شانه‌ها و علائم تشخیص بیماری لوک آمریکایی در زنبور عسل
زنبورداران باید بیماری لوک آمریکایی (American foulbrood) زنبور عسل را جدی بگیرند. در حالی که ریشه کن کردن این بیماری سخت است ولی شناسایی علائم اولیه به کنترل گسترش آن کمک می کند. این مقاله علائم بیماری لوک آمریکایی را توضیح می دهد تا بتوانید بیماری را زودتر کنترل کنید .
نشانه‌های بالینی بیماری لوک آمریکایی چیست؟
تشخیص بیماری لوک آمریکایی می‌تواند دشوار باشد. علائم این بیماری بسته به مدت زمان درگیری کندو متفاوت است. بیماری در گذر زمان مراحلی را طی می‌کند. در ابتدا، تعداد کمی از لاروها درگیر بیماری می‌شوند.
۱. بوی تعفن
زنبورداران اغلب از بوی بسیار بدی که از کندوهای آلوده به بیماری لوک آمریکایی برمی‌خیزد، گزارش می‌دهند. این بو می‌تواند با پیشرفت بیماری شدت یابد. گاهی حتی قبل از باز کردن کندو، بوی ناخوشایند به‌طور آزاردهنده‌ای حس می‌شود.
البته، همه‌ی کندوهای آلوده به بیماری لوک آمریکایی چنین بویی ندارند. از سوی دیگر، گاهی کندوهایی که بوی بد دارند، درگیر این بیماری نیستند که روند تشخیص را دشوارتر می‌کند.
بنابراین، وجود یا نبود بوی تعفن به‌تنهایی نمی‌تواند معیار قطعی تشخیص بیماری باشد.
۲. زبان شفیره
برخی از لاروهای آلوده ممکن است به مرحله شفیرگی برسند، اما پیش از تکمیل رشد بمیرند. اگر لارو موفق به ورود به مرحله شفیره شود، اغلب بخش ابتدایی خرطوم (زبان) تشکیل خواهد شد. این زبان شفیره‌ای شکل خود را حفظ کرده و از سطح فلس تا دیواره‌ی مقابل حجره امتداد می‌یابد.
زنبورهایی که به این بیماری مبتلا می‌شوند، هرگز به یک زنبور بالغ تبدیل نمی‌شوند. بنابراین اگر زبانی واضح و بدن کامل زنبور را مشاهده کردید، احتمالاً بیماری لوک آمریکایی عامل آن نیست. در این حالت احتمالاً کنه واروآ عامل مشکل است. برای بررسی وجود کنه واروآ می‌توانید اینجا کلیک کنید.
۳. رنگ کاراملی لاروهای آلوده
لاروهای زنبور عسل که به بیماری لوک آمریکایی مبتلا می‌شوند، از رنگ سفید مرواریدی به رنگ کاراملی در می‌آیند. این تغییر رنگ در اثر تجزیه‌ی بدن زنبور در حال رشد توسط باکتری رخ می‌دهد و تنها یک ویژگی موقتی است.
ظاهر کاراملی یکی از نشانه‌های مهم وجود بیماری لوک آمریکایی در کلنی است. بیشتر لاروهای بیمار به رنگ زرد یا خاکستری درمی‌آیند.
4 . الگوی نوزادان پراکنده
الگوی لکه‌ای نوزادان که به آن الگوی «تفنگ ساچمه‌ای» نیز گفته می‌شود، هنگامی ظاهر می‌شود که بیشتر لاروها در یک کلنی آلوده می‌میرند و نتیجه آن، یک الگوی نوزادان نامنظم است. این الگوی پراکنده کاملاً در تضاد با الگوی منظم، یکنواخت و سالم نوزادان در یک کندوی سالم است.
الگوی پراکنده مولدین یکی از نشانه های بروز آلودگی بیماری اوک آمریکایی است. بیشتر لاروهای کلنی هایی که دچار آلودگی های شدید شده اند می میرند و در نتیجه الگوی زاد و ولدی نامنظم ایجاد می شود. کلنی های سالم دارای یک الگوی منظم و یکدست در قاب های مولد هستند ولی کلنی های الوده بشدت دچار الگوی پراکنده ای بر روی قاب های مولد هستند.
عواملی مانند ملکه ضعیف، شرایط محیطی یا سایر بیماری‌ها نیز می‌توانند موجب چنین الگویی شوند. بنابراین الگوی غیرمنظم نوزادان تنها یکی از نشانه‌هاست و به‌تنهایی دلیل قطعی وجود بیماری لوک آمریکایی نیست.
۵. درپوش‌های فرورفته
در حالی که حجره‌های نوزادان سالم پر و برآمده هستند، حجره‌های آلوده ظاهری فرورفته دارند. علت این فرورفتگی آن است که لارو آلوده معمولاً پس از آن‌که زنبور پرستار درپوش را می‌گذارد، می‌میرد.
