روش های مختلف و جاری معرفی ملکه
معرفي ملكه ها در شرايط دشوار
براي مثال ملكه از يك نژاد ديگر اصولاَ معرفي ملكه كارنيكا به زنبوهاي بومي داخل ايران کمی مشكل است . لذا در اين خصوص مي توانيد يك بچه مصنوعي چهار قابي كه تشكيل شده از شان هاي عسل، گرده و به ميزان زياد تخم نزديك تولد ميباشد ايجاد نماييد. بعد شان هاي برداشت شده را در دستگاه آنكوباتور قرار دهيد .
در صورت دسترس نبودن اين دستگاه، ميتوانيد با قرار دادن شان ها در يك كندو و بستن دريچه پرواز آن و قراردادن كندو در فضاي گرم اتاق باعث تولد زنبورهاي كارگر جوان شويد.در صورت انتخاب صحيح شان هاي حاوي تخم نزديك به تولد، بعد از ٤٨ ساعت شاهد دو شان پوشيده از زنبور كارگر بسيار جوان هستيد كه به راحتي و بدون هيچ خطري مي توانيد ملكه مادر يا حتي باكره را داخل جمعيت رها نماييد.
شما مي توانيد بعد از ٧٢ ساعت به منظور تقويت بيشتر كلني ايجاد شده دو قاب شفیره در حال تولد را بعد از تكاندن و برس زدن و بدون جمعيت در داخل كندو جایگزین کنید.اين يكي از بهترين روش های ممكن بخصوص برای معرفی ملکه های گران قیمت در بدترين شرايط است. ماندن زنبوران جوان در اين شرايط كه قادر به خارج شدن از كندو نيستند تا ٧ روز بلامانع ميباشد.كلني بايد ذخيره غذايي خوبي داشته باشد و از خطر غارت كردن كلني جديد در فصول كم شهد به وسيله زنبوران ديگر محافظت گردد .
منبع : کتاب پرورش و اصلاح نژاد کاربردی زنبورعسل – مهندس عطاییان
برای معرفی ملکه سه فاکتور اصلی لازمه یکی یتیم شدن کامل کلنی و دوم صبر زنبوردار و سوم تغذیه کلنی
اولا » باید تغذیه کلنی با کیک یا شربت حاوی گرده یا مواد جایگزین و ویتامین ها انجام بشه چون اگر ذخایر بدن زنبور کافی باشه در پذیرش ملکه و همچنین زنبور کارگر و زنبور نر موثر است. در بهار که گرده زیاد میاد زنبور راحت تر زنبورهای دیگه را میپذیره.
دوم اینکه » زنبور باید یتیم شده باشه. یتیم شدن یعنی اینکه بوی ملکه قبلی و در مورد پیشرفته تر بوی تخم و لارو از ملکه قبلی وجود نداشته باشه.
برای معرفی ملکه های گران قیمت بوی لارو اصلا نباید باشد ولی برای ملکه های ارزانتر نبودن بوی ملکه قبلی کفایت میکنه ، بهترین راه جدا کردن زنبور با قاب شفیره در حد دو قاب هست و معرفی ملکه به ان بعد از ۲۴ ساعت و به تدریج ادغام کردن یا تقویت با دادن شفیره هست
برای ملکه های گران قیمت معرفی باید با دو قاب انجام بشه و بهترین قفس از نوع فشاری هست. اگر در قفس معمولی معرفی انجام میشه حداقل دو روز در قفس در بسته و یک روز در قفس با خمیر جهت ازاد کردن
سومین عامل » صبر زنبوردار در معرفی هست که مورد مهمی است. اگر هم صبر نداره و قصد ازاد کردن زودهنگام داره باید از روش قراردادن در اب ولرم یا مالیدن عسل به پشت ملکه بعد از حداقل یک روز از معرفی استفاده کند و از دود یا ریختن عرق در کندو بهره ببرد.
