۱۱ گام عملی برای اینکه بدانیم چگونه زنبورداری را آغاز کنیم (راهنمای کامل)
گزارش‌های غیررسمی در انجمن‌های اینترنتی (و تجربه شخصی من) نشان می‌دهد که درصد بالایی از زنبورداران مبتدی پس از یک یا دو سال، زنبورداری را کنار می‌گذارند.
هزینه‌های بیشتر از حد انتظار (چه مالی و چه زمانی)، مشکلات مربوط به تلفات کندوها، ناتوانی در درک میزان کاری که زنبورداری نیاز دارد، و انتظارات غیرواقع‌بینانه از جمله دلایلی هستند که موجب می‌شود تازه‌کارها خیلی زود تسلیم شوند. برای داشتن تجربه‌ای بهتر در آغاز زنبورداری، با آموزش پایه و آمادگی پیشرفته شروع کنید. این مقاله تمام اطلاعات لازم را برای اجرای ۱۱ گام عملی جهت آغاز زنبورداری در اختیار شما قرار می‌دهد.
برای شروع نیازی نیست که متخصص باشید، اما باید زمان‌بندی‌های مربوط به تهیه تجهیزات و البته خرید اولین زنبورها را در نظر داشته باشید.
چه زمانی زنبورداری را آغاز کنیم؟
با خرید و تهیه زنبورهای عسل‌تان، نخستین فصل زنبورداری شما در بهار آغاز خواهد شد، زمانی که زنبورها را در کندو نصب می‌کنید.اما به‌دلیل منحنی یادگیری اولیه و لزوم سفارش زنبورها و تجهیزات از قبل، بهتر است زنبورداران مبتدی از پاییز شروع به برنامه‌ریزی کنند تا بتوانند در بهار سال بعد کندوهای خود را مدیریت نمایند.
آموزش : اصول اولیه زنبورداری را بیاموزید
پیش از آن‌که بی‌مقدمه وارد دنیای زنبورداری شوید، کمی وقت بگذارید و فکر کنید که آیا زنبورداری واقعاً برای شما مناسب است یا نه. از آنجا که در حال خواندن این مقاله هستید، این فرآیند را از همینک آغاز کرده‌اید. نگهداری از زنبورهای عسل می‌تواند تجربه‌ای پربار و رضایت‌بخش باشد، اما چالش‌هایی نیز دارد. مسائل مالی، تعهد زمانی و گاه کارهای فیزیکی و طاقت‌فرسا، بخشی از این مسیر هستند.
به‌عنوان اولین گام در آموزش زنبورداری خود، به مقاله ما درباره زنبورداری به‌عنوان یک سرگرمی مراجعه کنید تا ببینید آیا این کار مناسب شماست یا خیر. اگر خواستید گام بعدی را بردارید، با اصول پایه زنبورداری آشنا شده و آموزش خود را جدی آغاز کنید.
منابع آموزشی فراوان و خوبی برای تازه‌کاران زنبورداری در دسترس است. به یاد داشته باشید که اطلاعاتی که به آن‌ها برمی‌خورید، معمولاً ترکیبی از واقعیت و نظر شخصی هستند. دیدگاه‌های متنوعی را بررسی کرده و ذهنی باز داشته باشید.
شاید علاقمند باشید مقاله ” راهنمای گام‌به‌گام برای شروع آسان زنبوردار شدن ” را ملاحظه کنید 🌹
بهترین منابع برای یادگیری زنبورداری:
- کتاب‌ها و کلاس‌های آموزشی زنبورداری بهترین راه برای یادگیری الزامات و تکنیک‌های اولیه زنبورداری هستند. این منابع آموزشی، اطلاعات را به شکلی منظم و قابل پیگیری ارائه می‌دهند.
- انجمن‌های زنبورداری
- وبلاگ‌ها، انجمن‌های آنلاین
یافتن مکان مناسب برای کندو
برای شروع زنبورداری، نیاز به یک مکان مناسب برای استقرار کندوهای زنبورعسل دارید. اما برای نگهداری چند کندو، به زمین وسیعی نیاز ندارید. اگرچه دسترسی به منابع غذایی اهمیت دارد، اما این منابع لازم نیست حتماً در ملک شما وجود داشته باشند. زنبورهای عسل برای گرده‌افشانی و جمع‌آوری شهد، مسافت‌های قابل‌توجهی را پرواز می‌کنند. با این حال، فراهم کردن منبع آب در نزدیکی کندو، به‌ویژه در دوره‌های خشکسالی یا گرمای شدید، بسیار مفید است.
