۱۴ واقعیت کلیدی درباره زنبورداری که هر زنبورداری باید بداند
عملیات پرورش زنبور عسل تازه شروع نشده است. مراقبت و مدیریت زنبورها عملی است که قرن‌ها انجام شده است. زنبورهای عسل نه تنها به خاطر عسلی که تولید می‌کنند بلکه به دلایل مهم دیگری مانند خدمات گرده‌افشانی پرورش داده می‌شوند. زنبورداری از دیرباز مورد توجه بسیاری بوده است چون موضوعات فراوانی برای یادگیری درباره آن وجود دارد. در این مقاله، چند واقعیت درباره زنبورداری را بررسی خواهیم کرد که ممکن است آن‌ها را بدانید یا ندانید. بیایید شروع کنیم.
واقعیت‌های زنبورداری
در اینجا چند واقعیت درباره زنبورداری وجود دارد که آشنایی با آن‌ها مفید است:
۱. اولین سال در زنبورداری سخت‌ترین سال است
اولین سال فعالیت در زمینه پرورش زنبورها قطعاً سخت‌ترین سال خواهد بود. در ابتدا، شما تازه‌کار هستید و احتمالاً باید دانش زیادی را به‌صورت عملی و مستقیم در محل یاد بگیرید. زنبورهای شما از سطح مهارت شما آگاه نیستند (و حتی اهمیتی هم نمی‌دهند) و همانطور که در طبیعت عمل می‌کنند، به صورت غریزی رفتار خواهند کرد. همچنین باید انتظار نداشته باشید در این سال اولیه برای تلاش‌هایتان پاداشی دریافت کنید، حداقل در همان ابتدا.
زنبورهای عسل بسته به جریان شهد، قدرت کلنی و سلامت آن، ممکن است عسل اضافی تولید کنند. با این حال، ممکن است خوش‌شانس باشید و در سال اول به عنوان زنبوردار، کلنی شما عسل اضافی تولید کند. یکی از راه‌های تشخیص اینکه آیا کلنی عسل اضافی ذخیره کرده است یا نه، مشاهده عسل سرپوش‌دار یا مهر و موم شده روی قاب‌ها است. توصیه می‌شود زمانی عسل برداشت شود که حدود ۸۰ درصد سلول‌های عسل مهر و موم شده باشند.
روش دیگر این است که زنبوردار صبر کند تا همه قاب‌ها پر و مهر و موم شوند یا منتظر پایان جریان شدید شهد بماند. زمان‌بندی اهمیت زیادی دارد زیرا اگر عسل برای مدت طولانی باقی بماند، زنبورها ممکن است بخش زیادی از آن را مصرف کنند. همچنین برداشت عسل در فصل سرد عاقلانه نیست چون عسل معمولاً غلیظ یا کریستالیزه می‌شود. علاوه بر این، ممکن است در این زمان ذخایر کلنی تخلیه شود زیرا زنبورها خود را برای ماه‌های سرد زمستان آماده می‌کنند.
۲. پرورش زنبور عسل یک چرخه کاری تمام‌ساله است
در پرورش زنبور عسل زمانی برای استراحت وجود ندارد، حتی اگر بخشی از کارها را به دیگران واگذار کرده باشید یا کمکی داشته باشید. زنبورها به توجه مستمر نیاز دارند، صرف‌نظر از تغییرات فصلی.
شروع سال برای زنبوردار اوایل پاییز است و باید مطمئن شود که کلنی زنبورها ذخایر عسل کافی دارد. همچنین باید یک ملکه سالم و پربازده وجود داشته باشد و تعدادی قاب با گرده پر شده باشد. ماه‌های زمستان نیاز به عایق‌بندی مناسب کندوها و ذخایر غذایی کافی دارند. زنبوردار ممکن است مجبور شود غذای کمکی به کلنی بدهد. با این حال، آمادگی خوب در پاییز نیاز به توجه زیاد در طول زمستان را کاهش می‌دهد. با آغاز بهار، بسیاری از کلنی‌ها به دلیل کمبود غذا دچار قحطی می‌شوند و بنابراین نیاز است کندوها بررسی شده و در صورت لزوم غذاهایی مانند آب شکر یا عسل به آن‌ها داده شود.
