چگونه تولید بره موم در کندو را افزایش دهیم؟

چگونه تولید بره موم در کندو را افزایش دهیم؟

زنبورهای عسل در انجام هر کاری که بر عهده دارند، فوق‌العاده کارآمد هستند. این حشره کوچک قادر است چندین فرآورده مختلف تولید کند، یک جمعیت چند هزار‌تایی از زنبورها را تغذیه کند و همچنان محصول اضافی برای استفاده انسان باقی بگذارد. بره موم، این ماده سبز-قهوه‌ای که توسط زنبورهای عسل تولید می‌شود، نه‌تنها برای پوشاندن دیواره‌های کندو و بستن شکاف‌های آن مفید است، بلکه برای انسان نیز خواص سودمندی دارد. زنبورها این ماده را از برگ‌ها و پوست درختان به دست می‌آورند.

بره موم از دیرباز مورد استفاده قرار می‌گرفته و در تمدن‌های باستانی مانند آشوریان و یونانیان به دلیل ارزش دارویی‌اش شهرت داشته است. مصریان نیز از بره موم بهره می‌بردند و آن را بهترین ماده نگهدارنده برای مومیایی‌ها می‌دانستند. زنبورداران نیز همچون سایر فرآورده‌های زنبورعسل مانند عسل، موم، ژله رویال و گرده گل، می‌توانند از بره موم بهره‌ زیادی ببرند. زنبورها را می‌توان به تولید و ذخیره بیشتر بره موم ترغیب کرد، که در نهایت می‌تواند از نظر اقتصادی برای زنبوردار سودمند باشد.

بره موم چیست؟

بره موم یک فرآورده چسبناک زنبورعسل است که از مواد صمغی و رزینی تشکیل شده و توسط زنبورهای کارگر از درختان خاصی جمع‌آوری می‌شود. واژه‌یPropolis  ریشه‌ی یونانی دارد و به‌معنای «برای شهر» ترجمه می‌شود. بره موم معمولاً در ورودی کندو جمع‌آوری و انباشته می‌شود و مانند یک مانع طبیعی عمل می‌کند که ساکنان کندو را از شکارچیان و میکروب‌های ناخواسته محافظت می‌نماید.

بره موم یکی از فرآورده‌های اساسی زنبورعسل به‌شمار می‌رود که سرشار از ترکیبات فعال گوناگون است. این ترکیبات شامل اسید فنولیک و فلاونوئیدها می‌باشند. زنبورها رزین کهربایی‌ رنگ را از درختان خاصی جمع‌آوری کرده و سپس ترشحات بدن زنبور و موم را به آن می‌افزایند. علاوه بر این، موادی مانند گرده، قطعات چوب، دانه‌های شن و حتی لاشه زنبورهای مرده نیز در بره موم یافت می‌شود؛ از این رو، خالص‌سازی بره موم پس از برداشت ضروری است.

زنبورهای کارگر با استفاده از زبان و آرواره‌های خود، بره موم را از جوانه‌های درختان جمع‌آوری می‌کنند. سپس آن را به پاهای عقبی خود منتقل کرده و به صورت قطره‌های بزرگ به کندو می‌آورند.

برخی ویژگی‌های بره موم عبارت‌اند از:

• رایحه‌ی منحصربه‌فرد: بره موم بوی خاص خود را دارد که ناخوشایند نیست. رایحه‌ای شبیه کندو، وانیل یا سنبل دارد و حس قرار گرفتن در جنگل‌های سوزنی‌برگ را القا می‌کند.
• بره موم رنگارنگ است: دارای طیف طبیعی از قهوه‌ای تا سبز و قرمز است. رنگ آن بسته به پوشش گیاهی منطقه متفاوت است، ولی حتی پس از فرآوری نیز تغییر نمی‌کند.
• ترکیب شیمیایی بره موم متغیر است: چرا که منبع رزینی آن با توجه به گیاهان موجود در منطقه متفاوت است. ترکیبات اصلی آن شامل گرده، روغن‌های ضروری، موم زنبور، مواد معدنی، فلاونوئیدها، ویتامین‌ها و رزین‌هاست.

فواید بره موم در کندو

بره موم دارای فواید بسیاری است و این ماده برای زنبورهای عسل و انسان‌ها مفید است. در ادامه برخی از مزایای آن برای کندو آمده است:

با ضدعفونی‌کردن اعضای کلنی، بهداشت عمومی کندو را حفظ می‌کند.

زنبورهای عسل از بره موم برای پوشاندن دیواره‌های داخلی کندو استفاده می‌کنند.

به کمک بره موم، سلول‌ها و شان‌ها مهر و موم و ضدعفونی می‌شوند.

از بره موم برای بسته‌بندی و مومیایی‌کردن مهاجمان مرده استفاده می‌شود. این کار از انتقال آلودگی به کندو جلوگیری می‌کند. این مهاجمان معمولاً جانوران بزرگی مانند مارمولک‌ها یا موش‌ها هستند که امکان خارج‌کردن آن‌ها از کندو وجود ندارد. بره موم لاشه را ضدعفونی کرده و مانع از فاسد شدن آن در داخل کندو می‌شود.

بره موم مانند چسب عمل کرده و ساختار کندو را تقویت می‌کند و اجزای مختلف آن را به هم متصل نگه می‌دارد.

