ژل رویال

تولید ژل رویال بهعنوان یک فرآورده ارزشمند زنبورعسل، تحت تأثیر روشهای پیوندزنی خشک (بدون پرایمر) و تر (با ژل رویال بهعنوان پرایمر) قرار دارد. بر اساس مطالعاتی مانند پژوهش لاورنس و همکاران (۲۰۲۲)، پیوند تر با نرخ پذیرش ۶۸٪ نسبت به روش خشک (۵۳٪) برتری دارد، اما تفاوت معناداری در کیفیت ملکه های تولیدشده (امتیاز تخمگذاری ۴.۲ vs ۴.۳) مشاهده نشد.

**چکیده:**
مقاله حاضر به بررسی روش های عملی و کاربردی تولید ژل رویال، ماده مغذی تولید شده توسط زنبورهای کارگر، میپردازد. با توجه به ارزش غذایی و دارویی بالای ژل رویال، این مقاله مراحل کلیدی تولید آن، از جمله انتخاب کلونی های قوی زنبور عسل، مدیریت کندو، و شرایط بهینه برای تحریک زنبورها به تولید ژل رویال را شرح میدهد. همچنین، روشهای برداشت، ذخیرهسازی و نگهداری ژل رویال به منظور حفظ کیفیت و خواص آن مورد بحث قرار میگیرد. این راهنما برای زنبورداران و علاقمندان به تولید ژل رویال به عنوان یک منبع درآمد و بهبود سلامت مفید است.

ژل رویال (Royal Jelly) به دلیل ترکیبات مغذی و فعال زیستی خود، یک ماده بسیار حساس به فساد است. فساد ژل رویال میتواند باعث کاهش کیفیت، از دست رفتن خواص درمانی و حتی ایجاد خطرات سلامتی شود. در این بخش، به بررسی عوامل مؤثر در فساد ژل رویال و راهکارهای جلوگیری از آن میپردازیم.

ایران با وجود پتانسیل‌های زنبورداری، به دلیل تمرکز سنتی بر تولید عسل ، فقدان دانش فنی ، ضعف زیرساخت‌ها، محدودیت‌های صادراتی، و رقابت با تولیدکنندگان جهانی مانند چین، نتوانسته است به یک تولید‌کننده مطرح ژل رویال تبدیل شود. برای رفع این چالش‌ها، نیاز به آموزش زنبورداران، توسعه زیرساخت‌ها، حمایت‌های دولتی، و بازاریابی مؤثر است تا ایران بتواند در بازار جهانی ژل رویال جایگاه مناسبی کسب کند

تولید ژل رویال در کشور در دو سه سال اخیر رشد محسوسی داشته است و این موارد قطعا با تلاش اساتیدی همچون جناب کوهی و دکتر تاج آبادی  و مهندس نعمتی و جناب سراج و آقای عباسی و سایر اساتید تجربی با برگزاری دوره های آموزشی در 5 سال اخیر در مناطق مختلف کشور زمینه آموزش دانش فنی به زنبورداران رشد سریعتری به خود گرفت و در ادامه خلاقیت و تلاش زنبورداران پرتلاش در زمینه بومی سازی روش ها و تکنیک ها تولید ژل رویال در کشور نهادینه شد.