معرفی ملکه پیچیدگی زیادی داره گاهی با یک دود دادن ملکه پذیرش میشه و گاهی با رعایت همه جوانب پذیرش با شکست روبرو میشه و دلیل ان وجود عامل یا عواملی است که از طرف ما ناشناخته بوده ولی از طرف زنبور کاملا شناخته شده است.
گاهی بعد از بچ گرفتن شاخون را میپذیرن ولی احتمال خراب کردن ان زیاد هست. یتیم شدن حداقل ۴ ساعت و بهتر ۸ ساعت زمان میبره با این حال گاهی شاخون داده میشه و خراب میکنند. اگر شاخون به کندوی یتیم داده بشه و خراب کردن دلیلش ممکنه معیوب شدن شاخون باشه که ما نمیبینیم و انها می فهمند و خراب میکنند. اگر یک روز بعد داده بشه عمدتا میپذیرند و بهتره در محافظ شاخون داده بشه یا مدتی در قفس محافظ و یک روز بعدش محافظ برداشته بشه تا پذیرش ملکه متولد شده بهتر صورت بگیره.
معرفی شاخون باز نیاز به معرفی داره. بهترین راه بعد از یتیم کردن و شاخون زدن، خراب کردن شاخون ها و قرار دادن شاخون مدنظر به جای یک شاخون همراه با محافظ یا نوارپیچ شده در محل شاخونی است که جمعیت در انجا بیشتر وجود داره تا گرم نگهداشته بشه.
دکتر علی اصغر صادقی
روشی براي معرفی ملكه به كندو با قفس فشاری :
- ملكه را از كندو خارج كنيد.
- تمامي قاب ها را به دقت از نظر وجود شاخون بررسی كرده و در صورت وجود شاخون ، همه را از بين ببريد.
- يك قاب حاوي عسل و گرده و سلول خالي را انتخاب كنيد ، دست خود را در زير شان قرار داده و قفس فشاري را در جايي كه عسل و گرده و سلول خالي وجود دارد فشار دهيد تا قسمت لبه خارجی قفس به سطح موم برسد.
- تعداد ١٠ الي ١٥ عدد زنبور كارگر تازه متولد شده را از طريق دريچه داخل قفس قرار دهيد (زنبوری كه توان نيش زدن ندارد، بالهايش هنوز باز نشده و به كندی بر روی شان ها حركت ميكند).
- اگر ملكه جديد داراي زنبور همراه پرستار است ، جهت جلوگيري از فرار ملكه و جدا كردن آن ، قفس ملكه را داخل يك كيسه نايلون شفاف يا كلاه زنبورداري باز كرده و به اين روش فقط ملكه را گرفته داخل قفس فشاری قرار داده و درب آن را ببنديد.
- قاب حاوي ملكه را در كندو در منطقه تجمع زنبورهای جوان قرار دهيد و دقت كنيد كه سطح قفس فشاری به قاب روبرو نچسبد و زنبور ها امكان رفت و آمد در همه سطح قفس را داشته باشند.
- كندو را تغذيه كنيد.
- حداكثر سه روز پس از معرفي ملكه وضع كندو را بررسي كنيد و اگر هنوز ملكه از قفس خارج نشده بود آن را آزاد كنيد.
- كندو را تغذيه كنيد.
نکته : در این روش باید بلافاصله بعد از برداشتن ملکه قدیم ملکه جدید با روش یاد شده معرفی گردد .
معرفی ملکه به کلنی یتیم به روش عسلی کردن ملکه !
- در این روش موفقیت پذیرش خیلی بالاست.
- جهت معرفی ملکه به یک کلنی یتیم وبی ملکه و یا نرریز شده ابتدا کلنی باید احساس یتیمی کند .
- سپس ملکه آماده را در درون عسل ، عسلی نموده ( موقع عسلی کردن مراقب باشیم تا آسیبی به ملکه نرسد ) و مستقیم از طریق دریچه یا مستقیم روی قاب جمعیت رها سازی میکنیم .