بهترین محل برای قرار دادن کندوها، جایی است که رو به شرق یا جنوب‌شرقی باشد، از پهلوها تراز باشد، و به منابع آب، شهد و گرده نزدیک باشد. همچنین باید دسترسی آسان و فضای کافی برای کار با کندو وجود داشته باشد. سایر ملاحظات شامل سایه‌ی بعدازظهر، حفاظ در برابر باد زمستانی، پوشش از دید همسایگان، تهویه‌ی مناسب و زهکشی آب است.
برای زنبورداری به چه مقدار زمین نیاز است؟
به‌طور کلی توصیه می‌شود برای شروع زنبورداری دست‌کم 1000 متر مربع در اختیار داشته باشید. با این حال، پاسخ واقعی به این سؤال به شرایط و موقعیت شما بستگی دارد. یک کندوی زنبورعسل فضای چندانی نیاز ندارد. یک حیاط یا باغ کوچک اغلب می‌تواند چند کندو را در خود جای دهد. اما اگر قصد دارید تعداد بیشتری کندو داشته باشید یا فعالیت زنبورداری خود را گسترش دهید، در آن صورت به فضای بیشتری نیاز خواهید داشت.
در ادامه، چند راهنمای کلی آورده شده است:
- مناطق شهری یا حومه‌شهری: در این مناطق، یک باغ یا حیاط کوچک ممکن است برای چند کندو کافی باشد، به‌شرطی که منابع شهد و گرده در شعاع پرواز زنبورها (حدود ۳ تا ۵ کیلومتر) در دسترس باشند. در این مکان‌ها، توجه به همسایگان و قوانین محلی اهمیت ویژه‌ای دارد.
- مناطق روستایی: اگر در نواحی روستایی با قطعات زمین بزرگ‌تر زندگی می‌کنید، آزادی عمل بیشتری خواهید داشت. این نواحی معمولاً گزینه‌های متعددی برای استقرار کندوها فراهم می‌کنند و زنبورها می‌توانند به انواع منابع گل‌دار دسترسی داشته باشند.
- مقررات نواحی مختلف: مقررات ناحیه‌ی سکونت خود را در زمینه‌ی زنبورداری بررسی کنید. برخی مناطق ممکن است محدودیت‌هایی درباره‌ی تعداد کندوهای مجاز در هر قطعه زمین یا اندازه‌ی ملک داشته باشند.
- منابع گیاهی و گل‌دهی: فراوانی گیاهان گل‌دار، درختان، و محصولات کشاورزی در منطقه‌ی شما تأثیر زیادی بر تعداد کندوهایی دارد که می‌توان نگهداری کرد. زمینی وسیع با تنوع گل‌دهی بیشتر، قادر به پشتیبانی از تعداد بیشتری کندو خواهد بود تا منطقه‌ای با پوشش گیاهی محدود.
بودجه خود را مشخص کنید
شروع زنبورداری می‌تواند نسبتاً پرهزینه باشد. میزان هزینه‌های شما بستگی به شرایط‌تان و برخی انتخاب‌هایی دارد که انجام می‌دهید. بر اساس بررسی‌های اخیر ما از تأمین‌کنندگان معتبر آنلاین، تخمین می‌زنیم که هزینه سال اول زنبورداری حدود ۷۲۵ دلار باشد. این مبلغ شامل خرید یک کندوی کامل، اولین جمعیت زنبور، تجهیزات محافظتی، ابزارهای پایه و اقلام متفرقه است.
