ارتباط واروآ و گسترش ویروس ها
اکثر ویروسهای زنبور عسل «خاموش» در نظر گرفته میشوند، یعنی در بسیاری از کلنیهای زنبور عسل وجود دارند، اما در سطوح پایینی از فعالیت قرار داشته و هیچ گونه علائم بیماری واضحی نیز از خود نشان نمی دهند. در حال حاضر شواهدی وجود دارد که نشان میدهد بسیاری از ویروسهای زنبور عسل با حضور و سطوح کنههای واروآ در یک کلنی مرتبط هستند و این ویروسها هستند که اکثر آسیبهایی را که زنبورها در هنگام میزبانی از کنهها تجربه میکنند، ایجاد میکنند.
ویروس ها در طول عمر کندو در یکی از دو مسیر منتقل می شوند
ویروس ها می توانند به صورت عمودی منتقل شوند. جایی که توسط والدین (ملکه زنبور عسل یا نر) آلوده می شود و ویروس را به فرزندان خود که از بدو تولد آلوده هستند منتقل می کند.
ویروس ها می توانند به صورت افقی نیز منتقل شوند، یعنی زنبورهای آلوده ویروس را به زنبورهای سالم و غیر آلوده منتقل می کنند و معمولاً شامل انتقال ذرات ویروسی با غذا یا با حذف مواد زائد سولولها یا نظافت کف کلنی رخ می دهد.
کنه های واروآ را کاملتر از همیشه بشناسید / قسمت اول
ناقلهایی مانند کنههای واروآ میتوانند ویروسهای زنبور عسل را به صورت افقی در کلنی منتقل کنند و همچنین ویروسهایی را به صورت عمودی بوسیله زنبورهای ملکه یا زنبورهای نر آلوده منتقل کنند.
ویروسهایی که توسط واروآ منتقل میشوند میتوانند باعث شیوع بیماریهای بزرگ شده و به ویروسها اجازه میدهد تا تمام قدرت بالقوه خود را نشان دهند. از آنجایی که کنههای واروآ از لاروها و شفیرههای در حال رشد تغذیه میکنند، نه تنها غذای ضروری را از زنبورهای در حال رشد میگیرند، بلکه فرصتی برای ورود ذرات ویروسی به زنبور در حال رشد ایجاد میکنند.
در این شرایط ذرات ویروس میتواند در قسمتهای دهان کنه واروآ تکثیر شوند و سپس مستقیماً به زنبورهای در حال رشد تزریق شده و تحت این شرایط عفونتهای ویروسی میتوانند کشنده باشند و منجر به سرکوب سیستم ایمنی در زنبورهای عسل در حال رشد شوند که متعاقباً این ویروسهای خاموش را فعال میکنند.
اعتقاد بر این است که ریزش کلنی و فروپاشی کندوی آلوده به واروآ، با زنبورهای معمولی فلج و تغییر شکل یافته، سلول های نوزاد پراکنده، از دست دادن رفتار اجتماعی هماهنگ و کاهش جمعیت سریع زنبور عسل ناشی از وجود چندین عفونت ویروسی است و ارتباط مستقیم با کنه واروآ ندارد.
عوامل دیگری که ممکن است تاثیر ویروس ها را افزایش دهند می توانند استرس های محیطی و تغذیه ای باشند. تعداد ویروسهایی که میتوانند زنبور عسل را آلوده کنند هنوز مشخص نیست، با این حال برخی از ویروسها از جمله ویروس لارو کیسه ای، ویروس سلول ملکه سیاه و ویروس زنبور کشمیر توسط واروآ منتقل میشوند.
ویروسهای دیگری که در سایر نقاط جهان وجود دارند و با آلودگیهای واروآ مرتبط هستند، میتوان به ویروس بال تغییر شکل یافته، ویروس فلج حاد زنبور عسل و ویروس فلج مزمن اشاره کرد. این ویروسها ممکن است با هجومهای جدید کنههای واروآ درجمعیت زنبورهای عسل ظاهر شوند.
