تحلیل و بررسی قاب های زنبور نر و نقش آنها در کلنی

تحلیل و بررسی قاب های زنبور نر و نقش آنها در کلنی

زنبورهای نر ، زنبورهایی هستند که نقش‌شان در مقایسه با زنبورهای کارگر (ماده) بسیار کمرنگ‌تر به نظر می‌رسد. با این حال، آن‌ها نقش مهمی در تداوم حیات کلنی ایفا می‌کنند. درک شرایط بقا و سلامت زنبور نر، برای پرورش موفق کلنی‌های زنبور عسل حیاتی است. توانایی تشخیص شانه‌های مخصوص زنبور نر، هم برای زنبورداران تازه‌کار و هم باتجربه ضروری است.

درباره زنبور نر عسل

زنبورهای نر از تخم‌های بارور نشده متولد می‌شوند. آن‌ها در مقایسه با دیگر انواع زنبورهای عسل، یکی از کوتاه‌ترین دوره‌های زندگی را دارند. از آن‌جا که نقش‌شان کاملاً مشخص و ساده است، درک آن‌ها نیز آسان‌تر است: جفت‌گیری با ملکه طی آنچه «پرواز جفت‌گیری» نام دارد.

زنبورهای کارگر مسئولیت مراقبت از زنبورهای نر را برعهده دارند. تمام زنبورهای نر اندکی که در بهار و تابستان متولد می‌شوند، موفق به جفت‌گیری با ملکه نمی‌شوند. این وظیفه خاص تنها نصیب تعداد اندکی از زنبورهای نر می‌شود.

زنبور نر نیش ندارد و بی‌خطر است. به نظر می‌رسد تنها زنبورهای عسلی که زندگی آسان‌تری درون کلنی دارند، همین زنبورهای نر هستند. اما این بدان معنا نیست که عمل جفت‌گیری برای آن‌ها آسان است؛ اندام تناسلی زنبور نر هنگام جفت‌گیری از بدنش جدا می‌شود تا اسپرم در بدن ملکه ذخیره شود. در نتیجه، این فرآیند منجر به مرگ زنبور نر می‌شود. زنبورهای نریی که موفق به جفت‌گیری نمی‌شوند، توسط زنبورهای کارگر از دسترسی به ذخایر غذایی کندو محروم می‌شوند. در نهایت این زنبورهای نر از کندو رانده شده و از گرسنگی می‌میرند.

از نظر ظاهری، زنبور نر به‌راحتی قابل شناسایی است. آن‌ها چشمان بزرگی دارند که به پروازهای جفت‌گیری‌شان کمک می‌کند. اندازه چشم‌هایشان تقریباً دو برابر چشم‌های زنبورهای کارگر و ملکه است. اندازه بدن زنبور نر بزرگ‌تر از زنبور کارگر و کوچک‌تر از ملکه است. شکم آن‌ها نیز درشت‌تر و پهن‌تر است.

خلاصه ویژگی‌های زنبور نر:

• نیش ندارد و در نتیجه هرگز نمی‌تواند نیش بزند.
• شهد یا گرده جمع‌آوری نمی‌کند.
• در پرورش لاروها مشارکت نمی کند..
• هرگز شان نمی‌سازد و کندو را تمیز نمی‌کند.
• از لذت تغذیه از ذخایر عسل کندو بهره‌مند است.
• گاهی به منابع شهد سر می‌زند، از آن ها نوشیده و یا در آن حوالی پرسه می‌زند.
• در پایان تابستان و در شرایط دشوار، از کلنی بیرون رانده می‌شود تا منابع کندو حفظ شود.
• پدر ندارد، اما پدر بزرگ دارد.
• سلول‌های آنها کمی بزرگ‌تر از سلول‌های زنبور کارگر است.
• دارای عضلات پروازی قوی است که برای تعقیب ملکه در پرواز جفت‌گیری طراحی شده‌اند. سرعت پرواز آن‌ها در این هنگام حدود ۳۵ کیلومتر در ساعت است.
• تنها می‌خورد، جفت‌گیری می‌کند و سپس می‌میرد.
• دوره رشد و بلوغ آن‌ها طولانی‌تر است و در مجموع ۲۴ روز طول می‌کشد. زنبورهای کارگر در ۲۱ روز و ملکه در ۱۶ روز بالغ می‌شوند. زنبور نر طی ۱۰ روز نخست درون حجره باز تغذیه می‌شود و سپس در ۱۴ روز پایانی دوران شفیرگی، حجره بسته می‌شود. درپوش این حجره محدب است، بر خلاف درپوش صاف حجره‌های زنبور کارگر و ملکه.

