انگلیسی) را نگهداری کنند. برخی مدل‌ها نیز بر حسب میلی‌لیتر اندازه‌گیری شده و از ۱۲۵ میلی‌لیتر تا ۱ لیتر گنجایش دارند. برندهای مختلفی از شیشه‌های جار به‌صورت ثبت‌شده وجود دارند.
نگهداری عسل در شیشه‌های جار
روش نگهداری عسل در شیشه‌های جار کمی با روش‌های معمول برای سایر مواد غذایی تفاوت دارد. برخلاف دیگر مواد خوراکی کنسروی، نیازی به حرارت دادن عسل نیست، چرا که عسل به‌طور طبیعی در برابر رشد میکروب‌ها مقاوم است. تنها کافی است که شیشه‌ها را تمیز کرده و عسل را درون آن‌ها بریزید، بدون نیاز به حرارت دادن شیشه‌ها.
برای نگهداری مناسب عسل در شیشه جار، عسل را درون شیشه تمیز بریزید و کمی فضای خالی بین سطح عسل و لبه دهانه باقی بگذارید. سپس درپوش فلزی را روی شیشه قرار داده و مطمئن شوید که لایه لاستیکی آن کاملاً روی لبه شیشه قرار گرفته است. در ادامه حلقه فلزی را به‌صورت شل روی درپوش ببندید. می‌توانید حلقه را بعداً باز کرده یا در جای خود باقی بگذارید. اگر از حرارت برای ایجاد فشار منفی داخل شیشه استفاده نمی‌کنید، بهتر است حلقه را در جای خود نگه دارید.
همچنین می‌توانید از روش حرارتی برای ذخیره عسل در شیشه جار استفاده کنید. برای این کار، با استفاده از سشوار صنعتی یا دمنده هوای داغ، قسمت بالایی شیشه (که با عسل تماس ندارد) را گرم کرده و بلافاصله درپوش را ببندید. سپس منبع گرما را از شیشه دور کرده و اجازه دهید شیشه سرد شود. با سرد شدن هوای گرم داخل شیشه، مقداری فشار منفی ایجاد می‌شود که به حفظ عسل کمک می‌کند.
ویژگی‌های برتر شیشه‌های جار برای نگهداری عسل
- دهانه پهن که برداشت عسل را آسان می‌کند.
- آب‌بندی مناسب که مانع جذب رطوبت هوا توسط عسل می‌شود.
- قابلیت انجماد بدون ترک خوردن یا شکستگی شیشه.
- موجود بودن در اندازه‌های مختلف متناسب با نیاز مصرف‌کنندگان.
- عرضه در رنگ‌های متنوع درب برای هماهنگی با ظروف آشپزخانه.
عسل ذخیره‌شده در شیشه‌های جار نسبت به عواملی مانند گرما و نور محیط حساس است. این شیشه‌ها شفاف‌اند و اجازه عبور نور به درون ظرف را می‌دهند. هرچند شیشه‌های جار ضخیم هستند و تا حدی عایق حرارتی‌اند، اما به‌مرور گرما را به محتوای داخل منتقل می‌کنند. بنابراین هنگام نگهداری عسل در این ظروف، لازم است آن را در دمای اتاق و دور از منابع نوری نگهداری کنید. اگر سبک شماست، می‌توانید عسل را در این شیشه‌ها منجمد کنید.
نکات کلیدی
- شیشه‌های جار شفاف‌اند و امکان مشاهده رنگ و وضعیت عسل درون آن‌ها را فراهم می‌کنند.
- شیشه‌های جار مدرن دارای درپوش‌های گنبدی‌شکل هستند. آب‌بندی صحیح باعث می‌شود درپوش به شکل گنبدی مقعر درآید. اگر آب‌بندی به‌درستی انجام نشود یا محتوای داخل دچار رشد میکروبی شود، درپوش به‌سمت بیرون خم شده و حالت محدب پیدا می‌کند.
- نگهداری عسل در شیشه‌های جار عمدتاً بستگی به ترجیح فردی دارد. در صورت عدم دسترسی به این شیشه‌ها، می‌توانید از سایر شیشه‌های شفاف درب‌دار نیز استفاده کنید.
چگونه عسل را دور از دسترس مورچه‌ها نگهداری کنیم
عسل بازشده به دلیل قند بالایی که دارد، مورچه‌ها را جذب می‌کند. در کندو، مورچه‌ها به‌دلیل گرمای زیاد محیط داخلی و حمله زنبورها از دزدی عسل منصرف می‌شوند. اما در شرایط ذخیره‌سازی خانگی، ممکن است بدون اطلاع شما مورچه‌ها به عسل دسترسی پیدا کنند. مورچه‌ها عسل را مصرف کرده و آن را به لانه‌های خود می‌برند تا ذخیره غذایی ایجاد کنند. چیزی ناخوشایندتر از دیدن مورچه‌ها روی عسل ذخیره‌شده و حتی غرق‌شده در آن نیست.