زنبوردار باید در طول بهار تعداد قاب‌ها و جعبه‌های کندو را افزایش دهد چون کلنی‌ها رشد می‌کنند. همچنین انجام وظایف مهمی مانند برداشت عسل جزو کارهای اوست. عسل اضافی را می‌توان برداشت کرد و حدود ۲۳ کیلوگرم عسل برای کلنی باقی گذاشت. همچنین باید موم‌های عسل استخراج شده و عسل به درستی ذخیره شود. مدیریت آفات و بیماری‌ها نیز برای پرورش کلنی‌های موفق بسیار حیاتی است. با تمام این کارها، زمان زیادی برای استراحت وجود ندارد.
۳. موقعیت جغرافیایی در پرورش زنبورها بسیار مهم است
شما خواهید آموخت که زنبورها ممکن است تمایل داشته باشند کلنی خود را تقریباً در هر جایی که ممکن باشد بسازند، اما این موضوع در پرورش و اهلی کردن آن‌ها صدق نمی‌کند. قوانین ایالتی نه تنها نحوه و محل پرورش زنبورها را تعیین می‌کنند بلکه عقل سلیم نیز نقش دارد زیرا همه افراد زنبورها را نمی‌پذیرند. بنابراین باید به دقت محل مناسب برای زنبورستان انتخاب شود.
همسایگان و قوانین محلی باید در نظر گرفته شوند. در واقع، در برخی مناطق، مقامات حداقل مساحت ۱۰۰۰ متر مربع (¼ جریب) برای زنبورداری را لازم می‌دانند و زیر این مقدار مجاز نیست. این قوانین اهمیت دارند چون امنیت زنبوردار و افرادی که در نزدیکی زنبورها زندگی می‌کنند را تضمین می‌کنند. بنابراین بهتر است کندوها از افراد حساس به نیش زنبور و مناطقی که حیوانات خانگی و کودکان بازی می‌کنند، دور نگه داشته شوند. همچنین کندوها باید در فاصله حدود ۱۴ تا ۱۸ متر از مناطق مسکونی یا محل تجمع انسان‌ها قرار بگیرند تا امنیت بهتری داشته باشند.
مهم است که کندو در فاصله کمتر از ۴۰۰ متر (¼ مایل) از منبع آب پاکیزه قرار داشته باشد. این منبع باید در تمام طول سال آب پاک و مطمئن تامین کند و خشک نشود. همچنین قرار دادن کندوها کنار حصارهای بلند یا پرچین‌ها مفید است تا زنبورها مجبور باشند بالای آن‌ها پرواز کنند و از تماس مستقیم با انسان‌ها جلوگیری شود.
شاید علاقمند باشید مقاله ” راهنمای کامل نگهداری کندو زنبور عسل برای زنبورداران مبتدی و حرفه‌ای ” را ملاحظه کنید 🌹
بنر تبلیغاتی سایت
۴. شروع کار زنبورداری فقط به چند ابزار نیاز دارد
اگر تازه شروع به زنبورداری کرده‌اید، تنها دوازده قلم وسیله کافی خواهد بود. تجهیزات بیشتری زمانی لازم می‌شود که کلنی‌ها افزایش یابند و برخی از تجهیزات می‌توانند از زنبورداران محلی قرض گرفته یا اجاره شوند.
ابزارها و تجهیزات اولیه قیمت نسبتاً کمی دارند و هزینه آن‌ها معمولاً بین ۲۰ تا ۴۰ دلار برای دودی زنبور، حدود ۵ دلار برای برس زنبور، حدود ۲۰ تا ۳۰ دلار برای کلاه و تور محافظ و حدود ۱۵ تا ۲۰ دلار برای دستکش است. همچنین باید برای خرید لباس زنبورداری مناسب سرمایه‌گذاری کنید که قیمت آن بین ۵۰ تا ۲۵۰ دلار است. اهرم کندو نیز در ابتدای کار لازم است و به جدا کردن قطعات کندو که به هم چسبیده‌اند هنگام بازدید یا برداشت عسل کمک می‌کند.
هر ابزار کاربرد خاص و ضروری خود را دارد. برای مثال، دودی برای پخش دود به داخل کندو استفاده می‌شود تا زنبورها هنگام بازدید یا برداشت عسل آرام شوند. کلاه و تور محافظ صورت و گردن شما را در برابر نیش زنبورها محافظت می‌کند. لباس زنبورداری بدن شما را محافظت می‌کند و دستکش‌ها دست‌ها را در برابر نیش‌ها ایمن می‌سازند. برس زنبور برای کنار زدن ملایم زنبورها از روی موم‌ها استفاده می‌شود. در نهایت، باید یک کندوی استاندارد با کیفیت خوب و بسته‌ای از زنبورها تهیه کنید. مجموع هزینه این تجهیزات کمتر از تومان ۵۰۰ دلار خواهد بود.
