زنبور کارنیولان؛ راهنمای جامع پرورش و ویژگی‌های نژادی

معرفی زنبور کارنیولان (کارنیکا) 

زنبور کارنیولان (Apis mellifera carnica) از منطقه کارنیولا، که اکنون بخشی از اسلوونی است، سرچشمه می‌گیرد. حدود صد سال پیش، صادرات این زنبور از این منطقه آغاز شد. با اختراع دستگاه استخراج عسل و کندوی قابی در اروپا، به‌ویژه در آلمان، علاقه به زنبورداری افزایش یافت و تقاضا برای زنبورهای کارنیولان بالا رفت. زنبورداران منطقه کارنیولا و ناحیه کارینتیای اتریش به این نیاز پاسخ دادند. 

چگونگی نام‌گذاری کارنیولان 

این زنبور در سال 1880 توسط پولمان، زنبوردار اهل شهر بن، توصیف و با نام علمی Apis mellifera carnica شناخته شد. نام “کارنیکا” از منطقه آلپ‌های کارنیان، در غرب مرز اسلوونی و کارینتیا، گرفته شده است. این نام در کتاب‌های قدیمی نیز دیده می‌شود و ریشه آن به واژه سلتی “کارن” (صخره نوک‌تیز) برمی‌گردد که به مردمان باستانی کارینتیا اشاره دارد. 

در گذشته، این زنبور در کشورهای وارد کننده مانند آلمان و سوئیس با نام‌های محلی “کراینی” یا “کارینتیایی” شناخته می‌شد. اما تحقیقات اخیر نشان داده که این زنبور در مناطق وسیعی از اروپای جنوب‌ شرقی، از جمله مجارستان، رومانی، بلغارستان، اسلواکی، بخشی از یونان و کوه‌های کارپات پراکنده است. از این‌ رو، استفاده از نام‌های محلی دیگر مناسب تشخیص داده نمی‌شود و نام کارنیکا به‌عنوان نام واحد و پذیرفته‌ شده برای این نژاد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ممکن است علاقه‌مند باشید نگاهی به مقاله « از ژنوتیپ تا فنوتیپ زنبورهای عسل » بیندازید 🌷

ویژگی‌های ظاهری 

زنبور کارنیولان با رنگ خاکستری و کرک نقره‌ای مشخص می‌شود. زرد شدن بدن نشانه آمیختگی با نژادهای دیگر است. زنبورهای کارگر تا 190 میلی‌گرم، نرها تا 235 میلی‌گرم و ملکه تا 210 میلی‌گرم وزن دارند و از نظر اندازه نسبتاً بزرگ هستند. 

رفتار آرام 

کارنیولان یکی از آرام‌ترین نژادهای زنبور عسل است. این زنبور در برابر بازرسی‌های کندو خونسرد است و حتی بدون استفاده از دود، روی شانه‌های عسل آرام می‌ماند. هر چند برخی خطوط این نژاد ممکن است کمی پرخاشگر باشند، اما به‌طور کلی آرامش آن‌ها با زنبورهای تهاجمی‌تر مانند نژاد روسی قابل مقایسه نیست. زنبور باکفست حتی از کارنیولان هم آرام‌تر است. 

ک. م. دول (از آدلاید، استرالیا) گزارش داده که هنگام حمل‌ونقل، کندوهای کارنیولان دمای کمتری نسبت به کندوهای زنبور ایتالیایی دارند و کمتر از گرما آسیب می‌بینند، که نشان ‌دهنده رفتار آرام آن‌ها در شرایط استرس‌زاست. 

بهره ‌وری بالا 

کارنیولان به دلیل توانایی در افزایش سریع جمعیت کلنی و بهره‌برداری مؤثر از شهد بهاری، از نژادهای پربازده محسوب می‌شود

• حتی در مناطق با شهد کم، عسل زیادی تولید می‌کند. 
• ملکه می‌تواند روزانه تا 2500 تخم بگذارد. 
• شانه‌های عسل را به‌خوبی می‌سازد و بره موم کمی مصرف می‌کند. 

مقاومت در زمستان 

این زنبور در برابر سرمای زمستان مقاوم است، مقدار کمی عسل مصرف می‌کند و در برابر مسمومیت ناشی از عسلک ایمن است. پیش از زمستان، کلنی‌ها به شکلی فشرده و در اندازه‌ای متوسط گرد هم می‌آیند.

عدم تمایل به غارت

برخلاف زنبورهای ایتالیایی، کوردوان و قفقازی، کارنیولان به غارت از کلنی‌های دیگر تمایل ندارد. 