- جمعیت یتیم بی ملکه ، براحتی با لیسیدن عسل روی بدن ملکه با بوی ملکه عادت کرده و راحت پذیرش میشود.
- این روش را چندین سال است اجرا میشود و درصد خطا خیلی ناچیز است !
معرفی ملکه به کلنی با جمعیت بیش از ده قاب !
ابتدا از هر کلنی که میخواهیم ملکه آنرا تعویض و ملکه جدید به آن معرفی کنیم یک بچه دوقابی جدا کرده و کلنی هم همزمان بی ملکه ویتیم گردد سپس بعد از ۲۴ ساعت ملکه های اماده را به بچه کلنی های ضعیف دو قابی معرفی میکنیم بعلت جمعیت کم ، براحتی ملکه را قبول میکنند .
بعد از ۲۴ ساعت دیگر بچه دوقابی ملکه دار شده را بروش ادغام جمعیت ها ادغام کرده با ادغام جمعیت ها هم بو شده و براحتی ملکه هم پذیرش میگردد .معمولا تلفات این روش تعویض و معرفی ملکه بالای ۹۵٪ موفقیت آمیز است .
چند نکته مهم برای دوستانیکه ملکه جدید را به کلنی غیر هم نژاد خود معرفی مینمایند ؛
- این کلنی ابتدا جهت پذیرش موفقیت امیز باید از جمعیتی تازه متولد شده ساخته و مدت لازم برای یتیمی جهت پذیرش ملکه جدید را گذرانیده باشند.
- جمعیت کم باشد.
- تخم روز و لارو جوان نداشته باشند.
- پس از معرفی ملکه جدید در صورت باکره بودن تا سه الی چهار هفته که جفت روی انجام میشود و پس از جفت روی تا یک هفته شروع به تخمریزی میکند و تا شش هفته نسل کلنی کم کم به نژاد جدید تعویض میشود
- ( با معرفی ملکه باکره حدودا ده هفته و با معرفی ملکه تخمریز حدودا شش الی هفت هفته ، نژاد جدید جایگزین نژاد قبل خواهد شد )
- دراین مدت به هیچ وجه نسبت به تقویت جمعیت کلنی با دادن تخم و یا جمعیت جدید مبادرت ننمایید.
- در این اثنا اگر از کلنی های دیگر تقویت جمعیت گردند احتمال تلفات ملکه ها خیلی بالاست مخصوصا در ملکه هایی که از لحاظ خصوصیات ظاهری و رفتاری متفاوت با نژاد کلنی هستند .
- پس اگر میخواهید که یک نژاد جدید اماده کنید حتما در سالی که ملکه جدید تهیه نموده اید ازاین کلنی ها انتظار جمعیت خیلی بالا و انتظار برداشت عسل را نداشته باشید .
- شما باید فقط انتظارداشته باشید که برای سال بعد تعدادی کلنی نژاد جدید آماده کرده اید تا با یک جمعیتی که بتواند زمستان را بگذراند به زمستانگذرانی بروید .
- در سال اول تنها میشود از تخم ملکه ها جهت تولید ملکه های بیشتر با رعایت نکات و احتیاط لازم انجام نمود.
- از این جمعیتها در سال بعد میتوانید استفاده نمایید ، اول بهار با جمعیت نژاد جدید استارت زده میتوانید نر تولیدکنید میتوانید ملکه تولید نمایید و میتوانید تکثیر کرده از نژاد جدید و نژاد آنرا گسترش دهید و در سال دوم پس از تهیه ملکه میتوان بهره برداری لازم را نمود.
اگر در سال اول تهیه ملکه ها با تقویت قوای کمکی از کلنی های دیگر نسبت به پرکردن جمعیت بنمایید هر آن احتمال مفقود شدن و تلفات ملکه را خواهد داشت و با عجله به این روند کمک خواهید کرد چون مخصوصا نژادهای بومی متعصب نسبت به نژاد خود هستند و باایجاد کمترین شوک به حذف ملکه مبادرت مینمایند.
