زمان مناسب برای بازرسی کندو چقدر است؟

زمان مناسب برای بازرسی کندو چقدر است؟

مدت زمان لازم برای بازرسی یک کلنی زنبور عسل همواره یکی از پرسش‌های پرتکرار میان علاقه‌مندان به زنبورداری است. بررسی‌های دقیق نشان می‌دهد که بسیاری از زنبورداران تازه‌کار بیش از یک ساعت صرف بازرسی کندوهای خود می‌کنند و این امر باعث می‌شود مرتب پرسش‌هایی نظیر موارد زیر مطرح شود:

• هر چند وقت یک‌بار باید کندوها را بازرسی کرد؟
• مدت زمان مناسب هر بازرسی چقدر است؟
• چه زمانی بازرسی بیش از حد طولانی محسوب می‌شود؟
• چگونه می‌توان بازرسی را سریع‌تر و مؤثرتر انجام داد؟

بازرسی کندوها می‌تواند هم به‌عنوان فعالیتی جذاب و هم به‌عنوان وظیفه‌ای چالش ‌برانگیز تلقی شود. نکته مهم این است که دشواری یا سهولت بازرسی نه تنها به شرایط جوی، رفتار زنبورها یا وزن جعبه‌ها وابسته است، بلکه بیش از همه به نگرش ذهنی و تجربه زنبوردار مربوط می‌شود. برخی زنبورداران با اشتیاق و علاقه فراوان بازرسی را انجام می‌دهند و برخی دیگر تحت تأثیر ترس یا کمبود اعتمادبه‌نفس عمل می‌کنند. صرف نظر از انگیزه، طولانی شدن بیش از حد بازرسی می‌تواند برای کلنی مضر باشد و موجب آشفتگی، استرس و اختلال در نظم کلنی شود.

زنبورداران تازه‌کار معمولاً کندوهای خود را بیش از افراد باتجربه بررسی می‌کنند؛ این امر عمدتاً ناشی از شگفتی و کنجکاوی نسبت به فعالیت زنبورها و علاقه به مشاهده کارآمدی آن‌هاست، دوره‌ای که می‌توان آن را مرحله اولیه زنبورداری نامید. در مقابل، زنبورداران باتجربه هر بازرسی را هدفمند انجام می‌دهند و تنها اقداماتی را انجام می‌دهند که برای ارزیابی وضعیت کلنی ضروری است.

بازرسی کندو تا حدی نظم کلنی را مختل می‌کند و میزان این اختلال به مهارت، تجربه و تکنیک زنبوردار وابسته است. حرکات ناآگاهانه و خشن می‌تواند موجب آشفتگی شدید زنبورها شود، در حالی که حرکات آرام، دقیق و حساب‌شده این اختلال را به حداقل می‌رساند. تجربه شخصی نشان داده است که انجام بازرسی هر دو هفته یک‌بار می‌تواند اطلاعات کافی و دقیق برای ارزیابی سلامت و وضعیت کلنی فراهم کند.

برای مثال، در بازرسی اول هر ماه، تمرکز اصلی بر مشاهده تخم‌ها و اطمینان از فعالیت مناسب ملکه است. این بازرسی کوتاه‌مدت محدود به بررسی تعداد تخم‌ها، لاروها و بچه‌های درپوش‌دار است و معمولاً کمتر از ۱۲ دقیقه طول می‌کشد.

بازرسی دوم، که معمولاً حدود دو هفته بعد انجام می‌شود، جامع‌تر و کامل‌تر است و در آن علاوه بر بررسی بچه‌ها، به وضعیت آفت‌ها و بیماری‌ها و همچنین منابع کلنی شامل عسل، شهد، گرده و نان زنبور نیز توجه می‌شود. این روش را بازرسی «۲-۳-۴» می‌نامم که شامل موارد زیر است و تصویر دقیقی از سلامت و توانمندی کلنی در اختیار زنبوردار قرار می‌دهد.:

• بررسی 2 نوع آفت (سوسک کندو و کنه)
• بررسی 3 مرحله رشد بچه‌ها (تخم، لارو، شفیره)
• بررسی 4 نوع منبع غذایی کلنی (عسل، شهد، گرده و نان زنبور)

مدت زمان مناسب بازرسی

در بازرسی اول، تمرکز من تنها بر مشاهده تخم‌ها است. یافتن ملکه ضرورت ندارد، زیرا تخم‌های ایستاده در سلول‌ها نشان‌ دهنده فعالیت ملکه در ۲۴ ساعت گذشته هستند. به محض مشاهده تخم‌ها و بچه‌های درپوش‌دار، کندو را می‌بندم. این بازرسی معمولاً کمتر از ۱۲ دقیقه طول می‌کشد. حتی در صورتی که طبقههای عسل روی کندو قرار داشته باشند، آن‌ها را بدون بررسی قاب‌های عسل برمی‌دارم. اگر فاصله بین قاب‌ها مناسب باشد، گاهی یک قاب مرکزی را برای دسترسی سریع به ناحیه لاروی بررسی می‌کنم.

