مکان مناسب کندو | راهنمای انتخاب محل امن و قانونی برای زنبورداری
ایمنی در زنبورداری امری ضروری است، چرا که احتمال نیش‌زدن زنبورهای عسلی در زنبورستان شما، خطری برای خودتان و همسایگان‌تان ایجاد می‌کند. این ویژگی، زنبورداری را چه به‌عنوان شغل و چه به‌عنوان سرگرمی، از سایر فعالیت‌ها متمایز می‌سازد. زنبوردار هیچ کنترلی بر اینکه زنبورهای کندوی او به کجا پرواز کنند یا از کجا شهد و آب جمع‌آوری کنند ندارد. در بسیاری از موارد، این موضوع مشکلی برای زنبوردار یا همسایگان ایجاد نمی‌کند، چراکه زنبورها مشغول کار خود می‌شوند. حتی زمانی که تعداد زیادی از زنبورها برای جمع‌آوری غذا خارج شده‌اند، معمولاً کسی جز خود شما متوجه حضورشان نمی‌شود.
بسیاری از سرگرمی‌ها و فعالیت‌ها را می‌توان به‌تنهایی یا همراه با چند فرد هم‌فکر انجام داد. در چنین شرایطی، لذت بردن از علایق شخصی بدون ایجاد مزاحمت برای دیگران نسبتاً آسان است. اما در زنبورداری، اوضاع متفاوت است.
آیا زنبورداری شما برای همسایگان شما خطرناک است؟
زنبورداری می‌تواند در صورتی که نکات ایمنی رعایت نشود، برای شما، همسایگان‌تان، عموم مردم، حیوانات خانگی و دام‌ها خطرناک باشد. با این حال، اگر این فعالیت با برنامه‌ریزی مناسب و رعایت کامل اصول ایمنی انجام شود، زنبورداری نه‌تنها ایمن، بلکه برای زنبوردار و همسایگان سودمند نیز خواهد بود. میزان خطر زنبورها بستگی به این دارد که زنبورها نیش‌دار باشند یا نه. هم‌زمان، فعالیت‌های همسایگان نیز ممکن است برای کلنی زنبور خطرآفرین باشد و در برخی موارد پیامدهای جدی برای کلنی شما به‌همراه داشته باشد.
از آنجا که شما هیچ کنترلی بر محل پرواز زنبورهای خود برای جمع‌آوری شهد ندارید، این موضوع ممکن است موجب بروز مشکلاتی با همسایگان شود، به‌ویژه اگر زنبورها از مزارع یا باغچه‌های گل آن‌ها بازدید کنند. زنبورها مشغول فعالیت‌های طبیعی خود می‌شوند و حتی اگر تعداد زیادی از آن‌ها در حال چرا باشند، معمولاً کسی جز خودتان متوجه حضورشان نمی‌شود. با این حال، همسایگانی که ناراضی یا بدبین هستند ممکن است بدون دلیل خاصی جز ترس از زنبورها، با زنبورداری شما مخالفت کنند.
زنبورهای تهاجمی و زنبورهای آرام
زنبورهای آرام ، مانند گونه‌های متعلق به جنس Apis، نباید نگرانی خاصی برای همسایگان ایجاد کنند، چراکه این زنبورها تهاجمی نیستند و بنابراین احتمال خطر آن‌ها بسیار پایین است. اما گونه‌هایی از زنبورهای تهاجمی مانند زنبور عسل آفریقایی برای زنبوردار نگران‌کننده هستند، چراکه ممکن است رفتاری خشن از خود نشان داده و به شما یا همسایگان‌تان حمله‌ور شوند. به همین دلیل، بسیار مهم است که اطمینان حاصل شود حضور یک کلنی زنبور، آسیبی به محیط اطراف یا ساکنان آن وارد نمی‌کند.