روش تعویض ملکه پیر و معرفی ملکه جوان با روش ادغام !
- اگر ملکه جوان جمعیتی زنبور همراه دارد بهترین روش معرفی ادغام جمعیت هاست .
- به این روش جمعیت قبلی کندو که حاوی جمعیتی شاخص است در یکطرف کندو و در انتها ظرف شربت خوری قرار میگیرد .
- ملکه جوان جدید به همراه جمعیتش ولو اندک در طرف دیگر کندو سمت مخالف کندو مستقر میشود .
- کندو را با شربت تغذیه میکنیم .
- حین ادغام ملکه پیر را هم حذف میکنیم با مصرف همزمان شربت وطی یک شب همه جمعیت همبو میشود و فرمون ملکه غالب میشود .
- روز بعد دو جمعیت مجزا را به هم چسبانده و ادغام کلی را انجام میدهیم و ملکه راحت پذیرش میشود .
نکاتی که موقع معرفی ملکه باید رعایت شوند !
- حتما کلنی پذیرنده ۲۴ ساعت یتیمی را گذانیده باشد .
- قبل معرفی ملکه از عدم وجود شاخون احتمالی مطمئن شوید .
- جعبه و درب کلنی پذیرنده هیچ درزی جهت خروج غیر از دریچه نداشته باشد .
- سعی کنید جمعیت پذیرنده از جوانترین جمعیت کلنی انتخاب شود .
- موقع معرفی ملکه حتما جمعیت مدتی مشغول شود و بهترین کار تغذیه است .
- سعی کنید فرمون حاکم بر کلنی پذیرنده را با ایجاد بو یا فرمون مصنوعی مختل کنید .
- برای پذیرش بهتر ملکه حتما ملکه را با عسلی کردن ان باعث جذب زنبور شوید .
- بعد از معرفی و پذیرش ملکه جمعیت کاری آنرا تقویت کنید .
معرفی ملکه های کارنیکا یا هر نژادی به کلنی های نژاد معمولی !
- ابتدا یک جعبه خالی بدون درز اماده کنید .
- سپس از کندو های قوی تعداد دو قاب شفیره در حال تولد که تعدادی در حال تولد میباشند را بدون هیچ زنبوری برداشته و در جعبه خالی اماده شده مستقر نمایید .
- سپس یک قاب عسل و گرده کنار ان بدون حتی یک زنبور کنار دوقاب شفیره مستقر نمایید .
- حالا دوقاب شفیره درحال تولد بعلاوه یک قاب عسل و گرده جمعا سه قاب شد در جعبه خالی مذکور این کندو را کشو دریچه را بسته و درب ان را بسته در یک اتاق تاریک بگذارید. این اتاق نباید گرم یا سرد باشد دمایی متعادل دارا باشد ک بتواند با یک تی شرط راحت در ان کار کنید بدون اینکه سرد یا گرمتون شود .
- یکی دو روز بعد ، بررسی مینمایید و زنبوران تولد کرده را بررسی میکنید که حداقل روی قابها پراکنده زنبور تازه تولد یافته باشد .
- به این جمعیت ملکه مذکور را معرفی مینمایید .
- دو سه روز بعد بررسی نمایید وقاعدتا میبایست ملکه راحت پذیرش شده و تخم ریزی را شروع کرده باشد .
- دراین روش بدون هیچ تلفات و یا پس زدن ملکه این معرفی با موفقیت صد درصد انجام میگردد
- میتوانید بعد از سه روز پس از معرفی ملکه که جمعا این کندو پنج روز حداقل در انبار بود به بیرون محل زنبورستان منتقل نمایید .
- پس از تولد همه تخمها میتوانید با یک الی دو قاب شفیره در حال تولد بدون زنبور دوباره کلنی را شارژ نمایید .