۱. درب ظرف نگهداری عسل را کاملاً محکم ببندید
مورچه‌ها همواره پیشاهنگ‌هایی برای یافتن غذا دارند. اگر یکی از این پیشاهنگ‌ها عسل ذخیره‌شده شما را پیدا کرده و بتواند وارد آن شود، بخشی از آن را به کلنی می‌برد و مسیر شیمیایی برای سایر مورچه‌ها باقی می‌گذارد. درزگیری کامل ظروف نگهداری عسل، مانع ورود این مورچه‌ها شده و بوی عسل را از حسگرهای آنتن‌دارشان مخفی می‌کند.
۲. تمیز کردن ظرف نگهداری عسل
در حین برداشت یا ریختن عسل از ظرف، ممکن است مقداری عسل روی بدنه ظرف بچکد. این قطرات، مورچه‌ها را جذب می‌کنند. برای پیشگیری، بدنه ظرف را با دستمال مرطوب به‌خوبی پاک کنید.
۳. به‌کارگیری روش‌های دفع، تله‌گذاری یا کشتن مورچه‌ها
در خانه روش‌های متنوعی برای مقابله با مورچه‌ها استفاده می‌شود. برخی از این روش‌ها را می‌توان برای حفاظت از عسل نیز به‌کار گرفت. حشره‌کش‌ها، گچ مخصوص، و آهک اطراف ظروف عسل می‌توانند ورود مورچه‌ها را محدود کنند.
۴. پاک کردن ظرف با سرکه
مخلوطی از یک پیمانه سرکه و یک پیمانه آب، ماده‌ای عالی برای دفع مورچه‌هاست. از این محلول برای پاک کردن سطوح محل نگهداری عسل استفاده کنید. حتی می‌توانید سطح بیرونی ظرف عسل را با این محلول تمیز کنید. برای افزایش اثربخشی، می‌توانید موادی مانند فلفل قرمز، آب لیمو، دارچین، سیر، فلفل سیاه یا قرمز به این محلول اضافه کنید. این ترکیبات به‌دلیل بوی تند و مزه تلخ یا تیز، مورچه‌ها را فراری می‌دهند.
۵. بررسی منظم برای مشاهده مورچه‌ها
در صورت مشاهده زودهنگام هجوم مورچه‌ها به محل نگهداری عسل، می‌توانید سریع‌تر اقدام کرده و از خسارات جلوگیری کنید. عسل منجمدشده در فریزر تقریباً در معرض خطر مورچه‌ها نیست، چرا که مورچه‌ها به‌طور طبیعی از دمای بسیار پایین پرهیز می‌کنند.
اگر با وجود رعایت این موارد باز هم مورچه‌ها به عسل شما دست یافتند، معمولاً می‌توان بخشی از آن را نجات داد. با قاشق تمیز مورچه‌ها را به‌دقت خارج کنید و مطمئن شوید که همه قسمت‌های بدن آن‌ها از عسل جدا شده است. استفاده از هوای داغ نیز روش دیگری برای دور کردن مورچه‌ها از عسل است. هوای داغ بیشتر مورچه‌ها را از بین می‌برد یا باعث فرارشان می‌شود. در عین حال، بلافاصله علت نفوذ مورچه‌ها را بیابید و آن را برطرف کنید.
نتیجه گیری
ممکن است روی ظرف عسل، تاریخ مصرف درج شده باشد. در اغلب موارد، تولیدکنندگان و فروشندگان تاریخ تولید را دو سال افزایش داده و به‌عنوان تاریخ مصرف اعلام می‌کنند. این اقدام بیشتر جنبه تضمین کیفیت و ایمنی مصرف دارد. زنبوردارانی که عسل را بسته‌بندی و مستقیماً به خرده‌فروشان می‌فروشند، ممکن است تاریخ مصرف طولانی‌تری درج کنند. عسلی که به‌درستی بسته‌بندی و در شرایط مناسب نگهداری شود، برای دهه‌ها پایدار می‌ماند و عملاً تاریخ انقضا ندارد.
عسل ذخیره‌شده، برای سالیان طولانی قابل مصرف و از نظر تغذیه‌ای مفید باقی می‌ماند. با نگهداری مناسب، عسل تخمیر نمی‌شود؛ زیرا غلظت بالای قند و اسیدیته ملایم آن، اجازه رشد باکتری‌ها را نمی‌دهد. عسلی که در شرایط خنک نگهداری شود، مواد مغذی خود را حفظ می‌کند. از راهنمای کامل نگهداری عسل در این مقاله برای حفظ کیفیت و ارزش غذایی عسل خود استفاده کنید.
شما از کدام روش برای نگهداری عسل استفاده می‌کنید؟ آیا روش دیگری را توصیه می‌کنید؟ دیدگاه خود را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.
شما از کدام روش برای نگهداری عسل استفاده می‌کنید؟ آیا روش دیگری را توصیه می‌کنید؟ لطفا جهت بهره برداری دیگران آنرا در قسمت دیدگاه ها به اشتراک بگذارید.
ترجمه مقاله توسط مرکز تخصصی زنبورداری و پرورش ملکه ارجان صورت گرفته است.
دسترسی سریع به آخرین مقالات مرتبط :
تبلیغات
این عسل از منطقه ای گرفته شده که برای جن و پری و خرس قفل هست
جهت سفارش تلفنی یا لینک محصول فروشنده بر روی تصاویر بالا کلیک نمایید