عسل یونجه؛ تولید، فواید و کاربردهای آن

عسل یونجه، عسلی است که توسط زنبورهای عسل از طریق جمع‌آوری شهد گل‌های یونجه تولید می‌شود. این گیاهان دارای گل‌هایی به رنگ زرد، آبی یا بنفش هستند که زنبورهای عسل می‌توانند آن‌ها را گرده‌افشانی کنند و شهد و گرده آن‌ها را جمع‌آوری کنند. یونجه، که اغلب به اشتباه به‌عنوان نوعی گندم یا علوفه در نظر گرفته می‌شود، در واقع یک گیاه حبوباتی ، مشابه نخود یا لوبیا است.

 تولید یونجه در جهان

در سال 2009، یونجه در سطح جهانی در حدود 30 میلیون هکتار (74 میلیون جریب) کشت شد.

• آمریکای شمالی: 41٪ (11.9 میلیون هکتار؛ 29 میلیون جریب) – ایالات متحده بزرگ‌ترین تولیدکننده یونجه در جهان در سال 2009 (9 میلیون هکتار؛ 22 میلیون جریب). 
• اروپا: 25٪ (7.12 میلیون هکتار؛ 17.6 میلیون جریب). 
• آمریکای جنوبی: 23٪ (7 میلیون هکتار؛ 17 میلیون جریب). 
• آسیا: 8٪ (2.23 میلیون هکتار؛ 5.5 میلیون جریب). 
• آفریقا و اقیانوسیه (عمدتاً استرالیا و نیوزیلند): بقیه تولید جهانی.

مواردی استفاده عسل یونجه

• عسل یونجه عمدتاً به‌عنوان شیرین‌کننده در نوشیدنی‌ها، غذاها و محصولات پخته‌شده استفاده می‌شود.
• تسکین گلودرد یا کاهش سرفه 
• به‌عنوان ضدعفونی‌کننده موضعی برای زخم‌ها یا سوختگی‌ها 
• تسکین ناراحتی معده 
• کمک به کاهش علائم برخی انواع زخم معده 
• تلاش برای کاهش فشار خون 
• تلاش برای کاهش سطح تری‌گلیسیرید 
• به‌عنوان یک پروبیوتیک 
• به‌عنوان منبعی از آنتی‌اکسیدان‌ها 
• برای تهیه ماسک صورت خانگی 
• برای ساخت موم آرایشی خانگی 

اگر به خواص عسل علاقه‌مندید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله ” 4 قدرت جادویی عسل برای نابودی میکروب‌ها ” را ملاحظه کنید 🌷

 چگونه زنبورها عسل یونجه را تولید می‌کنند؟

هنگامی که زنبور عسل شهد یونجه را جمع‌آوری می‌کند، آن را با آنزیمی در دهان خود مخلوط می‌کند. این آنزیم که به نام اینورتاز یا «آنزیم زنبور» شناخته می‌شود که از غدد زنبور ترشح می‌شود. وقتی زنبورهای عسل به کندو باز می‌گردند، شهد یونجه جمع‌آوری ‌شده را بین خودشان منتقل می‌کنند و آن را بیشتر با «آنزیم زنبور» مخلوط می‌کنند.

این فرآیند محتوای آب شهد را کاهش داده و آن را به عسل تبدیل می‌کند. سپس زنبورها عسل یونجه را در سلول‌های مومی ذخیره می‌کنند، اما در این مرحله ممکن است محتوای آب هنوز بالا باشد. برای کاهش محتوای آب، زنبورهای عسل با بال‌های خود بالای سلول مومی بال می‌زنند تا بخشی از آب تبخیر شود.

پس از اتمام این فرآیند، عسل یونجه معمولاً کمتر از 20٪ آب خواهد داشت. سپس سلول‌ها درپوش می‌شوند و زنبورها این فرآیند را دوباره تکرار می‌کنند. قابل ذکر است که کلنی‌های زنبور عسل غربی ممکن است هنگام تولید عسل تک‌گلی یونجه دچار استرس پروتئینی شوند، زیرا پروتئین گرده یونجه کمبود ایزولوسین، یکی از آمینو اسیدهای ضروری برای رژیم غذایی لاروهای زنبور عسل، دارد.