نوع کندو را انتخاب کرده و آن را سفارش دهید
سه نوع اصلی از کندوها وجود دارد که می‌توانید از میان آن‌ها انتخاب کنید:
- کندوی لانگستروت (Langstroth)
- کندوی واره (Warré)
- کندوهای افقی مانند کندوی نوار بالایی (Top Bar)، لانگستروت افقی یا کندوی لایِنز (Layen’s)
کندوی لانگستروت رایج‌ترین نوع در آمریکای شمالی است و احتمالاً همان چیزی است که وقتی به یک کندو فکر می‌کنید در ذهن دارید. توصیه ما برای تازه‌کارها: با کندوهای لانگستروت شروع کنید، چرا که راحت‌تر می‌توان برای آن‌ها تأمین‌کننده، آموزش و راهنمایی پیدا کرد.
زنبورهای عسل خود را سفارش دهید
- می‌توانید زنبورها را از زنبورداران محلی معتبر یا تأمین‌کنندگان آنلاین خریداری کنید.
- تأمین‌کنندگان زنبور معمولاً از دسامبر و ژانویه شروع به گرفتن سفارش برای بهار بعدی می‌کنند. عرضه زنبورها محدود است و در تاریخ‌های خاصی ارائه می‌شود.
توصیه ما : زنبورها را در زودترین تاریخی که با برنامه شما هماهنگ است دریافت کنید. شروع زودتر به کندو کمک می‌کند تا برای زمستان ذخایر کافی داشته باشد. زنده ماندن کلنی در زمستان احتمالاً مهم‌ترین موفقیت شما در سال اول خواهد بود.
در هنگام خرید زنبور، با دو انتخاب اصلی روبه‌رو هستید:
- نژاد زنبور: زنبورها بر اساس تاریخچه ژنتیکی به «نژاد» تقسیم می‌شوند. نژادهای رایج شامل ایتالیایی، کارنیولانی، قفقازی و روسی هستند. زنبورهای هیبریدی مثل ساسکاتراز نیز برای ویژگی‌هایی مانند مقاومت به کنه واروآ پرورش داده می‌شوند.
- انتخاب نژاد برای تازه‌کارها گیج‌کننده است. ما توصیه می‌کنیم اگر ممکن است، زنبورهای خود را از یک زنبوردار محلی خریداری کنید، چرا که این زنبورها با اقلیم محلی سازگار هستند.
- اگر زنبور محلی پیدا نکردید، زنبورهای ایتالیایی انتخاب مناسبی برای تازه‌کارها هستند: رایج‌ترین در آمریکای شمالی، پُرکار و گرده‌آوران بسیار خوبی هستند.
نوع خرید زنبور، پکیج یا کندوچه 5 قابی؟
- پکیج زنبور: جعبه‌ای با حدود یک کیلو و سیصد گرم (حدود ۱۰٬۰۰۰ زنبور) که شامل یک ملکه در قفس و قوطی شربت شکر برای تغذیه در مسیر است.
- کندوچه 5 قاب: یک کلنی هسته‌ای کوچک که معمولاً شامل جعبه‌ای با ۵ قاب عمیق است. زنبورها مدتی در این کندو زندگی کرده‌اند، ملکه پذیرفته شده، و قاب‌ها معمولاً دارای موم کشیده، نوزاد، گرده و شهد هستند.
- کندوهای 5 قاب گران‌تر از پکیج‌ها هستند اما انتقال آن‌ها در کندو آسان‌تر است.
ابزارهای زنبورداری را بخرید
ابزارهای ضروری زنبورداری برای تازه کارها:
- دودی (Bee smoker)
- اهرم کندو (Hive tool)
- برس زنبور (Bee brush)
دودی: هنگام بازدید از کندو برای آرام کردن زنبورها استفاده می‌شود. دود خنک باعث می‌شود زنبورها کنار بروند، شروع به خوردن عسل کنند (که آن‌ها را آرام‌تر می‌کند) و فرمون هشدار را مختل می‌کند، که در نتیجه رفتار تدافعی آن‌ها کمتر می‌شود. همیشه هنگام بازدید از کندو یک دودزای روشن همراه داشته باشید.
اهرم کندو: ابزاری دستی و همه‌کاره که برای جدا کردن و بلند کردن جعبه‌ها یا قاب‌هایی که با بره‌موم چسبیده‌اند به کار می‌رود. همچنین لبه تیز آن برای خراشیدن موم، بره‌موم یا حتی نیش باقی‌مانده در پوست استفاده می‌شود.