در برخی موارد، حمله زنبورهای تهاجمی می‌تواند کشنده باشد. در موارد دیگر، مزاحمت ایجادشده برای همسایگان ممکن است برای شما مشکلات قانونی ایجاد کند، چرا که ممکن است از سوی همسایگان، به دلیل به‌خطر انداختن سلامت آن‌ها، حیوانات خانگی یا دام‌ها، مورد شکایت قرار بگیرید. اگر حملات زنبورها شدید و مکرر باشد، ممکن است مجبور شوید کلنی را جابه‌جا یا حتی به‌کلی از بین ببرید.
رعایت مقررات ایمنی
زنبورداری به‌عنوان یک فعالیت کشاورزی، در تمامی ایالت‌های ایالات متحده آمریکا و بسیاری از کشورهای دیگر مشمول مقررات و قوانین خاص است. این مقررات با هدف کاهش خطرات احتمالی ناشی از زنبورها و تضمین ایمنی عمومی وضع شده‌اند. برای هر زنبوردار، ضروری است که از قوانین مربوط به زنبورداری در منطقه خود آگاه باشد تا فعالیتش در چارچوب مقررات قانونی انجام شود. شما به‌عنوان زنبوردار موظفید پیش از راه‌اندازی یک زنبورستان، تمام دستورالعمل‌های ایمنی را رعایت کنید. در بسیاری از ایالت‌ها، ثبت کندوها نزد نهادهای ذی‌ربط، پیش از استقرار کلنی‌ها الزامی است.
فاصله شما با همسایگان چقدر است؟
هم کلنی زنبورها و هم همسایگان می‌توانند در صورت نزدیکی بیش از حد به یکدیگر، برای هم خطرآفرین باشند. اگر فاصله بین کندوها و خانه همسایگان قابل‌توجه باشد، احتمال آسیب از دو طرف بسیار کم یا ناچیز است. اما در صورت نزدیکی زیاد، هر دو طرف می‌توانند برای یکدیگر تهدید جدی تلقی شوند. با این حال، نزدیکی می‌تواند مزایای متقابلی نیز به‌همراه داشته باشد.
برای نمونه، اگر همسایگان شما به فعالیت‌های کشاورزی مشغول باشند یا باغچه‌های گل داشته باشند، زنبورها از گرده‌های آن‌ها بهره‌مند می‌شوند و در عوض، گیاهان و محصولات کشاورزی همسایگان توسط زنبورهای شما گرده‌افشانی می‌شوند. از آنجا که گرده‌افشانی نقش کلیدی در کشاورزی دارد، کشاورزان معمولاً از حضور کلنی زنبور در نزدیکی خود استقبال می‌کنند. بنابراین، زنبورهای شما به‌راحتی به منابع گرده دسترسی خواهند داشت و این رابطه متقابل برای هر دو طرف سودمند خواهد بود.
آیا زنبورهای شما از جانب همسایگان در خطرند؟
همسایگان نیز ممکن است برای کلنی زنبورهای شما، به‌ویژه به‌صورت غیرمستقیم، خطری جدی و حتی کشنده ایجاد کنند. فعالیت‌های آن‌ها ممکن است موجب برهم‌خوردن آرامش کلنی شده و باعث تهاجمی‌شدن زنبورها و حمله آن‌ها به انسان‌ها، دام‌ها یا حیوانات خانگی شود. این موضوع به‌ویژه برای زنبورهای تهاجمی بسیار خطرناک است.
در مورد زنبورهای آرام مانند زنبورهای متعلق به خانواده Apidae، ایجاد مزاحمت ممکن است منجر به مهاجرت کلنی به مکان دیگر برای فرار از شرایط مزاحم شود. در برخی موارد، این مزاحمت‌ها می‌تواند به از دست رفتن کامل کلنی منجر شود؛ زنبورها برای یافتن محل جدید پرواز می‌کنند یا در بدترین حالت، از بین می‌روند. در نهایت، زمانی که آرامش زنبورها برهم بخورد، تولید عسل که هدف اصلی پرورش آن‌هاست نیز مختل میشود.