- از آنجاییکه این کلنی ها از زنبوران جوان تشکیل شده اند ، موقع بیرون اوردن از انبار و مستقر کردن آن در زنبورستان و بیرون انبار به دلیل اینکه جمعیت آن جوان است و هنوز صحرا رو نیستند ، حتما مورد مراقبت قرار گیرند .
- اگر منطقه شما سرد است جوری کندو را گرم تر نگه دارید و اگر گرم است در جای سایه تر مستقر نمایید .
- تغذیه کندو حتما هر از گاهی چک و بررسی گردد و در صورت نیاز تغذیه نمایید .
چند نکته جهت معرفی ملکه کارنیکا به کندوی غیر هم نژاد !
- ابتدا جهت پذیرش راحت ملکه جدید دو قاب جمعیت تازه متولد شده آماده کنید .
- برای اینکار ابتدا دو قاب شفیره در حال تولد را با جمعیتش جدا کنید .
- سه چهار قاب جمعیت را داخل جعبه آن بچه بتکانید و کنار زنبورستان دورتر از کلنی اصلی مستقر نمایید . تا ۲۴ ساعت زنبوران پروازی برگشت میخورند و هر چه جمعیت میماند جوان است و تازه متولد شده و تا ۲۴ ساعت احساس یتیمی کرده است .
- نکته !
- در صورتی که ملکه جفت خورده است بالش را قیچی کنید ولی اگر باکره معرفی مینمایید پس از جفت خوردنش حتما نصف یک بالش را قیچی نمایید .
- سپس با قفس و محافط کمی عسلی کرده ب کلنی بچ معرفی نموده و پس از ۲۴ ساعت بعد از معرفی ملکه را عسلی و با احتیاط رها سازی کنید .
- چون جمعیت مدام ب اصل نژادش میخاهد برگردد سریع میخواهد شاخون بزند پس هر چهار تا پنج روز بررسی کنید تا اگر احیانا شاخون زده باشند تخریب کنید .
- در ضمن هیچ وقت از برگه استفاده نکنید از پوکه های تازه استفاده کنید تا ملکه هر چه بیشتر تخم بریزد و هر چه زودتر نژاد خود ملکه غالب گردد .
معرفی ملکه در حالت عادی !
- ملکه را یک شبانه روز با قفس روی قابها میگذاریم و روی قفس ملکه عسل میریزیم ک زنبوران جذب عسل بشوند
- انوقت روی ملکه جمع میشوند نگه داری میکنند
- روز دوم ملکه را از قفس بیرون آورده وعسلی میکنید خود ملکه را داخل جمعیت رها میکنید زنبورا عسل ملکه را لیس میزنن و راحت میپذیرند .
معرفی ملکه کارنیکا !
- برای معرفی ملکه کارنیکا حتما اول به یک جمعیت ضعیف که زنبورا تازه متولد شده اند معرفی کنید تا درصد خطا پایین بیاید .
- برای اینکار از یک کندو قوی زنبورهای روی قابهای تخم لارو و شفیرا را داخل یک کندو خالی میتکانیم و دو قاب عسل و گرده داخلش میگذاریم تخم لازم نیست سپس دریچه کندو که بازباشد تا ۲۴ ساعت زنبورای چراگر به کندوی اصلی برمیگردند و فقط زنبورای جوان میمانند این جمعیت براحتی ملکه جدید را میپذیرند .
- ملکه را بیشتر زنبورای چراگر میکشند چون انها به بوی ملکه خودشان بیشتر حساسند و حالت تهاجمی آنان خیلی زیاد است.
- ازاین روش برای معرفی ملکه یا تعویض ملکه کندوهایی که ملکه را براحتی قبول نمیکنند هم میشود استفاده کرد
- با قبول شدن ملکه توسط یک کلنی جدید وبا زنبوران جوان ولی ضعیف میشود بعدا میشود آنرا با هر کلنی که بخواهیم ادغام کنیم .
