پایش دمای کندو با ابزارهای نوین؛ آماده‌سازی کلنی برای زمستان | قسمت ۴

پایش دمای کندو با ابزارهای نوین؛ آماده‌سازی کلنی برای زمستان | قسمت ۴

نمونه 4 : زمستان‌سازی کندو

زنبورهای عسل (Apis mellifera) برای زندگی در حفره‌های درختی با عایق طبیعی و رطوبت مناسب تکامل یافته‌اند. دیواره‌های یک حفره درختی معمولاً بین ۱۲ تا ۳۵ سانتی‌متر ضخامت دارند و عایق‌بندی بی‌نهایتی در بالا و پایین حفره فراهم می‌کنند که دمای پایداری ایجاد می‌کند. تحقیقات نشان می‌دهد که کلنی‌های مستقر در حفره‌های طبیعی به‌ندرت به‌صورت فشرده و خوشه‌ در می آیند و در عوض، به‌صورت آزاد و غیر متراکم حرکت می‌کنند. علاوه بر این، زنبورها از رطوبت داخل حفره‌های طبیعی در زمستان برای حفظ تعادل زیستی و پرورش لارو استفاده می‌کنند.

اکثر حفره‌های درختی تنها یک ورودی کوچک در پایین دارند و هیچ تهویه بالایی ندارند (شکل ۱). مطالعات متعدد نشان داده‌اند که نبود تهویه بالایی باعث کاهش اتلاف گرما و افزایش سطح دی‌اکسید کربن می‌شود. همچنین، تحقیقات نشان می‌دهند که سطوح بالاتر دی‌اکسید کربن به‌طور قابل‌توجهی مرگ واروا را افزایش می‌دهد.

پایش دمای کندوی زنبور عسل با استفاده از ابزارهای نوین: اختلال در کلنی هنگام درمان واروآ | بخش سوم

کلنی‌های زنبور عسل برای گرم ماندن در زمستان، تنظیم دما را انجام می‌دهند و با لرزاندن عضلات پروازی غیرمستقیم خود، از مصرف عسل گرما تولید می‌کنند. یک کلنی دمای داخلی خوشه را در حدود 30 درجه سانتی‌گراد بدون پرورش لارو و حدود ۳۵ درجه سانتی‌گراد در حضور لارو حفظ می‌کند.

شکل ۲: من در پاییز تمام کلنی‌های خود را به‌طور کامل عایق‌کاری می‌کنم تا بقاء آن‌ها در زمستان افزایش یابد و فشار سرمایی کاهش یابد.

با استناد به این تحقیقات جدید، هر پاییز کندوهایم را به‌طور کامل زمستان‌سازی می‌کنم (شکل ۲). رویکرد زمستان‌سازی من با گذشت سال‌ها و با توجه به جدیدترین تحقیقات به‌روز شده است. این مثال در تاریخ ۲۷ مهر ۱۴۰۰ (۲۰۲۱) رخ داد، زمانی که کندوی Rocky زمستان‌سازی کردم. برای این کار، ۶٫۳۵ سانتی‌متر فوم عایق زیر پوشش کندو قرار دادم، یک جعبه لحافی با 13 سانتی‌متر تراشه کاج اضافه کردم، تهویه بالایی را کاملاً بستم، تقریبا 1.5 کیلوگرم کیک شکر روی قاب‌های بالایی به‌عنوان ذخیره غذایی در برابر گرسنگی قرار دادم، حدودا 4 متر فوم عایق در چهار طرف کندو اضافه کردم، صفحه زیرین مشبک را با ۲٫۵ سانتی‌متر فوم عایق زیر آن بستم، ورودی کندو را به ۵ سانتی‌متر کاهش دادم و یک محافظ موش نصب کردم.

نمودار در شکل ۳ نشان می‌دهد که در روز زمستان‌سازی، دمای داخل کلنی حدود 4 درجه سانتی‌گراد افزایش یافت. مانند همه زنبورداران، ارزش اقداماتم را ارزیابی می‌کنم، زیرا می‌خواهم زمان محدودم را صرف فعالیت‌هایی کنم که بیشترین تأثیر را بر سلامت و بهره‌وری کلنی‌هایم دارند. افزایش دما پس از زمستان‌سازی نشان می‌دهد که این اقدام احتمالاً ارزشمند است و به بقای کلنی در طول پنج ماه زمستان کمک می‌کند. اگرچه زمستان‌سازی تلاش قابل‌توجهی می‌طلبد، اما به کلنی‌ها کمک می‌کند تا انرژی کمتری برای تنظیم دما مصرف کنند، فشار بر سیستم متابولیکی آن‌ها کاهش یابد، استرس سرمایی کمتر شود و در بهار آماده‌تر برای فعالیت باشند.

