عملی ترین آموزش تولید ژل رویال

روش‌های تولید و جمع‌آوری ژل رویال به دو صورت طبیعی و مصنوعی امکان‌پذیر است. روش طبیعی که در کندو بدون دخالت انسان است و روش دیگر در هنگام پرورش ملکه می‌توان تولید ژل رویال نمود.

روش های تولید و جمع‌آوری ژل رویال بصورت طبیعی :

در کندوها و جمعیت‌هایی که شرایط لازم را برای تکثیر و بچه‌دهی دارند حجره‌های ملکه یا شاخون‌های زیادی از ژل رویال به وجود می آیند و از این سلول‌ها در روز سوم بعد از تشکیل، ژل نسبتا زیادی جمع آوری می‌شود و بعد از بسته‌شدن درب شاخون‌ها به تدریج ژل حالت نسبتا ژلاتینی پیدا می کند.

در اواسط بهار در مناطق معتدله و اوایل اسفند ماه در مناطق قشلاقی و گرمسیری جمعیت‌‌ها و کلنی‌هائی که زنبوران کارگر جوان زیادی دارند، اگر به هر علتی ملکه و مادر خود را ازدست داده باشند بلافاصله اقدام به ایجاد شاخون‌های زیادی با ذخایر ژل رویال فراوان خواهند نمود.

زیرا زنبوران کارگر جوان از روز دوم بعد از تولد تا روز ششم حداکثر میزان ژل رویال را از طریق غدد شیری و آرواره‌ای و در صورت مساعد بودن روند و جریان گرده وشهد از طبیعت، ترشح کرده و در اختیار لاروهای ملکه (و سایر لاروها به نسبت کمتر) زنبورعسل قرار می‌دهند و تولید‌کنندگان می‌توانند با قاشقک‌ها و سایر ابزار بعد از خراب نمودن شاخون‌ها ژل رویال حجره‌ها را جمع آوری کنند.

به هر حال کندوهای قوی در موقع و زمان بچه دهی و نیز به هنگام یتیم شدن منابع ژل رویال برای زنبورداران و تولید کنندگان مربوطه خواهند بود.

روش های تولید و جمع‌آوری ژل رویال بصورت مصنوعی :

در همه واحدهای پرورش ملکه می‌توان توام با تولید ملکه اقدام به تولید ژل رویال نمود. زیرا در واقع بخشی از پروسه و روند عملیاتی تولید ملکه و تولید ژل رویال مشابه می‌توانند باشند.

بعد از سازماندهی کندوهای مادری، لاروهای یکروزه به کندوهای پرستار (کندوهای شروع کننده) انتقال داده می‌شوند. کندوهای شروع کننده در زمان پیوند لارو باید در وضیعت و موقعیتی شبیه حالت بچه‌دهی کندو درحالت طبیعی باشند تا پذیرش لاروهای پیوندی با راندمان خیلی بالائی همراه باشد.

روز بعد از پیوندمی توان از پذیرش و یا عدم پذیرش لاروها با انجام بازدیدهای لازم مطلع شد. در صورت پذیرفته شدن لاروها ته و کف حجره‌های پیوندی به تدریج از ژل رویال پر می شوند و در روز سوم لاروی و پیوند مقدار ژل به حداکثر می‌رسد که با وسایل (چه با قاشق‌های چوبی یا فلزی و چه با دستگاه های مکنده و یا سرنگ) می‌توان ژل حجره ها را بعد از برداشت و خارج نمودن لاروها استحصال نمود.

لازم به ذکر است که از ۹۰ تا ۱۲۰ حجره لارو می‌توان در کندوهای شروع کننده به نسبت قوی و ضعیف بودن کندو برای جمع‌آوری ژل استفاده نمود.

زیرا در این عملیات بیشتر مقدار ژل اندوخته شده مطرح است و نه کیفیت ملکه‌ها و لاروهای تولیدی واضح ایت که هر چه تعداد کندوهای پرستار شروع‌کننده و تعداد حجره‌های پیوندی بیشتر باشد مقدار تولید ژل رویال در جریان اجرای عملیات بیشتر خواهد بود، تا بعد از بسته‌بندی در ظروف مربوطه به بازارهای مصرف و یا محل‌های نگهداری حمل شوند. برای تهیه یک کیلوگرم ژل رویال به حدود ۲۵۰۰ سلول ملکه نیاز است.

ژل های استخراج شده را پس از صاف کردن به وسیله پارچه‌های صافی بسیار ریز در ظروف شیشه‌ای در بسته ریخته و تا زمان مصرف در یخچال نگهداری می‌نمایند.

ژل رویال یک محصول نیست که زنبورها مثل عسل از طبیعت جمع کنند و به کندو بیاورند و ذخیره کنند. ژل رویال توسط زنبورهای کارگر بخصوص زنبورهای جوان با غدد ژل ساز که از سن 3 روزگی شروع به تولید این ماده باارزش نموده و اوج ژل دهی زنبورها تا 12 روزگی به اوج تولید و رفته رفته کاسته خواهد شد.همه نژاد ها این ماده با ارزش را دربدنشان دارند.حالا ما باید برای استخراج این ماده ضد سرطانی و ضدپیری و … تلاش کنیم و ساده از کنارش نگذریم.