درپوش‌هایی که حالت افتاده یا «له‌شده» دارند، ممکن است نشانه‌ی بیماری‌های دیگری مانند بیماری لوک اروپایی نیز باشند. بنابراین مشاهده‌ی درپوش‌های فرورفته نشانه‌ی خوبی نیست، اما به‌تنهایی نمی‌تواند وجود بیماری لوک آمریکایی را تأیید کند.
۶. درپوش‌های تیره با سوراخ
درپوش‌هایی که لارو مرده درون آن‌هاست، معمولاً تیره‌تر از حالت طبیعی هستند. گاهی ظاهر آن‌ها چرب یا مرطوب نیز هست. زنبورداران باید به دنبال سوراخ‌های دندانه‌دار در این درپوش‌ها باشند. این سوراخ‌ها معمولاً در مرکز حجره نیستند.
در نظر داشته باشید که گاهی درپوش نوزادان سالم هم ممکن است سوراخ داشته باشد. یک بررسی سریع در زیر درپوش نشان می‌دهد که آیا لارو سفید و سالم است یا مرده.
۷. فلس نوزاد
لاروهای سالم، سفید و مرواریدی رنگ هستند. زمانی که به بیماری آلوده می‌شوند، تیره می‌گردند و به توده‌ای لزج تبدیل می‌شوند. لاروهایی که به‌تازگی مرده‌اند، حالتی مرطوب داشته و رنگی شبیه کارامل دارند. با گذشت زمان، این لاروها به فلس خشک و سختی تبدیل می‌شوند که به دیواره‌ی زیرین حجره می‌چسبد.
فلس خشک و سیاه این بیماری به‌راحتی توسط زنبورداران قابل شناسایی است. قاب را طوری در دست بگیرید که تخته‌ی بالایی آن رو به سمت شما باشد. دیواره‌های حجره‌هایی که رو به سمت شما هستند، فلس سیاه را نشان خواهند داد.
نکات مهم:
- مقاله‌ی ما درباره‌ی علل بیماری لوک آمریکایی و نحوه‌ی گسترش آن را مطالعه کنید.
- راهکارهایی برای پیشگیری از ورود این بیماری به کندوهای خود دریافت نمایید.
چگونه برای بازرسی بیماری لوک آمریکایی آماده شویم
بازرسی کندوها نباید باعث انتقال اسپورها و باکتری‌ها به کلنی‌های سالم جدید شود. انتقال آلودگی می‌تواند از طریق ابزارهایی مانند اهرم کندو و دوددهنده صورت گیرد. پس از هر بار بازدید از یک کندوی مشکوک، ابزارهای خود را به‌طور کامل شست‌وشو دهید.
- برای پاک‌سازی بره‌موم از الکل مالشی و برس‌های زبر استفاده کنید.
- ابزارها را در محلولی از آب و سفیدکننده (وایتکس) بشویید.
- ضدعفونی کردن ابزار با شعله ممکن است همه‌ی عوامل بیماری‌زا را از بین نبرد.
زنبورداران باید مطابق بهترین روش‌های بهداشتی از دستکش‌های نیتریلی استفاده کنند. دستکش‌های لاتکسی در درجه دوم قابل قبول هستند، اما از دستکش‌های چرمی استفاده نکنید؛ چون قابل شست‌وشو نیستند. پس از پایان کار با کندوی مشکوک، دستکش‌ها را به‌درستی دور بیندازید.
دستان خود را با آب گرم و صابون به‌خوبی بشویید و هرگونه موم یا بره‌موم را پاک کنید. اگر در نزدیکی کندو دسترسی به آب ندارید، از الکل مالشی یا محلول ضدعفونی‌کننده دست استفاده کنید.
ویدیوی آموزشی در یوتیوب : چگونه بیماری لوک آمریکایی را شناسایی کنیم
چه آزمایش‌های میدانی برای بیماری لوک آمریکایی وجود دارد؟
زنبورداران می‌توانند از آزمایش‌های میدانی مختلفی برای تشخیص بیماری لوک آمریکایی استفاده کنند. روش‌های متداول شامل آزمایش چوب کبریت، آزمایش شیر هولست و کیت‌های تشخیص تجاری هستند.
اگر نتیجه‌ی آزمایش مثبت باشد، به این معناست که کندو به بیماری لوک آمریکایی مبتلاست. اما نتیجه‌ی منفی لزوماً به معنای نبود بیماری نیست و ممکن است بیماری شناسایی نشده باشد. در این موارد، زنبوردار باید بر اساس قضاوت حرفه‌ای خود درباره‌ی سرنوشت کلنی تصمیم‌گیری کند.
۱. آزمایش چوب کبریت (مناسب برای عفونت‌های فعال)
این آزمایش ساده تنها نیاز به یک چوب کبریت، خلال دندان یا چوب‌باریک دارد که بتواند از درپوش حجره عبور کند. چوب را به‌آرامی وارد حجره‌ای مشکوک با درپوش تغییررنگ‌داده یا فرورفته کنید. سپس به‌آرامی چوب را بیرون بکشید و ببینید آیا توده‌ای کش‌دار و چسبنده از لارو خارج می‌شود یا خیر.