۵. زنبورهای عسل می‌توانند به زنبوردار آسیب برسانند
زنبورهای عسل گاهی زنبوردار را نیش می‌زنند، مخصوصاً اگر هنگام بازرسی کندو یا برداشت عسل لباس محافظ مناسبی نپوشیده باشد. زنبورها به‌طور غریزی هرگونه مزاحمت را به عنوان تهاجم تلقی کرده و به شکل تهاجمی واکنش نشان می‌دهند.
زنبورهای کارگر پس از نیش زدن، فرمونی آزاد می‌کنند که سایر زنبورها را به محل نیش جلب می‌کند و باعث افزایش تعداد نیش خوردن می‌شود. نیش زنبور، سم حاوی پروتئین به پوست تزریق می‌کند که باعث درد و تورم می‌شود. این سم می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تحت تأثیر قرار داده و برای افراد حساس و آلرژیک به سم زنبور، بسیار خطرناک و حتی کشنده باشد. به طور متوسط حدود ۱۱۰۰ نیش زنبور می‌تواند منجر به مرگ افراد غیرآلرژیک شود، و افرادی که آلرژی دارند حتی با چند نیش هم ممکن است جان خود را از دست بدهند.
سم زنبور که مایعی بی‌رنگ و اسیدی است، در طب سنتی برای درمان التهاب، آرتریت، بیماری‌های پوستی، مشکلات ایمنی و درد استفاده می‌شود. این کاربردها از سال‌ها پیش رایج بوده و اخیراً دانشمندان مدرن نیز به بررسی خواص آن پرداخته‌اند.
۶. زنبورداری با تهدیدات فراوانی مواجه است
زنبورداری یکی از مشاغلی است که توسط تهدیدات متنوعی از جمله انسان‌ها و حیوانات آسیب می‌بیند. زنبورها هدف حمله‌ی بسیاری از شکارچیان مانند خرس‌ها، پرندگان، حشرات، راکون‌ها، پستانداران حشره‌خوار و حتی انسان‌ها هستند.
تعداد زنبورها در سال‌های اخیر کاهش چشمگیری داشته و به حدود ۲ تریلیون در جهان رسیده است. این کاهش همچنان ادامه دارد و ضرورت حمایت از زنبورداران را افزایش می‌دهد. تغییرات اقلیمی، سموم دفع آفات و انگل‌ها از عوامل مهم تهدیدکننده بقاء زنبورهای عسل هستند. با افزایش آگاهی و تلاش‌های حفاظتی، می‌توان این روند منفی را معکوس کرد.
زنبورها نقش کلیدی در حفظ تعادل زیست‌محیطی دارند، چرا که گرده‌افشانی میوه‌ها، گل‌ها و سبزیجات را انجام می‌دهند که برای تولید بذر و تکثیر گیاهان ضروری است. همچنین محصولات مفیدی مانند عسل از نگهداری زنبورها حاصل می‌شود. بنابراین، همه باید در حفاظت از زنبورها نقش ایفا کنند تا تعادل اکوسیستم حفظ شود.
۷. زنبورداری بهره‌وری محصولات کشاورزی را تا ده برابر افزایش می‌دهد
خدمات گرده‌افشانی زنبورهای عسل موجب افزایش بهره‌وری محصولات کشاورزی تا ده برابر می‌شود. زنبورها حدود ۳۵ درصد از محصولات غذایی جهان را گرده‌افشانی می‌کنند و مسئول حدود یک سوم غذاهایی هستند که انسان‌ها مصرف می‌کنند. برخی محصولات مانند بلوبری، آووکادو و خیار با گرده‌افشانی توسط زنبورها تا ۳۵۰ درصد افزایش تولید دارند.
زنبورها همچنین محصولات دیگری مانند توت‌فرنگی، سیب، موز، وانیل، خربزه، قهوه، هلو، شکلات و بادام را نیز گرده‌افشانی می‌کنند. به عنوان مثال، در کالیفرنیا کشاورزان برای هر هکتار بادام، دو کلونی زنبور عسل را به کار می‌گیرند که حدود ۴۸ میلیارد زنبور برای گرده‌افشانی بادام فعالیت می‌کنند.