شاید مایل باشید مقاله “ سازماندهی کلنی جهت تولید و برداشت ژل رویال ” را نیز ملاحظه کنید

در سال های پیشین زنبورداران ارزش ژل رویال را نمی شناختند و یا بعنوان یک محصول جانبی زنبور عسل به ان نگاه میکردند.ولی آلان با اطلاعات جدید و تغییر این نگرش می فهمیم که این محصول یک محصول جانبی نیست بلکه یک محصول اصلی بحساب میاد.

در قرآن کریم هم به تولید ماده شفا بخش توسط زنبور عسل اشاره شده که شاید همین ماده باشد ، چون عسل را با کمی تغذیه دستی از کیفیت میشه انداخت ولی این ماده از بدن زنبور ترشح می شود.

تولید ژل رویال نیاز به صحرای آنچنانی یا کوچ دادن زنبور نیست با تغذیه دستی و دادن کیک گرده میشود جایگزین خوب برای تولید بود.

سری نکات لازم برای تولید ژل رویال که باید در پاییز انجام گیرد:

• حفظ جمعیت قوی کندو و زنبورسازی خوب و تولید نیروی جوان که در بهار با کمی تحریک به حدنصاب خودش برسد.
• فشرده سازی کندو و مبارزه با آلودگی کنه ها و قوی ساختن کندو از نظر ویتامین ها و چربی ها تا زنبور در زمستان در برابر بیماری مقاوم باشد.

در اخرزمستان یا اول بهار بازبستگی به اقلیم و آب وهوای منطقه ، با دادن تغذیه تحریکی مثل کیک گرده و شربت کم و رقیق زنبورسازی را شروع میکنیم و زنبور را به حد نصاب لازم میرسانیم ( کندو پایه باید دارای حدقل جمعیت 8 قاب فشرده باشد )

مشخصات کلنی های پرستار برای تولید ژله رویال

همانطور که گفته شد برای تولید ژله رویال در سطح وسیع از طریق یکی از روش های پرورش ملکه استفاده می شود و در پرورش ملکه نیز به هر طریق که باشد، نیاز به کلنی های پرستار می باشد.

وظیفه اصلی کلنی های پرستار، پرستاری از لاروهای جوانی می باشد که از کندوهای مادر به آنها انتقال داده می شود. بنابراین هرچه پذیرش آنها برای سلول ملکه بیشتر از نظر زنبوردار مطلوب تر خواهد بود و ژله بیشتری تولید خواهد شد. عوامل متعددی در حصول به نتیجه (تولید ژله رویال) موثر است.

فیلمی از تولید ژل رویال

نژاد کلنی های پرستار:

• کندوهای محلی و بومی برای پرستاری بهتر از نژادهای اصلاح شده می باشد.
• سلامتی کندوهای پرستار
• شرایط مناسب کندو
• وضعیت نسلی و تعداد زنبورهای جوان

بهترین زمان برای پرورش ملکه در هر منطقه زمان اوج پرورش نوزادان می باشد چون در این زمان زنبوران پرستار به مقدار زیاد در کلنی بوده و کلیه نیازمندی های سلول ملکه (شاخون) را برآورده می نمایند.

کلنی های تولید ژله رویال باید دارای شرایط زیر باشند:

• بسیار قوی و پرجمعیت بوده و اکثر جمعیت آن را زنبوران پرستار جوان تشکیل دهند.
• گرده به مقدار کافی در کندو وجود داشته باشد.
• شهد و یا عسل به مقدار کافی در اختیار کندو باشد.
• شرایط آب و هوائی مناسب باشد.

ابزار های لازم برای تولید ژل :

• 1 – قاب پیوند :
  • باید بخاطر شناسایی آسان و سود دهی بیشتر قاب پیوند ها به ضخامت 21 میلی متر و به ازای هر کندو 2 تا داشته باشیم

• 2 – سینی مرطوب کننده :
  • سینی مرطوب کننده معمولا به ابعاد 24x  50 و ارتفاع 4 سانتیمتر است و باید یک پارچه نخی داخل سینی قرار داد تا بتوانیم قابهای پیوندخورده را در روی آن قرار داده تا در حین جابجای به کندو پرستار خشک نشوند.

• 3 – سوزن پیوند :
  • که میتواند از همه مدل های روز بازار باشه قاشقی یا فشاری …

• 4 – پنس :
  • برای برداشت لارو از داخل سلول های ژل دار

• 5 – قاشق مخصوص :
  • برای برداشت ژل که با یک حرکت تمام ژل موجود در داخل فنجانک تخلیه شود.