نکته مهم در معرفی ملکه
- جهت قبول و پذیرش ملکه توسط کلنی که قراره ملکه ان تعویض بشود در حالت عادی ۲۴ ساعت کافیست ولی بعضی کلنیها زیاد ملکه را میکشند و به آسانی ملکه را قبول نمیکنند .
- دراین مواقع حتما کلنی پذیرنده ملکه حداقل یک هفته یتیم بماند تا کلیه یا اکثر تخم روزها به لارو بدل شوند و کلنی امیدش را از احیا ملکه از نژاد خود کلنی از دست بدهد
- بعضا کلنی ها نسبت به ادامه نسل از نژادشان متعصبانه با ملکه جدید برخورد میکنند و چون بعلت نبود تخم جهت شاخون زنی ناامید میشوند جهت بقا کلنی هم شده ملکه جدید از هر نژادی را میپذیرند.
- در ضمن اگر جمعیت کلنی زیاد است حتما جهت نتیجه گیری قطعی تخم لاروها را در بدنه بچینید و بقیه قاب عسل و گرده و شفیره ها را در طبق بچینید و ملکه را به قسمت بدنه که حاوی تخم لارو است معرفی کنید .
- با اینکار کارگران مسن و جوان هم تفکیک میشوند.و کارگران پرستار روی قابهای لارو جمعیت جوان کلنی اند و ملکه را راحت تر میپذیرند با این اقدامات فوق در صد خطا خیلی کم میشود و بندرت ملکه از جانب کلنی آسیب میبیند.
نکته ای عمومی هنگام معرفی ملکه !
- جهت تعویض یامعرفی ملکه جدید حتما کلنی باید از ۲۴ الی ۴۸ ساعت قبل یتیم شود تا فرمون ملکه قبل از کندو پاک شود و کندو احساس یتیمی کند تا جهت پذیرش ملکه جدید آمادگی داشته باشد .
- سپس با احتیاط ملکه جدید با راهکاری مطمئن معرفی گردد .
عامل موثر سن در پذیرش ملکه !
- سن زنبور عسل کارگر در کلنی که یک ملکه جدید معرفی خواهد شد بسیار مهم است.
- زنبور عسل های مسن رفتار دوستانه ای را با ملکه جدید ندارند بنابراین مقصر اصلی در عدم پذیرش ملکه جدید آنها هستند .
- زنبوران مسن به دلیل اینکه غدد تولید ژل رویال آنها از کار افتاده است ، علاقه ای به ملکه جدید نخواهند داشت ولی زنبورهای کارگر جوان مایل به تقدیم ژل رویال با دفعات مکرر و سریعتر هستند . در نتیجه مهم است که ملکه در میان کارگران جوان قرار داده شود.
- پس پذیرش ملکه در کلنی های کوچکتر با زنبورهای جوان بسیار بیشتر از کلنی های بزرگتر با زنبورهای مسن است.
معرفی ملکه با کندوچه !
- ابتدا به کندو یک طبق اضافه میکنیم ، سپس کندوچه را با جمعیت داخل طبق روی قاب های کندو می گذاریم وتوجه کنیم که دریچه کندوچه باید بسته باشد.
- کندوچه باید حتما کفباز باشد.
- بعد از 24 ساعت ملکه قدیمی کندو را برمیداریم .
- سوراخ پرواز کندوچه دو روز بسته باشد و دراین مدت فرمون ملکه و فرمون تخم و لارو و شفیره داخل کندوچه به خاطر کفباز بودن مانع از شاخون زدن جمعیت خواهد شد .
- روز سوم دریچه پرواز کندوچه را به اندازه تردد یک زنبور باز میکنیم .
- روز چهارم کاملا باز می کنیم تا ملکه وارد کندو شود .
- این روش بیشتر در مورد ملکه های گران قیمت کاربرد دارد.