زنبورهای عسل به عنوان گرده‌افشان اصلی در کشاورزی و باغبانی نقش مهمی دارند، زیرا برای بقا به شهد و گرده وابسته‌اند و هنگام بازدید از گل‌ها بر روی یک نوع گل تمرکز می‌کنند که شانس گرده‌افشانی مؤثر را افزایش می‌دهد.
۸. کنه واروآ قدیمی‌ترین و بزرگترین تهدید برای زنبورداری است
زنبورداران با چالش‌های فراوانی روبرو هستند که برخی خارج از کنترل آنهاست، اما کنه واروآ به عنوان قدیمی‌ترین و بزرگترین مشکل زنبورداران در جهان شناخته می‌شود. این کنه‌ها که در دهه ۱۹۸۰ وارد آمریکا شدند و احتمالاً از آسیا آمده‌اند، به زنبورهای عسل حمله کرده و از بدن آن‌ها تغذیه می‌کنند.
کنه واروآ ناقل بیماری‌های زنبور است و به تمام مراحل زندگی زنبور از جمله زنبور بالغ، لارو و شفیره آسیب می‌زند. تأثیر نهایی این کنه‌ها منجر به فروپاشی کامل کندو می‌شود. نشانه‌های اولیه آلودگی به کنه واروآ نامشخص است ولی با افزایش جمعیت کنه‌ها، علائم واضحی مانند ضعف پرواز، پراکندگی نوزادان، ترک کندو پس از جستجو، زنبورهای معلول و کوتاه شدن عمر دیده می‌شود.
۹. ارزش اقتصادی زنبورداری تجاری بسیار زیاد است
یک دوازدهم مشاغل در آمریکا به کشاورزی وابسته است و زنبورداری تجاری نقش مهمی در آن ایفا می‌کند. برآوردها نشان می‌دهد که زنبورداری تجاری سالانه ۱۵ تا ۲۰ میلیارد دلار به ارزش اقتصادی کشاورزی آمریکا کمک می‌کند. خدمات گرده‌افشانی موجب افزایش کیفیت و کمیت محصولات کشاورزی شده و قیمت‌های مواد غذایی را تثبیت می‌کند.
کشاورزی‌های بزرگ مانند بادام و کلم بروکلی به گرده‌افشانی زنبورها وابسته‌اند، به‌طوری که ۹.۵ درصد از ارزش اقتصادی کشاورزی جهان مستقیماً به گرده‌افشانی حشرات مربوط است. از ۱۰۰ محصول اصلی غذایی جهان، ۷۰ محصول توسط زنبورهای عسل گرده‌افشانی می‌شوند. در آمریکای شمالی، ۹۵ گونه درخت میوه تنها توسط زنبورهای عسل گرده‌افشانی می‌شوند.
کالیفرنیا به عنوان بزرگترین تولیدکننده بادام، نیمی از تولید جهانی بادام را به خود اختصاص داده و هر سال بین ۱.۳ تا ۱.۵ میلیارد کلونی زنبور را برای گرده‌افشانی این محصول اجاره می‌کند.
۱۰. شناخت زنبور عسل در زنبورداری ضروری است
برای موفقیت در زنبورداری، آشنایی عمیق با زیست‌شناسی، رفتار و نیازهای زنبور عسل اهمیت بالایی دارد. شناخت چرخه زندگی، نیازهای غذایی، رفتارهای اجتماعی و واکنش‌های زنبورها به شرایط محیطی، به زنبوردار کمک می‌کند تا بهترین روش‌ها را در مدیریت و نگهداری کندوها به کار ببرد و از سلامت و بهره‌وری کلونی‌ها اطمینان حاصل کند.
۱۰. درک زنبور عسل در زنبورداری ضروری است
اولین و مهم‌ترین وظیفه شما به‌عنوان یک زنبوردار، درک کامل زنبور عسل است. زنبور عسل یکی از حشرات بسیار مطالعه‌شده است و به همین دلیل مقالات متعددی درباره آن وجود دارد. آشنایی با زیست‌شناسی، تکامل و رفتار زنبور عسل به زنبوردار کمک می‌کند تا بهتر بتواند با زنبورها ارتباط برقرار کند. این درک پایه‌ای خواهد بود برای اینکه بهترین روش مدیریت کلنی‌های زنبور عسل را بیاموزید.