اگر توده‌ای به طول بیش از سه‌چهارم اینچ (حدود ۲ سانتی‌متر) به چوب چسبید، نتیجه‌ی آزمایش برای بیماری لوک آمریکایی مثبت است.
توجه داشته باشید که اگر لارو به مرحله‌ی کش‌دار نرسیده باشد، ممکن است آزمایش نتیجه‌ای ندهد، ولی هنوز هم بیماری در حجره وجود داشته باشد. این آزمایش فقط در صورتی کارساز است که لارو به‌اندازه کافی تجزیه شده اما خیلی قدیمی و خشک نشده باشد.
شاید مایل باشید مقاله ” علائم تشخیصی بیماری لوک امریکایی ” را مطالعه کنید
۲. آزمایش شیر هولست (مناسب برای عفونت‌های فعال یا فلس‌های خشک)
آنزیم‌های ناشی از بیماری نوزاد آمریکایی، پروتئین شیر را تجزیه می‌کنند. زنبورداران می‌توانند لاروهای مشکوک را به محلول شیر اضافه کنند تا وجود این بیماری را بررسی نمایند. اگر بیماری در نمونه وجود داشته باشد، رنگ شیر به قهوه‌ای روشن شبیه به چای سرد تبدیل می‌شود. سایر بیماری‌های موجود در کندو چنین واکنشی ایجاد نمی‌کنند، بنابراین در صورت مشاهده‌ی این تغییر رنگ، می‌توانید با اطمینان نسبت به وجود بیماری لوک آمریکایی نتیجه‌گیری کنید.
۳. کیت تشخیص
زنبورداران می‌توانند کیت‌های تشخیص تجاری خریداری کنند که قابل اعتماد و آسان برای استفاده هستند. این کیت‌ها معمولاً ظاهری شبیه به تست بارداری دارند و در صورت مثبت بودن، یک خط رنگی بر روی آن ظاهر می‌شود.
پرسش‌های رایج
- بیماری نوزاد چه شکلی به نظر می‌رسد؟
- نشانه‌های بارز بیماری لوک آمریکایی شامل درپوش‌های فرورفته روی حجره‌ها و لاروهایی است که به جای سفید بودن، رنگ قهوه‌ای یا کرم تیره دارند. ممکن است الگویی لکه‌لکه در نوزادها مشاهده کنید یا بویی نامطبوع و گندیده از داخل کندو به مشام برسد.
- چه زمان‌هایی برای بازرسی نوزادها مناسب است؟
- زنبورداران باید بازرسی نوزادها را در اوایل بهار و در اوج تولید عسل برنامه‌ریزی کنند. همچنین بازرسی در فصل پاییز، هنگام آماده‌سازی کندو برای زمستان، نیز توصیه می‌شود. خارج از این زمان‌ها، زمانی که قاب‌های عسل‌گیری را از کندو جدا می‌کنید نیز فرصت مناسبی برای بازرسی است.
- نوزاد سالم چه شکلی دارد؟
- نوزاد سالم الگویی یکنواخت دارد؛ معمولاً تخم‌ها توسط ملکه در الگوهای منظم یا دایره‌های متحدالمرکز گذاشته می‌شوند. درپوش‌های روشن آن‌ها شکل محدب و برآمده دارند.
جمع بندی !
بیماری لوک آمریکایی مانند دهه‌ی ۱۹۲۰ دیگر تهدیدی فراگیر برای صنعت زنبورداری نیست؛ اما این عامل بیماری‌زا هنوز در محیط وجود دارد و ریشه‌کن کردن آن بسیار دشوار است.
آشنایی با نشانه‌های بیماری لوک آمریکایی و نحوه‌ی مقابله‌ی مؤثر با آن، از اطلاعات ضروری برای هر زنبوردار محسوب می‌شود. این بیماری به‌شدت مسری است؛ بنابراین شناسایی زودهنگام می‌تواند از گسترش بیماری به سایر کندوها جلوگیری کند.
از همراهی شما سپاسگزاریم و امیدواریم مطالعه این مقاله برایتان سودمند بوده باشد. اگر در خصوص این مقاله نظر یا تجربه یا نظر خاصی دارید لطفا جهت بهره برداری دیگران آنرا در قسمت دیدگاه ها به اشتراک بگذارید.
ترجمه مقاله توسط مرکز تخصصی زنبورداری و پرورش ملکه ارجان صورت گرفته است.
دسترسی سریع به آخرین مقالات مرتبط :
این عسل از منطقه ای گرفته شده که برای جن و پری و خرس قفل هست
جهت سفارش تلفنی یا لینک محصول فروشنده بر روی تصاویر بالا کلیک نمایید
برای تغییر این متن بر روی دکمه ویرایش کلیک کنید. لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است.