برس زنبور: برای کنار زدن زنبورها یا پاک کردن آن‌ها از روی قاب‌ها هنگام بازرسی استفاده می‌شود. با وجود اینکه ما برس زنبور را به عنوان ابزار ضروری معرفی می‌کنیم، اما حالا به ندرت از آن استفاده می‌کنیم. با افزایش تجربه، یاد گرفتیم که زنبورها را با یک تکان محکم از روی قاب‌ها جدا کنیم بدون اینکه نگران باشیم. اما برای شروع، برس زنبور برای راحتی خاطر شما مفید است. همیشه قاب‌ها را با حرکت آرام و رو به بالا برس بکشید.
تجهیزات زنبورداری محافظتی تهیه کنید
می‌دانم که در ویدیوهای آنلاین زنبوردارانی را می‌بینید که بدون هیچ‌گونه تجهیزات محافظتی یا با حداقل پوشش در حال کار با زنبورها هستند. اما این افراد عمدتاً زنبورداران باتجربه‌ای هستند که به نیش‌ها عادت کرده‌اند. آن‌ها همچنین آرام می‌مانند و کارهایی نمی‌کنند که موجب دفاعی شدن بیش از حد زنبورها شود. ولی شما به‌عنوان یک زنبوردار مبتدی، احتمالاً هنگام کار با زنبورها کمی مضطرب خواهید بود. بنابراین در ابتدای کار از تجهیزات محافظتی استفاده کنید. سپس زمانی که باتجربه‌تر شدید، خودتان می‌توانید تصمیم بگیرید که چقدر احتیاط به خرج دهید.
تجهیزات محافظتی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- یک تور محافظ صورت برای محافظت از چشم‌ها و صورت؛
- لباس زنبورداری کامل یا یک کت مخصوص زنبورداری؛
- دستکش چرمی؛
- و چکمه.
با افزایش اعتماد به نفس و راحتی بیشتر در کار با زنبورها، ممکن است تصمیم بگیرید که تجهیزات کمتری بپوشید (هرچند ما همیشه توصیه می‌کنیم که حداقل از تور محافظ صورت استفاده کنید). بدون توجه به اینکه چه میزان از تجهیزات محافظتی استفاده می‌کنید، انتظار نیش خوردن را داشته باشید.
کندوی خود را راه‌اندازی کنید
کندوی خود را پیش از رسیدن زنبورها آماده کنید، به‌ویژه اگر قرار است یک بسته زنبور دریافت کنید. نمی‌خواهید زنبورها چند روزی بدون محل اسکان بمانند تا شما تجهیزات را سرهم کنید.اگر یک کندوچه 5 قابی تهیه کرده‌اید، بسته به تعداد قاب‌های پر شده توسط زنبورها، ممکن است کمی زمان بیشتری برای راه‌اندازی داشته باشید. اما چون یک کندوچه معمولاً فقط پنج قاب دارد، ممکن است زنبورها فضای کافی نداشته باشند و شما باید به‌سرعت فضا را گسترش دهید.
میزان زمانی که برای آماده‌سازی کندو نیاز دارید، بستگی به نوع تجهیزاتی دارد که خریده‌اید. جعبه‌های آماده و رنگ‌شده، همراه با قاب‌ها و موم‌های مونتاژشده، زمان زیادی نمی‌برند.اما اگر تجهیزات غیرمونتاژ خریده‌اید، باید زمانی برای سرهم کردن آن‌ها در نظر بگیرید. البته با ابزار مناسب، مونتاژ یک جعبه کندو نسبتاً ساده است. اگر تصمیم دارید آن‌ها را رنگ بزنید، باید زمان بیشتری قبل از نصب زنبورها در نظر بگیرید.
زنبورهای خود را در کندو مستفر کنید
- اگر از راهنمای ما پیروی کرده باشید، زنبورهای خود را به‌موقع سفارش داده‌اید و آن‌ها را در اوایل بهار، بعد از راه‌اندازی کندو دریافت می‌کنید.
- روش مستقر کردن زنبورها بستگی به این دارد که بسته زنبور خریده‌اید یا یک کندوچه 5 قاب.