• 6 – تیرک فنجانک ها :
  • تیرک ها میتواند تک ردیفی یا جفتی  انتخاب شوند ، که برای هرقاب میتوانیم تا 5 ردیف داشته باشیم.
  • تعداد قابها حاوی تیرک ها را می توانیم رفته رفته با توجه به نیروی کندو اضافه کنیم و این مهم بستگی به کشش کلنی و نیروی انسانی نیز دارد که باید بتوانذ مداوم و بدون قطعی کار را ادامه دهد

حالا کندوی ما برای تولید ژل رویال آماده هست ( نیروی کندو بالای 8 قاب )

برای تولید ژل رویال ما نیاز به سه نوع سازماندهی داریم

• سازماندهی اول
• سازماندهی دوم
• سازمان دهی سوم

سازماندهی اول :

• زمانی که کندو به بالای 8 قاب رسید کار تولید را استارت می زنیم
• کندو را دو طبقه میکنیم
• ملکه را در طبقه پایین یا همان بدنه نگه میداریم
• مابین طبق و بدنه کندو یک مانع ملکه می گذاریم تا از ورود ملکه به طبقه جلو گیری کنیم. ( مانع ملکه استاندارد میله ای هست )
• شربت خوری در طبقه می ماند.
• قاب عسل را باید بالا بگذاریم.
• تمام قاب های حاوی تخم و لارو و شفره باشد را به طبقه انتقال می دهیم .
• قاب گرده را در بدنه نگه می داریم.
• یک قاب خالی یا همان پوکه ( حتی المقدور سیاه باشد ) برای تخمریزی ملکه در بدنه قرار می دهیم.
• قاب های بالا را مثل کندو معمولی میچینیم.

بعد از 3 الی 4 روز بعد از سازماندهی اول باتوجه به تخمریزی ملکه در قسمت بدنه بهش یک قاب پوکه می دهیم ( این قاب را کنار قابی که تخمریزی شده قرار می دهیم )

 هدف از سازماندهی اول این بوده که دو قاب لارو جوان در کندو تولید شود چون برای تولید ژل بهش نیازمندیم.

سازماندهی دوم :

• ملکه در کندو باقی می ماند.
• قاب لارو جوانی که در بدنه بود را به بالا انتقال می دهیم.
• قاب هایی که در طبق از تخم خالی شده و زنبورهایش متولد شده اند را از طبق در می آوریم.
• هیچ تخم روزی به بالا نمی بریم.
• دو تا پوکه برای تخمریزی می دهیم ( می توانیم قابهایی که از بالا خارج کرده ایم رابرای تخمریزی ملکه استفاده می کنیم )

سازماندهی سوم :

حالا نحوه چیدمان این قابها به این صورت است که از کنار دیواره سمت راست

• شربت خوری قابی ( چون تغذیه حتما باید بشه )
• قاب عسل یا شفیره
• قاب شفیره یا لارو مسن
• قاب لارو جوان جوان زیر سه روزه  ( تا تمام زنبورهای جوان را برای تولید ژل بکشه بطرف وسط )
• یک سانتی متر فضای خالی میزاریم ( جای برای قاب پیوندمان )
• قاب لارو جوان ( درصورت امکان یکی دو روزه باشه عالی است )
• قاب لارو مسن
• قاب شفیره یا لارو مسن
• شفیره پر یا نصفه نیمه
• قاب عسل

وسط طبق یک جای خالی باز می کنیم و تا اینکه پیوند زدیم میزاریم وسط قابها و قبلش هم حتما یک روز فنجانک هایی که درانها قصد زدن پیوند داریم را به عسل آغشته کرده تا زنبورها آنها را خوب تمیزکرده و دورشو موم بزنن ، این کار هم در پذیرش پیوندها نقش بسزایی خواهند داشت.

ضمنا تاکید میگردد و باید دقت نمود که حتما کلنی باید توسط کیک گرده {30 الی40درصد گرده داشته باشد} وشربت 1به1 تا زمانی که تولید ژل رویال ادامه دارد تغذیه کنیم و این توصیه ربطی به چراگاه خوب و بد ندارد.

حالا می توانیم از کندهایی که لارو یک روزه و یکدست دارند بر روی پایه های پیوندی که قبلا دراختیار زنبورها قرار دادیم تا تمیز شده و مومی گردد پیوند بزنیم

قابهای حاوی تیرک های پیوند خورده را جهت جلوگیری از حشک شدن لاروها در داخل سینی های مرطوب گذاشته و به کندوی پزستار انتقال می دهیم

بعد از سه روز می توانیم ژل های سلول ها را خالی کنیم و دوباره پیوند بزنیم فقط نباید در طول تولید ، کار را تعطیل کنیم و درصورت فاصله افتادن در فرایند تولید میبایست دوباره سازماندهی شود.

در خاتمه اشاره میگردد برای حفظ سازماندهی ، هر سه روز یکبار باید نسبت به تعویض قاب های خالی شده در طبق ، با قابهای پرشده توسط ملکه اقدام نمود