 بهترین یونجه برای زنبورهای عسل

بهترین یونجه برای زنبورهای عسل، یونجه‌ای است که تا حد ممکن اجازه گل‌دهی داشته باشد. بسیاری از مزارع یونجه در اولین نشانه‌های مرحله جوانه‌زنی برداشت می‌شوند تا به‌عنوان خوراک دام استفاده شوند.هرچه یونجه بیشتر اجازه گل‌دهی داشته باشد، زنبورها می‌توانند شهد بیشتری جمع‌آوری کنند.

در بسیاری از ایالت‌های آمریکا، یونجه یکی از منابع اصلی شهد و گرده برای زنبورهای عسل است. به همین دلیل، بسیاری از کشاورزان با زنبورداران همکاری می‌کنند تا موفقیت هر دو صنعت را تضمین کنند.

 چالش‌های زنبورهای عسل در جمع‌ آوری شهد یونجه

چالش اصلی زنبورهای عسل در جمع‌آوری شهد یونجه، مربوط به ساختار کیسه گرده‌دار یونجه است. کیسه یونجه، که در واقع یک گلبرگ بیضی‌شکل است، اندام‌های تولیدمثلی و گرده گل را می‌پوشاند و توسط غشایی نازک که مانند مکانیسم فنری عمل می‌کند، بسته نگه داشته می‌شود. هنگامی که زنبور عسل برای جمع‌آوری شهد روی آن فرود می‌آید، این غشا باز شده و به زنبور ضربه می‌زند و همزمان گرده آزاد می‌کند.

مشاهده شده که این اتفاق بیشتر برای زنبورهای جوان رخ می‌دهد و آن‌ها را وادار به سازگاری می‌کند. زنبورهای مسن‌تر، که تجربه ضربه کیسه را داشته‌اند، شهد را از کنار گل جمع‌آوری می‌کنند تا مکانیسم فنری فعال نشود. وقتی زنبورها شهد را از کنار گل جمع می‌کنند، گرده‌ای که با باز شدن کیسه آزاد می‌شود را جمع‌آوری نمی‌کنند، که این برای گرده‌افشانی ضروری است.

 چالش‌های گرده‌افشانی برای کشاورزان یونجه

کشاورزان یونجه برای تولید بذرهای بارور به گرده‌افشانی نیاز دارند تا قسمت‌های نر و ماده یونجه مخلوط شوند. تخمین زده می‌شود که زنبورهای عسل تنها 10٪ از کیسه‌های یونجه را باز می‌کنند، به همین دلیل کشاورزان، به‌ویژه در صنعت تولید بذر یونجه، از زنبورهای برگ‌بر استفاده می‌کنند که حدود 80٪ از کیسه‌ها را باز می‌کنند. در کل معمولاً کشاورزان یونجه از هر دو نوع زنبور برگ‌بر و زنبور عسل استفاده می‌کنند.

در یک مزرعه بذر یونجه، به‌طور معمول در شعاع یک متری، 10 تا 20 زنبور عسل و 20 تا 50 زنبور برگ‌بر دیده می‌شود. زنبورهای برگ‌بر کیسه را باز می‌کنند، گرده را آزاد می‌کنند و شهد و اندام‌های تولیدمثلی یونجه را در دسترس قرار می‌دهند. سپس زنبورهای عسل شهد و گرده گیاهان بازشده را جمع‌آوری می‌کنند. این روش به کشاورزان امکان می‌دهد تا هم گل‌های یونجه را برای تولید بذر گرده‌افشانی کنند و هم عسل یونجه تولید کنند.

 نکته مختصری درباره زنبورهای برگ‌بر

زنبورهای برگ‌بر (Megachile rotundata) تقریباً نصف اندازه زنبور عسل غربی (Apis mellifera) هستند. این زنبورها به‌طور گسترده در ایالات متحده، روسیه، کانادا و نیوزیلند استفاده می‌شوند. آن‌ها به‌قدری محبوب و مفیدند که کانادا سالانه 1 میلیون دلار (دلار آمریکا) زنبور برگ‌بر صادر می‌کند.