چرخه زندگی زنبور عسل نر

همانطور که پیش‌تر توضیح داده شد، زنبور عسل نر برای بقای کلونی زنبور عسل اهمیت زیادی دارد. این زنبورها، نرهای بارور هستند که با ملکه جفت‌گیری می‌کنند و ادامه حیات کلونی را تضمین می‌نمایند. آنها برای گسترش و تولید نسل‌های آینده زنبورها ضروری هستند.

زنبورهای نر از تخم‌های غیر بارور به وجود می‌آیند و به همین دلیل به‌عنوان زنبورهای هپلوئید شناخته می‌شوند. در واقع، تولید یک زنبور نر نیازی به مداخله یک زنبور نر ندارد. صدها زنبور نر در هر فصل به‌طور طبیعی بدون نیاز به پدر نر به‌وجود می‌آیند.

جالب است که زنبورهای کارگر در برخی مواقع تخم‌هایی می‌گذارند که زنبورهای نر می‌سازند. با این حال، این امر نادر است زیرا ملکه و دیگر زنبورهای کارگر از وقوع آن جلوگیری می‌کنند.

زنبورهای نر بالغ در بعدازظهرهای گرم به‌طور گروهی با سایر زنبورهای نر تجمع می‌کنند و ابر بزرگی از بیش از ۱۱,۰۰۰ زنبور نر را در آسمان تشکیل می‌دهند. این رویداد در زمان پرواز جفت‌گیری رخ می‌دهد و معمولاً در ارتفاع ۱۰ تا ۴۰ متر از سطح زمین اتفاق می‌افتد تا ملکه‌های بکر را جذب کنند. ملکه‌ها یک ساعت بعد از حرکت زنبورهای نر به این ابر می‌پیوندند و با استفاده از فرومون‌ها و نشانه‌های بصری خود به آن اشاره می‌کنند. سپس توسط زنبورهای نر تعقیب می‌شوند و تنها ۱۰ تا ۲۰ از این هزار زنبور نر موفق به جفت‌گیری با او می‌شوند.

هر یک از زنبورهای نر که موفق به جفت‌گیری با ملکه شوند، پس از پایان این فرایند خواهند مرد. هر یک از زنبورهای نری که موفق به جفت‌گیری شوند، در عرض چند هفته پس از تولد خواهند مرد. برخی از آنها ممکن است خوش‌شانس باشند و تا حدود 90 روز زندگی کنند اگر با ملکه جفت‌گیری نکنند.

نقش‌های زنبور نر در کندو

زنبور نر نقش مهمی در هر کندو ایفا می‌کند که شامل موارد زیر است:

• ضمانت ادامه‌ی نسل زنبورهای عسل از طریق جفت‌گیری. آنها اسپرم‌های خود را به ملکه منتقل می‌کنند که تخم‌گذاری می‌کند و این تخم‌ها تبدیل به نسل‌های آینده می‌شوند.
• تأثیر ژنتیکی بر نسل‌های آینده. زنبورهای نر ژن‌های خود را به نسل‌های آینده منتقل می‌کنند که بر رفتارهایی مانند بهداشت، پرخاشگری، خواب زمستانی و موارد دیگر تأثیر می‌گذارد.
• یکی از راه‌هایی که زنبورهای عسل دمای داخلی کندو را تنظیم می‌کنند، تجمع است. این امر به‌ویژه در ماه‌های سرد مانند زمستان رایج است. نسل جوان به شدت به زنبورهای بالغ وابسته هستند چرا که آنها استنوتِرمال هستند. تجمع جمعی زنبورهای کارگر و نر کمک می‌کند تا دما در محدوده مورد نظر حفظ شود. شایان ذکر است که زنبورهای نر نسبت به زنبورهای کارگر 1.5 برابر بیشتر حرارت تولید می‌کنند به دلیل اندازه بزرگ‌تر خود. بنابراین، آنها در تولید حرارت نقش حیاتی دارند.