اگر همسایگان شما کشاورز باشند، ممکن است از سموم شیمیایی برای مقابله با آفات استفاده کنند. حتی اگر کشاورز نباشند، ممکن است برای گل‌های باغچه‌شان از مواد شیمیایی استفاده کنند. این مواد می‌توانند برای بقاء کلنی خطرناک باشند و بر کیفیت عسل تأثیر منفی بگذارند، چراکه برخی از این سموم برای زنبورها سمی هستند و ممکن است موجب آلودگی عسل شوند. در ادامه ترجمه کامل و دقیق بخش پایانی مقاله با عنوان «آیا زنبورداری برای همسایگان شما خطرناک است؟» را می‌خوانید. این بخش شامل مباحث مربوط به رعایت قوانین زنبورداری، انتخاب مکان مناسب، زنبورداری شهری، و حفظ فاصله ایمن از همسایگان است.
رعایت مقررات مربوط به زنبورداری در محل سکونت شما
زنبورداری به‌عنوان یک فعالیت کشاورزی، در تمام ایالت‌های ایالات متحده آمریکا و بسیاری دیگر از نقاط جهان تحت نظارت و مقررات خاصی قرار دارد. این مقررات به‌منظور کاهش خطرات ناشی از زنبورها و تضمین ایمنی همگان وضع شده‌اند. برای هر زنبوردار، آگاهی از الزامات قانونی مربوط به زنبورداری در محل سکونت خود اهمیت دارد تا از رعایت آن‌ها اطمینان حاصل کند.
شما به‌عنوان یک زنبوردار، وظیفه دارید تمام مقررات ایمنی را در زمان برنامه‌ریزی برای تأسیس یک زنبورستان رعایت کنید. بسیاری از ایالت‌ها ثبت کندوهای زنبور عسل نزد مراجع مربوطه را پیش از احداث کلنی‌ها الزامی می‌دانند. به‌طور کلی، امروزه مسئولان بیش از گذشته نسبت به ارزش زنبورداری آگاهی دارند و در اغلب مناطق، زنبورداران با مشکلی مواجه نخواهند شد. بااین‌حال، در برخی مناطق، ثبت کندوها و دریافت مجوز برای انجام زنبورداری الزامی است.
شاید مطالعه مقاله ” زنبورداری شهری؛ چگونه زنبورها را در مناطق مسکونی نگه داریم ؟ ” را دوست داشته باشید 🌹
انتخاب مکان مناسب برای کندوهای زنبور عسل
اولین گام، انتخاب بهینه‌ترین مکان ممکن برای استقرار زنبورستان است. در مناطق روستایی، زنبورهای عسل می‌توانند آزادانه و بدون مزاحمت از سوی همسایگان یا سایر حیوانات در مسافت‌های طولانی پرواز کنند. این بدان معناست که تقریباً هر مکان مناسبی می‌تواند برای استقرار زنبورستان انتخاب شود. با این‌حال، لازم است مقررات موجود در منطقه نیز در نظر گرفته شود و تطابق با آن‌ها مورد تأکید قرار گیرد.
زنبورداری در مناطق مسکونی
در مناطق شهری، فاصله میان همسایگان و کلنی زنبورها کمتر است و این موضوع احتمال خطر را برای هر دو طرف افزایش می‌دهد. در این شرایط، احتیاط بیشتری برای کاهش ریسک حمله کلنی به همسایگان ضروری است. زنبوردار باید اطمینان حاصل کند که هم کلنی‌ها و هم همسایگان در ایمنی کامل از یکدیگر قرار دارند. بنابراین، زنبورداران باید به گونه‌ای زنبور نگهداری کنند که کمترین خطر را برای همسایگان ایجاد نماید.
در مناطق شهری، فاصله زنبورستان از نزدیک‌ترین ساختمان مسکونی باید حداقل حدود ۳50 متر، از محل نگهداری دام‌ها حدود ۱۰۰ متر، از بزرگراه‌های اصلی حدود ۱۸۰ متر و از جاده‌های فرعی حداقل حدود ۵۰ متر باشد. همچنین، زنبورستان‌ها باید دست‌کم حدود ۵۰۰ متر از یکدیگر فاصله داشته باشند. توصیه میشود در هر زمین تقریباً ۱۰۰۰ متر مربعی حداکثر چهار کلنی زنبور عسل نگهداری شود.