تحقیقات نشان می‌دهد که عایق‌بندی و حذف تهویه بالایی سلامت و بقای زنبورهای مدیریت‌شده را بهبود می‌بخشد و داده‌های حسگر دمایی BroodMinder نیز این را تأیید می‌کند. این موضوع با نرخ بقای ۹۹ درصدی کلنی‌ها و تولید عسل بالاتر از میانگین محلی در هفت سال زنبورداری‌ام با ۲۰ تا ۲۵ کلنی در کنتاکی پشتیبانی می‌شود.

نمونه 5 : استرس شکارچی

این مثال نهایی یک افزایش ناگهانی دما را نشان می‌دهد که احتمالاً به دلیل بازدید یک شکارچی مانند راسو، راکون یا اوپوسوم در کندوی Tadpole رخ داده است (شکل ۴). در تاریخ ۲۲ دی ۱۳۹۸ (۲۰۲۰)، حدود ساعت ۱۱ صبح، از کنار کندوی Tadpole عبور کردم و حسگر دما را با تلفن هوشمندم همگام‌سازی کردم و در دفترچه زنبورداری‌ام یادداشت کردم که همه‌چیز عادی است. یک هفته بعد، در ۲۷ دی ۱۳۹۸ (۲۰۲۰)، دوباره از کنار کندوی Tadpole گذشتم و متوجه شدم که تکه‌های بزرگی از عایق کندو کنده شده است. زمین را بررسی کردم، اما هیچ اثری از اختلال ندیدم. سپس تلفنم را با حسگر دما همگام‌سازی کردم و متوجه شدم که در ۲۶ دی ۱۳۹۸ (۲۰۲۰) ساعت ۲۲:۰۴ در یک شب سرد، افزایش اندک اما قابل‌تشخیصی در دما رخ داده بود. این افزایش دما پس از تاریکی هوا و آثار گازگرفتگی روی عایق نشان‌دهنده بازدید یک شکارچی کوچک، احتمالاً راسو، راکون یا اوپوسوم، از کندوی Tadpole است.

دمای کندوی Tadpole را همچنان زیر نظر داشتم و به دنبال آثار گازگرفتگی بیشتر یا اختلال در زمین جلوی کندو بودم. هیچ اختلال دیگری مشاهده نشد، بنابراین اقدامی نکردم. به نظر می‌رسید آن بازدیدکننده کوچک فقط عبوری بوده و بازنگشته است. اگر حسگر BroodMinder نبود، شاید بی‌جهت اطراف کندوی Tadpole را با توری فلزی محافظت می‌کردم. اما با اطلاعات اضافی ارائه‌شده توسط حسگر دما، از هدر دادن وقتم جلوگیری شد.

بهبود سلامت و بهره وری کلنی

دبلیو. ادواردز دمینگ (W. Edwards Deming) گفته: «بدون داده، شما فقط یک نفر با یک نظر هستید.» با ترکیب داده‌های دمایی، دانش زیست‌شناسی زنبور و جدیدترین تحقیقات بررسی‌شده، زنبورداران می‌توانند اقدامات آگاهانه‌تری انجام دهند که سلامت، بقا و بهره‌وری زنبورهایشان را بهبود می‌بخشد.

نتیجه گیری

در این مجموعه چهار قسمتی، بررسی کردیم که چگونه حسگرهای دما اطلاعات عملی به زنبوردار ارائه می‌دهند تا نتایج کلنی‌ها بهبود یابد. در این بخش پایانی، دو مثال را مرور می‌کنیم: چگونه حسگر دمای BroodMinder ارزش زمستان‌سازی کندوها را نشان می‌دهد و چگونه بازدید یک شکارچی را تشخیص می‌دهد.

ترجمه این مقاله توسط مرکز تخصصی زنبورداری و پرورش ملکه ارجان صورت گرفته است.

دسترسی سریع به آخرین مقالات مرتبط :