وقتی به خوبی بدانید با چه موجوداتی سروکار دارید، حل مشکلات احتمالی آینده آسان‌تر می‌شود. همچنین، درک بهتر رفتار و ویژگی‌های زنبورها به شما امکان همزیستی مسالمت‌آمیز با آن‌ها را می‌دهد. در واقع، زنبورها تنها زمانی نیش می‌زنند که حس کنند مورد حمله یا مزاحمت قرار گرفته‌اند. بنابراین، وقتی بفهمید زنبورها چگونه رفتار می‌کنند، می‌توانید آن‌ها را به‌خوبی مدیریت کنید.
۱۱. انتظار داشته باشید کلنی‌های موفق به بچه دهی شوند
بچه دهی زنبورها برای اکثر زنبورداران خوشایند نیست، گرچه این پدیده‌ای طبیعی و لازم در کلنی‌های زنبور عسل است. این تنها راهی است که کلنی‌های زنبور عسل می‌توانند کلنی‌های جدید و موفق آینده را ایجاد کنند. بچه دهی نشانه‌ای است از اینکه جمعیت کلنی موجود زیاد شده و فضای موجود دیگر کافی نیست. در این حالت کلنی تقسیم شده و ملکه با نیمی از زنبورها جابه‌جا می‌شود.
وقتی فرآیند دسته‌جمعی شدن را بفهمید، مدیریت آن آسان‌تر می‌شود. برای مثال، می‌توانید از کلنی‌های 5 قابی یا تقسیم کلنی استفاده کنید هرگاه احتمال بچه دهی را احساس کردید. بهار زمانی ایده‌آل برای تقسیم کلنی و بچه دهی است، هرچند استثناهایی هم وجود دارد. البته باید همیشه به علائم بچه دهی توجه داشته باشید. هرچند این پدیده ممکن است ناخوشایند به نظر برسد، اما واقعیت این است که به قطع چرخه تخم‌ریزی کمک می‌کند و این امر بقای کنه وِروآ را کاهش می‌دهد.
۱۲. بازرسی کندوها اهمیت دارد
همانطور که ماشین به نگهداری منظم نیاز دارد، کلنی‌های زنبور عسل نیز به بازدیدهای منظم و مداوم نیازمندند. از طریق تشخیص زودهنگام، می‌توان انگل‌ها، بیماری‌ها و آفات را کنترل کرد که تنها با بازدید مرتب از کلنی‌ها ممکن است. بهتر است کندوهای خود را هر ۷ تا ۱۰ روز یک‌بار در فصل پاییز و بهار بازرسی کنید. این بازرسی شامل بررسی کامل کندو و نوزادان است. فضای استفاده‌شده، قاب‌های تخم‌ریزی، الگوهای تخم‌ریزی و وجود ملکه را بررسی کنید.
lementor-template id=”13439″]
معاینه فیزیکی تخم‌ها، سلول‌های ملکه، لاروها و نوزادان سرپوشیده می‌تواند بیماری‌ها و استرس‌های احتمالی را نشان دهد. بازدیدهای منظم همچنین به زنبوردار کمک می‌کند رفتار زنبورها را زیر نظر داشته باشد. مشاهده حرکت زنبورها هنگام ورود و خروج از کندو، اطلاعات مهمی درباره وضعیت کلنی می‌دهد. نحوه واکنش زنبورها به حضور زنبوردار نیز می‌تواند سرنخ‌هایی درباره کلنی ارائه دهد. در نهایت، یادداشت‌برداری در حین بازدید کندو بسیار مهم است. یادداشت‌ها به عنوان مرجع برای استفاده‌های بعدی عمل می‌کنند و کمک می‌کنند چیزی را فراموش نکنید. می‌توانید از نرم‌افزار مدیریت زنبورستان BeeKeepPal برای ثبت دیجیتال این یادداشت‌ها استفاده کنید.
۱۳. زنبوردار به خوبی قدردانی نمی‌شود
زنبورداری کسب‌وکاری هیجان‌انگیز و پرثمر است. زنبورداران تنها بر محصولات زنبور عسل تمرکز نمی‌کنند، برخلاف تصور عموم. امور بیشتری در این حرفه وجود دارد. زنبوردار باید برای زنبورها خانه‌ای راحت فراهم کند و آن‌ها را با کمترین مزاحمت مراقبت کند. باید غریزه طبیعی زنبور عسل و عملکرد کلنی را درک کند. زنبوردار تمام سال به طور خستگی‌ناپذیر به کلنی کمک می‌کند تا سالم و قوی بماند. این کلنی‌های قوی و سالم هستند که عسل اضافی تولید می‌کنند و قابل برداشت برای مصرف انسان هستند.