- ما توصیه می‌کنیم اگر بودجه‌تان اجازه می‌دهد، کندوچه 5 قاب تهیه کنید. نه‌تنها یک کندوچه به کلنی شما سرعت می‌بخشد، بلکه استقرار آن نیز ساده است. با استفاده از اهرم کندو، قاب‌های حاوی زنبور را بردارید و در کندوی خود قرار دهید.
- اگر هنوز زنبورهایی در کندوچه 5 قاب باقی مانده‌اند، آن‌ها را در کندو بتکانید. یا کندوچه را جلوی کندو قرار دهید تا زنبورها خودشان راه را پیدا کنند.
- مستقر کردن بسته زنبور کمی پیچیده‌تر است.
- در استقرار بسته زنبور، ابتدا باید ملکه را در کندو قرار دهید و چند روز به کلنی فرصت دهید تا او را بپذیرد و آزادش کند.
- پس از قرار دادن قفس ملکه در کندو، جعبه را بتکانید تا دیگر زنبورها وارد کندو شوند.
- تکان دادن یک جعبه پر از زنبور به داخل کندو می‌تواند برای یک زنبوردار تازه‌کار بسیار دلهره‌آور باشد. از تجهیزات محافظتی استفاده کنید و آرام بمانید.
آموزش زنبورداری خود را ادامه دهید
تبریک! اکنون شما یک زنبوردار هستید و زنبورهای عسل‌تان را در کندو مستقر کرده‌اید. اما هدف این است که یک زنبوردار موفق باشید. به آموزش زنبورداری خود ادامه دهید. کتاب‌های بیشتری بخوانید، ویدیو تماشا کنید، منابع آنلاین را بررسی کنید و همیشه در حال یادگیری باشید.
کلنی‌های خود را مدیریت کنید
به‌عنوان یک زنبوردار، شما مسئول نگهداری و رسیدگی به دام زنده خود یعنی زنبورهای عسل هستید. هدف اصلی شما در ابتدای راه این است که کلنی‌هایتان را از نخستین سال عبور دهید. رسیدن به این هدف نیازمند مدیریت فعال کندوها است.
مدیریت زنبورها شامل موارد زیر است:
- بازرسی منظم کندو برای ارزیابی شرایط مانند:
- وضعیت و سلامت ملکه؛
- جمعیت و نیاز به فضا؛
- کفایت ذخایر غذایی؛
- شواهدی از آفات یا بیماری؛
- رفتار کلنی؛
- نشانه‌های آماده شدن برای بچه‌دهی؛
- وضعیت فیزیکی قطعات کندو؛
- رفع مشکلات؛
- افزودن یا حذف جعبه‌ها بسته به جمعیت و فعالیت کلنی؛
- محدود کردن تأثیر غارت؛
- آماده‌سازی کندو برای زمستان؛
- برداشت عسل و سایر محصولات کندو.
نتیجه‌گیری
آماده‌سازی قبلی کلید شروع موفقیت‌آمیز یک سرگرمی زنبورداری خانگی است.اگر مراحل این مقاله را دنبال کنید، احتمال مواجهه با اتفاقات ناخوشایند را که می‌توانند برای زنبورداران تازه‌کار دلسردکننده باشند، کاهش می‌دهید.زنبورهای خود را از نخستین سال عبور دهید، و خیلی زود می‌توانید از عسل برداشت‌شده‌ی خود لذت ببرید!
از همراهی شما سپاسگزاریم ، امیدواریم مطالعه این مقاله برایتان سودمند و لذت‌بخش بوده باشد. برایتان آرزوی موفقیت داریم. لطفا اگر در خصوص این مقاله، نکته یا تجربه خاصی برای کمک به دیگران دارید، در قسمت دیدگاه ها آنرا به اشتراک بگذارید 💐
ترجمه مقاله توسط مرکز تخصصی زنبورداری و پرورش ملکه ارجان
این عسل از منطقه ای گرفته شده که برای جن و پری و خرس قفل هست
جهت سفارش تلفنی یا لینک محصول فروشنده بر روی تصاویر بالا کلیک نمایید
برای تغییر این متن بر روی دکمه ویرایش کلیک کنید. لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است.