شکل قاب زنبور نر چگونه است؟

قاب زنبور نر محبوب همه زنبوردارها نیست. این امر به این دلیل است که زنبور نر کمتر مورد قدردانی قرار می‌گیرد. تقریباً همه زنبورداران به زنبورهای کارگر ترجیح می‌دهند چون این زنبورها بیشترین کار را در کندو انجام می‌دهند. زنبور نر به عنوان موجودی تنبل و کم‌فایده دیده می‌شود. این یک تصور غلط است که باید از آن اجتناب کرد. هر زنبور عسل نقش خود را دارد، هرچند که وظیفه‌ی آن ممکن است کوچک به نظر برسد.

بنابراین، هر کندوی زنبور عسل به طور غریزی فقط تعداد کمی زنبور نر در هر زمان تربیت می‌کند. این امر به‌ویژه در زمان‌های عبور از فصل‌ها، مثل بهار، که معمولاً زمان حمله زنبورها به کندو است، رایج است. در این زمان، زنبورهای کارگر سلول‌های زنبور نر بزرگ‌تری می‌سازند، که برخلاف سایر سلول‌ها است.

در زنبورهای خانگی، ساخت سلول‌های زنبور نر چالش‌برانگیز است. این برخلاف زنبورهای وحشی است که به راحتی می‌توانند این سلول‌ها را با اندازه مناسب بسازند. دلیل این امر این است که زنبوردار فریم‌های استانداردی را تنظیم کرده است که معمولاً به اندازه سلول‌های کارگر هستند. این بدین معناست که زنبورهای کارگر باید برای ساخت سلول‌های نر از فضای موجود بهره‌برداری کنند که محدود است. به همین دلیل، سلول‌های زنبور نر در غیرمنتظره‌ترین مکان‌ها یافت می‌شوند. به عنوان مثال، سلول‌های زنبور نر را می‌توان بین جعبه‌ها یافت. همچنین ممکن است سلول‌های زنبور نر در شان‌های آسیب‌دیده نیز دیده شوند. همچنین، شان‌هایی که سوراخ دارند، می‌توانند برای ساخت سلول‌های زنبور نر مورد استفاده قرار گیرند.

فریم‌های آسیب‌دیده نیز توسط زنبورها مورد استفاده قرار می‌گیرند. زنبورها این فریم‌ها را تعمیر کرده و سلول‌های زنبور نر را روی آنها می‌سازند. بنابراین، ممکن است یک فریم قدیمی را پیدا کنید که پر از سلول‌های زنبور نر باشد. علت اصلی آسیب‌دیدگی این فریم‌ها معمولاً به خاطر حمل و نقل‌های مکرر است. زنبوردار ممکن است این فریم‌ها را به طور کامل از کار بیندازد تا از آسیب به زنبورها جلوگیری کند.

شاید مطالعه مقاله ” چرا شانه های عسل تیره می شود ” را دوست داشته باشید 🌹

شناسایی سلول‌های زنبور نر

حال چگونه می‌توان سلول‌های زنبور نر را شناسایی کرد؟ در ادامه، ویژگی‌های این سلول‌ها آورده شده است:

• سلول‌های زنبور نر به راحتی قابل شناسایی هستند چون از نظر اندازه بزرگ‌تر از سلول‌های زنبور کارگر هستند. در 10 روز اول، لاروهای زنبور نر در سلول‌های باز نگهداری می‌شوند و سپس برای 14 روز آینده با استفاده از پوشش موم مقعر شکل، سرپوشیده می‌شوند.
• معمولاً سلول‌های زنبور نر در حاشیه‌های سلول های لاروهای کارگر یافت می‌شوند. این مکان استراتژیک برای سلول‌های زنبور نر است زیرا لاروهای زنبور نر در دماهای کمی پایین‌تر از سایر لاروها رشد می‌کنند و این تفاوت دما معمولاً یکی یا دو درجه است. زنبورهای کارگر این موضوع را درک کرده و بنابراین این سلول‌ها را در لبه‌ها می‌سازند.
• سلول‌های لارو پوشش‌دار قابل مشاهده هستند. پوشش گنبدی شکل آنها بسیار بزرگ‌تر از سلول‌های کارگر است و به راحتی قابل شناسایی است. این برخلاف سلول‌های کارگر است که پوشش کچک‌تری دارند.
• تعداد سلول‌های زنبور نر بسته به نوع زنبورداری متغیر است. به عنوان مثال، زنبورهای عسل خانگی تعداد کمتری سلول زنبور نر نسبت به زنبورهای وحشی می‌سازند. این به این دلیل است که زنبورهای وحشی باید در محیط‌های سخت‌تری بقا یابند. بنابراین، با ساخت بیشتر سلول‌های زنبور نر، از بقا در طبیعت مطمئن می‌شوند. در تعداد، زنبورهای وحشی تقریباً 30٪ از سلول‌های خود را به زنبور نر اختصاص می‌دهند. در مقابل، زنبورهای خانگی حدود 10٪ سلول زنبور نر می‌سازند که این موضوع به دلیل محدودیت‌های تعیین شده توسط زنبوردار است.
• کندوهای پر از سلول‌های زنبور نر معمولاً در زنبورهای خانگی رایج است. این یک اتفاق شایع است چون زنبورهای عسل به طور غریزی سلول‌های زنبور نر را برای بقا می‌سازند. به همین دلیل است که فریم‌های دارای فونداسیون که توسط زنبوردار فراهم می‌شود، این نوع کندوها را تولید می‌کند. هدف اصلی از ارائه فریم‌های دارای فونداسیون، کاهش تعداد سلول‌های زنبور نر در کندو است. فریم‌های بدون فونداسیون به زنبورهای کارگر این امکان را می‌دهند که کندوهای زنبور نر را بسازند.
• سلول‌های زنبور نر و کارگر برای پرورش لارو یا ذخیره مواد غذایی استفاده می‌شوند. هنگامی که از آنها استفاده نمی‌شود، زنبورهای کارگر پس از استفاده از آنها برای ذخیره گرده و شهد، آنها را تمیز می‌کنند. سپس این سلول‌ها برای پرورش لارو آماده می‌شوند.
• تخم‌های بارور نشده در سلول‌های زنبور نر تخم‌گذاری می‌شوند، در حالی که تخم‌های بارور شده در سلول‌های زنبور کارگر قرار می‌گیرند.

نتیجه‌ گیری

تحلیل کندوی زنبور نر زمانی که با روش آن آشنا شوید، ساده خواهد بود. در ابتدا، تمایز دادن سلول‌های زنبور نر از سلول‌های ملکه چالش‌برانگیز است. خوشبختانه، با دست زدن مکرر به این سلول‌ها و آشنایی با آنها، به مرور زمان این کار راحت‌تر خواهد شد. در واقع، اندازه زنبور نر تقریباً مشابه ملکه است و به همین دلیل شناسایی آن دشوار است. زنبور نر با ساختار پر و چاق و چشم‌های بزرگ خود به راحتی قابل شناسایی است. این برخلاف ملکه است که بدن بلند و باریک‌تری دارد. زنبورهای نر توسط بسیاری از زنبورداران نادیده گرفته می‌شوند، اما این نباید چنین باشد.

حداکثر، یک کلونی سالم باید 15% از زنبورهای نر را داشته باشد. لاروهای زنبور نر برای بقا و سلامت کلونی زنبورها ضروری هستند و نباید دست‌کم گرفته شوند. لاروهای زنبور نر در صنایع مختلفی مانند داروسازی و صنایع بهداشت و سلامتی استفاده می‌شوند. برخی از کاربردهای آن شامل درمان بیماری‌های کبدی، درمان مشکلات باروری در مردان، درمان بیماری‌های کبدی، پوکی استخوان، تقویت سیستم ایمنی، تقویت توسعه سلولی و تقویت سلامت جنین است. همچنین به عنوان یک محصول سالم برای حیوانات استفاده می‌شود.

با تشکر از همراهی شما ، امیدواریم خواندن این مقاله برایتان مفید بوده باشید!

نظر شما در مورد این مقاله چیست ؟ لطفا نظرات خود را در بخش دیدگاه ‌ها با ما در میان بگذارید 💐

ترجمه مقاله توسط مرکز تخصصی زنبورداری و پرورش ملکه ارجان