تمایل به بچه دهی

نظرها درباره بچه دهی نژاد کارنیولان متفاوت است. برخی معتقدند کارنیولان مستعد بچه دهی است، اما برخی دیگر این را رد می‌کنند. به‌طور کلی، این زنبور تمایل متوسطی به بچه دهی دارد. افزایش سریع جمعیت در زمان شهد، اگر با گسترش کندو مدیریت نشود، می‌تواند انگیزه بچه دهی را تحریک کند. خطوط مختلف کارنیولان در این ویژگی متفاوتند. 

خطوط مختلف نژاد کارنیولان 

کارنیولان خطوط متعددی دارد که هرکدام ویژگی‌های خاصی دارند: 

پِشِتز (Peshetz)

زود شروع به تولید نوزاد می‌کند و در پایان تابستان آن را متوقف می‌کند. برای زمستان ضعیف است و نیاز به مراقبت و خوراک کافی دارد. بچه دهی در این خط به مدیریت زنبوردار بستگی دارد. 

تِرویْسِک (Troiseck)

ویژگی‌های معمولی کارنیولان را دارد. تعداد نوزادان و قدرت کلنی متوسط است. خوراک کمی مصرف می‌کند و برای مناطق کم‌شهد مناسب است. 

هُلِرزْبِرگ (Hollersberg) 

شبیه کارنیولان معمولی است، اما با کلنی‌های قوی‌تر، عسل بیشتری هم تولید می‌کند. 

اِسکِلْنار 47 ( Sklenar 47)

متفاوت تر از کارنیولان معمولی است. پرورش نوزاد را دیرتر شروع می‌کند، اما کلنی با سرعت زیاد رشد می‌کند. به لانه بزرگ نیاز دارد و قدرت کلنی بالاست. با کمک زنبوردار، سطح نوزاد را در تابستان حفظ می‌کند، قوی به زمستان می‌رود و در بهار خوب رشد می‌کند. 

وارواتُلِران (Varroatoleran)

آرام، مدافع لانه دوستانه، با سلامت قوی و مقاوم به کنه‌ها. به‌صورت مستقل با کنه‌ها مبارزه می‌کند. 

مزایا و معایب نژاد کانیولان

این نژاد به دلیل ویژگی‌های مثبتش در میان زنبورداران محبوب است. نه‌تنها برای بهره‌وری بالا و دوره طولانی جمع‌آوری عسل پرورش داده می‌شود، بلکه نگهداری آن اقتصادی است. 

مزایا: 

• هر کلنی در یک فصل می‌تواند تا 70 کیلوگرم عسل تولید کند. 
• بچه دهی متوسط و قابل‌کنترل است، به شرطی که زنبوردار فضای کندو را به‌موقع گسترش دهد. 
• زنبورهای کارگر در سرما، باران یا تغییرات دمایی کار می‌کنند. 
• حس بویایی قوی مانع ورود زنبورهای غریبه به کندو می‌شود. 
• بسیار آرام است و تنها در برابر تهدید واقعی پرخاشگر می‌شود، به‌طوری که زنبوردار می‌تواند بدون تجهیزات محافظ کار کند. 
• در زمستان کلنی فشرده تشکیل می‌دهد و خوراک کمی مصرف می‌کند. 
• در بهار کلنی‌ها را سریع توسعه می‌دهد و پروازهای زودهنگام تا 30 کیلوگرم عسل در هر کندو تولید می‌کند. 

معایب: 

• فعالیت زیاد زنبورها باعث فرسودگی سریع آن‌ها می‌شود، به‌ویژه در پاییزهای گرم و طولانی. 
• در روزهای گرم، ملکه ممکن است تا آبان‌ماه نوزاد تولید کند، که زنبورهای کارگر را وادار به جمع‌آوری گرده کمیاب می‌کند. 
• برخی خطوط ممکن است مستعد بچه دهی باشند، اما با انتخاب مواد اصلاحی مناسب، این مشکل برطرف می‌شود. 

نتیجه‌گیری 

معایب ذکرشده از محبوبیت کارنیولان کم نمی‌کنند. این نژاد در میان سه گونه برتر زنبورستان‌ها قرار دارد و ویژگی‌های لازم برای زنبورداری تجاری و آماتور را داراست. زنبورداران با موفقیت آن را پرورش می‌دهند و از بهره‌وری و رفتار آرامش بهره‌مند می‌شوند.

برای دیدن مقاله اصلی اینجا کلیک کنید

ترجمه این مقاله توسط مرکز تخصصی زنبورداری و پرورش ملکه ارجان صورت گرفته است.

دسترسی سریع به آخرین مقالات مرتبط :