در بازرسی دوم، که معمولاً حدود دو هفته بعد انجام می‌شود، بازرسی جامع‌تر «۲-۳-۴» را اجرا می‌کنم و تمامی جنبه‌های کلنی را ارزیابی می‌کنم. این بازرسی حداکثر سه دقیقه طولانی‌تر از بازرسی کوتاه اولیه است و مجموعاً حدود ۱۵ دقیقه برای یک بازرسی کامل کافی است.

شاید غلاقمند باشید مقاله ” راهنمای جامع بازرسی کندوی زنبور عسل ” را ملاحظه کنید 🌷

بازرسی در چه زمانی بیش از حد طولانی می شود؟

بازرسی زمانی بیش از حد طولانی محسوب می‌شود که کلنی به دلیل باز ماندن طولانی کندو دچار آشفتگی شود. میزان حساسیت کلنی به طول بازرسی به خلق‌وخوی زنبورها وابسته است، اما معمولاً همه کلنی‌ها از بازرسی‌های طولانی خسته می‌شوند. همچنین، اگر زنبوردار به دلیل ناتوانی در یافتن ملکه یا ارزیابی تخم‌گذاری دچار سردرگمی شود، بازرسی بیش از حد طولانی تلقی می‌شود. در چنین مواردی، بهتر است بازرسی را متوقف کرده و کندو را ببندید. اگر بازرسی نتیجه‌ای نداشت، پس از ۱۰ روز مجدداً بررسی انجام دهید. لازم است توجه شود که تمامی بازرسی‌ها باید در کمتر از ۱۵ دقیقه انجام شوند.

روش‌هایی برای سریع‌تر و کارآمدتر کردن بازرسی

کمبود اعتماد به‌نفس و دانش ناکافی درباره زیست ‌شناسی زنبورها، همواره زمان بازرسی را افزایش می‌دهد. زمانی که ندانیم دقیقاً به دنبال چه چیزی هستیم، هرچقدر هم بازرسی انجام دهیم، نتیجه مؤثری حاصل نمی‌شود.

چند توصیه برای تسریع و مؤثرتر کردن بازرسی عبارتند از:

• پیش از آغاز، هدف دقیق بازرسی و موارد مورد بررسی را مشخص کنید.
• تنها بر یک یا دو مورد خاص تمرکز کنید و سعی نکنید همه جنبه‌ها را بررسی نمایید.
• قاب‌های مناسب را با دقت انتخاب کرده و هدف خود را در آن‌ها بررسی کنید (به‌عنوان مثال، ملکه معمولاً در قاب‌های دارای تخم و لارو یافت می‌شود، نه در قاب‌های عسل).
• از حواس‌پرتی ناشی از حرکات غیرعادی زنبورها یا ورود زنبور جدید اجتناب کنید.
• تجهیزات محافظ کافی به تن داشته باشید تا با اطمینان و بدون تردید کار کنید.
• پیش از بازرسی، قصد و هدف خود را مشخص کرده و بر آن تمرکز کنید.

در صورتی که کاهش زمان بازرسی دشوار است، این کار را به ‌تدریج انجام دهید. اگر بازرسی‌ها در حال حاضر یک ساعت طول می‌کشند، بار بعد آن را به ۴۵ دقیقه کاهش دهید، سپس ۳۰ دقیقه و به همین ترتیب تا رسیدن به ۱۵ دقیقه هدف‌گذاری کنید. بازرسی طولانی بدترین حالت نیست و زنبورها معمولاً بخشنده‌اند، اما بازرسی‌های کوتاه و کارآمد هم برای شما و هم برای کلنی لذت‌بخش‌تر و مفیدتر خواهد بود.

برای دیدن مقاله اصلی اینجا کلیک کنید

ترجمه این مقاله توسط مرکز تخصصی زنبورداری و پرورش ملکه ارجان صورت گرفته است.

دسترسی سریع به آخرین مقالات مرتبط :