علاوه بر عسل، محصولات مهم دیگری از زنبورها حاصل می‌شود مثل گرده گل، موم، ژل رویال و بره موم. همه زنبورداران، چه مبتدی و چه تجاری، نقشی دارند که اغلب به آن توجه نمی‌شود. به‌خصوص در این دوره که تعداد زنبورهای وحشی به دلیل آلودگی و تخریب زیستگاه‌ها کاهش یافته‌اند، نقش زنبورداران اهمیت بیشتری یافته است. همچنین با افزایش تقاضا برای خدمات گرده‌افشانی در کشاورزی صنعتی و بهبود عملکرد و کیفیت محصولات، نیاز به مراقبت از زنبورها و حفظ سلامت آن‌ها بیشتر شده است. برای حفظ این سلامت باید از استفاده از سموم مضر در مناطق حضور زنبورها خودداری کرد.
۱۴. موفقیت در زنبورداری یک امر نسبی است
موفقیت واژه‌ای نسبی است؛ یعنی آنچه یک زنبوردار موفقیت می‌داند ممکن است برای دیگری صدق نکند. به همین دلیل نمی‌توان موفقیت در زنبورداری را در یک جمله خلاصه کرد. زنبورداری ابعاد زیادی دارد؛ معرفی اولین دسته زنبورها به مزرعه، گذراندن فصل اول، انجام موفقیت‌آمیز بازرسی کندو یا برداشت عسل، معرفی ملکه جدید به کلنی و موارد دیگر.
شما می‌توانید خود را موفق بدانید اگر بتوانید سال به سال بدون نیاز به خرید زنبور جدید، زنبورها را پرورش دهید. یک کلنی زمانی موفق است که خودکفا شده باشد. همچنین وقتی درآمد حاصل از زنبورداری شما بیشتر از هزینه‌های آن باشد، می‌توانید موفقیت خود را احساس کنید؛ یعنی دیگر مجبور نیستید به خاطر زنبورها از انجام فعالیت‌های مهم دیگر صرف‌نظر کنید بلکه می‌توانید به هر دو به اندازه کافی رسیدگی کنید.
در نهایت، زمانی موفق هستید که بتوانید به سایر زنبورداران نیز کمک کنید، نه فقط به پرورش زنبورهای خود بپردازید. کمک به دیگران بدون انتظار پاداش، می‌تواند از جهات مختلف بسیار رضایت‌بخش باشد.
نتیجه‌گیری
زنبورداری یک سرگرمی جذاب و پربازده است که فواید زیادی هم برای محیط‌زیست و هم برای زنبوردار دارد. ۱۴ نکته مطرح‌شده در این مقاله، معرفی اولیه‌ای از اصول پایه زنبورداری و اهمیت زنبورها در اکوسیستم ما ارائه دادند. از نقش حیاتی زنبورها در گرده‌افشانی محصولات غذایی تا محصولات متنوعی که از کندو به دست می‌آید، زنبورداری فرصتی منحصربه‌فرد برای ارتباط با طبیعت و کمک به سلامت کره زمین فراهم می‌کند. گرچه زنبورداری دنیای وسیع‌تری دارد که باید درباره‌اش بیشتر آموخت، اما این نکات پایه‌ای، دانش ضروری برای هر کسی است که قصد ورود به این حوزه جذاب را دارد. چه بخواهید سفر زنبورداری خود را شروع کنید و چه بخواهید تنها اهمیت زنبورها را بهتر درک کنید، این ۱۴ نکته آگاهی لازم را در اختیار شما قرار می‌دهند.
از همراهی شما سپاسگزاریم و امیدواریم مطالعه این مقاله برایتان سودمند و لذت‌بخش بوده باشد. برایتان آرزوی موفقیت داریم. 💐
اگر در خصوص این مقاله تجربه یا نظر خاصی دارید لطفا جهت بهره برداری دیگران آنرا در قسمت دیدگاه ها به اشتراک بگذارید.
ترجمه مقاله توسط مرکز تخصصی زنبورداری و پرورش ملکه ارجان صورت گرفته است.
تبلیغات
این عسل از منطقه ای گرفته شده که برای جن و پری و خرس قفل هست
جهت سفارش تلفنی یا لینک محصول فروشنده بر روی تصاویر بالا کلیک نمایید