تعداد بیش از حد کلنی‌های زنبور عسل در یک منطقه می‌تواند باعث شود که منابع تغذیه برای هر کلنی کافی نباشد. بنابراین، زنبوردار باید منطقه اطراف را بررسی کرده، از وجود منابع گرده و شهد کافی برای تغذیه زنبورها مطمئن شود و بر اساس آن برنامه‌ریزی کند. زنبورداران باید با نهادهای نظارتی در منطقه خود همکاری داشته باشند تا از رعایت محدودیت‌ها و قوانین در هر ناحیه اطمینان حاصل نمایند.
فاصله‌گذاری برای حفظ ایمنی همسایگان
بهترین راه برای کاهش و در برخی موارد حذف خطرات ناشی از زنبورها برای همسایگان، انتخاب مکانی برای زنبورستان است که تا حد امکان از محل سکونت همسایگان دور باشد. هنگام انتخاب مکان استقرار کندوها، باید نحوه تعامل زنبورها با محیط اطراف و بالعکس در نظر گرفته شود. زنبورهای شما نباید باعث ایجاد مزاحمت یا اختلال در زندگی دیگران شوند.
از همین رو، زنبورستان نباید در مجاورت استخر، حیاط مدرسه، جاده، اصطبل یا هر مکان دیگری که در آن دام نگهداری میشود قرار گیرد. این مکان‌ها معمولاً دارای رفت‌وآمد زیاد هستند و فعالیت انسانی می‌تواند زنبورها را آشفته کرده و موجب تهاجمی شدن آن‌ها شود.
نزدیکی زنبورستان به فعالیت‌های کشاورزی
در صورت امکان، زنبورستان باید در نزدیکی زمین‌های کشاورزی مستقر شود تا زنبورها بتوانند به‌راحتی از منابع گرده موجود استفاده کنند. این موضوع مستلزم داشتن رابطه‌ای خوب و هماهنگ با صاحبان زمین‌های کشاورزی است. زنبوردار باید با کشاورزان هماهنگی لازم را داشته باشد تا هر دو طرف از نوع فعالیت‌های یکدیگر مطلع باشند.
اگر در فعالیت‌های کشاورزی، از سموم دفع آفات یا مواد شیمیایی دیگر استفاده شود، سلامت زنبورها در معرض خطر قرار می‌گیرد و در برخی موارد، لازم است زنبورها به محل دیگری منتقل شوند. مواردی در سراسر کشور و جهان گزارش شده که در آن‌ها صدها هزار زنبور به دلیل سمپاشی زمین‌های کشاورزی از بین رفته‌اند. از سوی دیگر، در برخی موارد نیز کارگران در مزارع مجاور مورد حمله زنبورها قرار گرفته و منجر به پیگردهای قانونی علیه زنبورداران شده است. انتخاب مکانی مناسب برای زنبورستان به سلامت زنبورها و کاهش رفتارهای تهاجمی آن‌ها کمک می‌کند و درنتیجه، احتمال حمله به همسایگان کاهش می‌یابد.
تأمین آب برای زنبورها
آب به‌اندازه غذا برای زنبورها ضروری است. زنبورها برای رفع تشنگی خود به هر منبع آبی در نزدیکی خود روی می‌آورند. استخر شنا در حیاط همسایه می‌تواند منبع آبی جذاب برای زنبورها باشد. اگر باغچه همسایه به‌راحتی قابل‌دسترسی باشد و آب در آن وجود داشته باشد، زنبورها به آنجا خواهند رفت. ازاین‌رو، لازم است که آب کافی برای زنبورها فراهم شود. با قرار دادن آب در نزدیکی کندوها، دیگر دلیلی برای رفتن زنبورها به حیاط همسایه‌ها باقی نمی‌ماند.