ورودی‌های فرعی کندو را می‌بندد و نفوذ مهاجمان به داخل کندو را غیرممکن می‌سازد.

از طریق مهر و موم کردن اجزای آویزان، لرزش‌های کندو را کاهش می‌دهد.

شاید مطالعه مقاله ” فواید و عوارض جانبی بره موم ” را دوست داشته باشید 🌹

فواید بره موم برای انسان

علاوه بر زنبورها، انسان‌ها نیز می‌توانند از خواص بی‌نظیر بره موم بهره‌مند شوند. برخی از مزایای آن برای سلامت انسان عبارت‌اند از:

• تقویت سیستم ایمنی بدن در برابر ویروس‌ها و بیماری‌ها
• بهبود سلامت دهان و دندان، تقویت لثه و از بین بردن بوی بد دهان
• تسکین راه‌های تنفسی
• کمک به بهبود سلامت مفاصل و عضلات
• تسریع روند ترمیم زخم‌ها
• بهبود حرکات روده و افزایش سوخت‌وساز بدن
• ارتقای کیفیت خواب

چرا زنبورها بره موم تولید می‌کنند؟

زنبورهای عسل به دلایل مختلفی بره موم تولید می‌کنند:

• بره موم مانند صمغ عمل می‌کند و برای بستن شکاف‌های کوچک در کندو به کار می‌رود.
• برای ضدعفونی سلول‌های نوزاد نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• زنبورها به کمک بره موم می‌توانند مهاجمان مرده را بسته‌بندی کرده و از تجزیه و انتشار آلودگی آن‌ها در کلنی جلوگیری کنند.
• زنبورها همچنین از بره موم برای صاف کردن سطوح زبر استفاده می‌کنند تا از آسیب به بال‌های خود هنگام حرکت بر روی این سطوح جلوگیری کنند.
• بره موم برای کاهش اندازه‌ی ورودی اصلی کندو نیز کاربرد دارد که به‌عنوان یک اقدام ایمنی، از ورود مهاجمان بالقوه جلوگیری می‌کند.
• زنبورهای عسل از بره موم برای چسباندن قاب‌ها در جعبه پرورش نوزاد استفاده می‌کنند. به همین دلیل است که به اهرم کندو نیاز داریم. زنبورها بخش‌های مختلف کندو مانند جعبه‌ها، کف کندو، درپوش داخلی، طبق‌ها، سقف و سایر قسمت‌ها را به‌وسیله‌ی بره موم به هم می‌چسبانند. هنگام برداشت عسل باید این بخش‌ها با کمک اهرم کندو از یکدیگر جدا شوند.

چگونه می‌توان زنبورها را به تولید بیشتر بره موم تشویق کرد؟

زنبورهای عسل را می‌توان به روش‌های مختلفی به جمع‌آوری بیشتر بره موم تحریک کرد:

• زبر بودن سطح داخلی کندو: کندوهایی که سطوح داخلی زبر دارند، زنبورهای عسل را به تولید و انباشت بره موم تشویق می‌کنند. همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، زنبورها برای پوشاندن سطوح زبر از بره موم استفاده می‌کنند تا از بال‌های حساس خود محافظت کنند. بنابراین، سطوح زبر باعث تجمع بیشتر بره موم می‌شود.
• استفاده از تله‌های پلاستیکی در دیواره‌های کندو: این روش نیز به افزایش تولید بره موم در کندو کمک می‌کند.
• ایجاد شیارهای موازی با اره در دیواره‌های داخلی کندو: این روش نیز زنبورها را به پر کردن فضاهای باز با بره موم وادار می‌کند.

نتیجه گیری

بره موم را می‌توان بدون آسیب‌زدن به کلنی زنبورهای عسل از کندو استخراج کرد. این کار به روش‌های مختلفی امکان‌پذیر است: بره موم را می‌توان سالیانه از روی شان‌ها خراشید و جمع‌آوری کرد. همچنین استفاده از توری‌های پلاستیکی سوراخ‌دار به‌عنوان تله، می‌تواند به جمع‌آوری بره موم کمک کند. زنبورها این سوراخ‌ها را با بره موم می‌پوشانند. برای استخراج آسان‌تر، این توری‌ها باید منجمد شوند تا بره موم شکننده شده و به‌راحتی جدا شود.

میزان تولید بره موم در مناطق مختلف متفاوت است. زنبورهای نژاد قفقازی در میان دیگر نژادها بیشترین میزان تولید بره موم را دارند. پوشش گیاهی منطقه نیز در میزان و کیفیت بره‌موم تولیدشده تأثیر بسزایی دارد. به‌طور متوسط، زنبورهای عسل در هر سال حدود ۱۰۰ تا ۳۰۰ گرم بره‌موم تولید می‌کنند.

از همراهی شما سپاسگزاریم و امیدواریم مطالعه این مقاله برایتان سودمند و لذت‌بخش بوده باشد. برایتان آرزوی موفقیت داریم. اگر در خصوص استفاده از بره موم تجربه یا نظر خاصی دارید لطفا جهت بهره برداری دیگران آنرا در قسمت دیدگاه ها به اشتراک بگذارید 💐

ترجمه مقاله توسط مرکز تخصصی زنبورداری و پرورش ملکه ارجان