هتل‌های زنبور برگ بر

برای گرده‌افشانی 1 هکتار (10,000 متر مربع) گیاه یونجه، کشاورزان به حدود 70,000 زنبور برگ‌بر یا 8 کلنی زنبور عسل نیاز دارند. زنبورهای برگ‌بر کندو نمی‌سازند و عسل ذخیره یا نگهداری نمی‌کنند. در عوض، کشاورزان برای آن‌ها «هتل‌های زنبور» فراهم می‌کنند که لوله‌های چوبی یا پلاستیکی هستند و زنبورها می‌توانند در آن‌ها لانه‌های جداگانه بسازند.

مزایای و فواید عسل یونجه

این فواید برای عسل خام صدق می‌کند؛ عسل حرارت دیده یا پاستوریزه این فواید را از دست می‌دهد یا کاهش می‌یابد.

 عسل یونجه به‌عنوان یک ماده ضدعفونی‌کننده

به دلیل سطوح بالای فلاونوئیدها و آنتی‌اکسیدان‌ها، عسل یونجه به‌طور گسترده به‌عنوان یک ماده ضدعفونی‌کننده و ضدباکتریایی استفاده می‌شود. این عسل می‌تواند به‌صورت موضعی برای درمان سوختگی‌ها، زخم‌ها و سایر جراحات استفاده شود.

عسل یونجه آب را جذب می‌کند که به خشک شدن زخم‌ها کمک می‌کند و از رشد باکتری‌های مضر جلوگیری می‌کند. همچنین آنزیم گلوکز اکسیداز در عسل وجود دارد که تولید پراکسید هیدروژن را کاتالیز می‌کند.

 عسل یونجه در مقایسه با عسل معمولی

عسل یونجه طعمی ملایم و غیرتند دارد و اغلب طعمی ملایم و علفی با رایحه‌ای از وانیل دارد. در حالت خام، بسیاری از فواید ذکر شده در بالا را به‌طور کامل یا جزئی حفظ می‌کند. در مقابل، عسل معمولی طعمی صنعتی و استاندارد دارد و معمولاً فاقد فواید و خواص تغذیه‌ای عسل خام است. این به دلیل فیلتراسیون ریز و پاستوریزاسیون عسل‌های تولید انبوه است که متأسفانه بسیاری از عناصر ضدباکتریایی و فعال را از بین می‌برد.

 چه زمانی باید از مصرف عسل یونجه اجتناب کرد؟

• اگر به یونجه یا گرده زنبور حساسیت دارید، باید همیشه از مصرف عسل یونجه اجتناب کنید.
• نوزادان زیر یک سال هرگز نباید عسل مصرف کنند، زیرا وجود مقادیر کم باکتری‌های مضر می‌تواند دستگاه گوارش نابالغ آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهد.
• زنان باردار یا شیرده نیز باید از مصرف عسل اجتناب کنند، زیرا این باکتری‌ها می‌توانند به نوزاد منتقل شوند.

 آیا عسل یونجه وگان است؟

انجمن وگان عسل، از جمله عسل یونجه، را وگان نمی‌داند. آن‌ها معتقدند که برخی زنبورداران هنگام برداشت عسل، آن را با جایگزین‌های شکر عوض می‌کنند که فاقد مواد مغذی ضروری عسل است و به زنبورها آسیب می‌رساند. علاوه بر این، آن‌ها معتقدند که در زنبورداری سنتی، زنبورهای عسل برای افزایش بهره‌وری به‌طور خاص پرورش داده می‌شوند، که منجر به کاهش تنوع ژنتیکی و افزایش حساسیت به بیماری‌ها و مرگ‌ومیر گسترده می‌شود.

همچنین معتقدند که بسیاری از زنبورداران پس از برداشت، کندوها را از بین می‌برند و بال‌های ملکه را کوتاه می‌کنند تا از ترک کندو برای تشکیل کلنی جدید جلوگیری کنند. بنابراین، انجمن وگان عسل را وگان نمی‌داند. البته، این موضوع مانع از این نمی‌شود که برخی وگان‌ها عسل را از منابع قابل‌اعتماد که این روش‌ها را به کار نمی‌برند، مصرف کنند.

برای دیدن مقاله اصلی اینجا کلیک کنید

ترجمه این مقاله توسط مرکز تخصصی زنبورداری و پرورش ملکه ارجان صورت گرفته است.

دسترسی سریع به آخرین مقالات مرتبط :