علاوه بر تأمین آب، مهم است که بوته‌های گل زیادی در اطراف خانه خود بکارید تا زنبورها بتوانند از آن‌ها بهره ببرند. با این کار، زنبورها نیازی به رفتن به باغچه‌های همسایه برای جمع‌آوری گرده نخواهند داشت. همچنین در مواقعی که گل‌ها در حال گلدهی نیستند، تأمین شربت شکر برای زنبورها می‌تواند مفید باشد تا نیاز آن‌ها به شهد از طریق منابع داخلی تأمین شود و دامنه پرواز آن‌ها کاهش یابد.
شفاف بودن با همسایگان درباره زنبورداری
اطلاع‌رسانی به همسایگان درباره پروژه زنبورداری شما بسیار مهم است، زیرا این فعالیت به‌نوعی بر آن‌ها تأثیر می‌گذارد. بااین‌حال، شما باید تصمیم بگیرید که تا چه اندازه لازم است در مورد فعالیت‌هایتان شفاف باشید، که این موضوع به فاصله کندوها از خانه‌های همسایه بستگی دارد. در بسیاری از موارد، کندوها را می‌توان در نقطه‌ای دور از دید همسایگان قرار داد، که اقدام مناسبی است، حتی اگر رابطه شما با همسایه‌ها خوب باشد. اما با توجه به ماهیت پرواز زنبورها، در اغلب مواقع، باید این موضوع را با همسایگان در میان گذاشت.
داشتن گفت‌وگوی باز با همسایگان برای پاسخ به سؤالات آن‌ها و رفع نگرانی‌شان بسیار مهم است. منصفانه است که از همسایگان بخواهید تحمل فعالیتی را داشته باشند که در صورت بروز مشکل، ممکن است به نیش زنبورها منجر شود. این کار باعث ایجاد رابطه‌ای حسنه با همسایگان میشود و به آن‌ها می‌آموزد که چگونه از تحریک زنبورها پرهیز کنند.
شما همچنین می‌توانید اطلاعاتی درباره ایمنی در برابر زنبورها در اختیار همسایگان قرار دهید؛ اینکه در نزدیکی زنبورستان چه کارهایی مجاز و چه کارهایی ممنوع است. همچنین، برنامه‌ای برای اقدام در صورت حمله احتمالی زنبورها در اختیارشان قرار دهید. این کار باعث افزایش آگاهی عمومی و رعایت ایمنی در اطراف زنبورستان میشود و شما و همسایگان را برای مواجهه با مشکلات احتمالی ناشی از زنبورداری آماده‌تر می‌سازد.
جمع‌بندی
زنبورهای عسل تنها زمانی به دیگران حمله می‌کنند که تحریک شوند. معمولاً هرگونه مزاحمت برای کلنی یا دسته زنبورها ممکن است آن‌ها را به حالت تهاجمی درآورد. هر زنبوردار باید تمام تلاش خود را برای جلوگیری از بروز درگیری و تنش با همسایگان و جامعه به کار گیرد، از طریق اجرای شیوه‌های زنبورداری که احتمال تبدیل شدن زنبورها به یک تهدید واقعی یا فرضی را کاهش می‌دهد. در این صورت، شما آرامش ذهنی، تعامل آسان‌تر، و روابط خوبی در زنبورداری و با همسایگان خود خواهید داشت.
از همراهی شما سپاسگزاریم ، امیدواریم مطالعه این مقاله برایتان سودمند و لذت‌بخش بوده باشد. برایتان آرزوی موفقیت داریم. اگر در خصوص انتخاب محل امن و قانونی برای زنبورداری ، تجربه یا نظری دارید لطفا جهت بهره برداری دیگران آنرا در قسمت دیدگاه ها به اشتراک بگذارید 💐
ترجمه مقاله توسط مرکز تخصصی زنبورداری و پرورش ملکه ارجان