ویروس فلج حاد زنبور عسل (ABPV)
این ویروس باعث فلج بزرگسالان آلوده و شفیره چشم سفید می شود ، ویروس فلج حاد توسط کنههای واروآ یا از طریق بلع ذرات ویروسی که غدد بزاقی زنبورهای بالغ را آلوده میکنند، منتشر شده و سپس منابع غذایی را آلوده میکند. همچنین گزارش شده است که این ویروس به صورت عمودی از ملکه یا نرها به فرزندان آنها منتقل می شود. این ویروس در اروپا، آمریکای شمالی، آمریکای جنوبی، آفریقا و نیوزلند نیز وجود داشته و ارتباط نزدیکی با ویروس زنبور عسل کشمیر دارد.
ویروس دفرمه شدن و تغییر شکل بال (DWV)
همه زنبورهای عسل درگیر با کنه دارای بال های تغییر شکل یافته نیستند. تصور می شود که وقتی کلنی تحت استرس باشد (که ممکن است به دنبال عفونت کنه واروآ رخ دهد) سیستم ایمنی زنبورهای عسل سرکوب می شود و زنبورها بیشتر مستعد ابتلا به این بیماری می شوند. زنبورهای عسل که این عالامت را نشان می دهند، معمولاً دارای بال های تغییر شکل یافته (اغلب مچاله یا بسیار کوچک شده) و شکم کوتاه شده بوده و توام با آن ممکن است در برخی موارد فلج نیز مشاهده شود.

ویروس دفرمه شدن بال همچنین با کاهش طول عمر، نوزادان تکه تکه شده و کاهش جمعیت کلونی همراه است. این ویروس توسط کنه های واروآ و کنه های تروپیلاالاپس منتشر می شود. این ویروس همچنین می تواند توسط زنبورها در غذا و مدفوع کلنی منتشر شود یا به صورت عمودی از ملکه یا زنبورهای نر به فرزندان آنها منتقل شود. ویروس بال تغییر شکل یافته (DWV)در آسیا، اروپا، آفریقا، آمریکای شمالی و آمریکای جنوبی شیوع دارد.
ویروس جدید فلج آهسته (SPV)
این ویروس باعث فلج دو جفت دست جلویی می شود که علائم آن تقریبا 10 روز پس از آلوده شدن زنبور عسل آشکار می شود. این اتفاق معمولا چند روز قبل از مرگ زنبور عسل اتفاق می افتد. تصور می شود که انتقال این ویروس از طریق بلع ذرات ویروسی بین زنبورهای عسل بالغ اتفاق می افتد. همچنین با کنه های واروآ مرتبط بوده و توسط آنها منتقل می شود. انتقال عمودی ویروس از ملکه یا زنبورهای نر به نوزادان زنبور هنوز ثبت نشده است. ویروس فلج آهسته از بریتانیا، فیجی و ساموآی غربی گزارش شده است.
اثرات کنه های واروآ می تواند برای کلنی ها متفاوت باشد
گرچه علائم ژنریک آلودگی کنه واروآ در بالا ذکر شده است ولی این علائم و تاثیرات کنه واروآ به تعدادی از عوامل متغیر دیگر وابسته بوده و این متغیرها شامل میزان آلودگی کنه در کلنی و پتانسیل عفونت های ویروسی برای انتقال از کنه به کلنی زنبور عسل است.
بخاطر داشته باشید که هیچ قانون سادهای برای تعیین زمان برای اسیب ناگهانی کنه واروآ به کلنی زنبور عسل وجود ندارد. همانطور که تجربه شده است، جمعیت کنه ای که هیچ آسیب آشکاری به یک کلنی وارد نمی کند ممکن است برای کلنی دیگر بسیار مضر بوده و متفاوت عمل کند. این موضوع می تواند تا حدی به دلیل تفاوت در سطوح آلودگی و انواع ویروس های زنبور عسل و سایر عوامل بیماری زا موجود در کلنی ها، توانایی طبیعی زنبورهای عسل برای تحمل واروآ و همچنین عوامل محیطی اضافی مانند شرایط فصلی مرتبط باشد.
مطالعات متعدد تحقیقاتی نشان داده است که کنه های واروآ میتوانند تاثیرات مخرب متفاوتی بر کلنی ها داشته باشند . به عنوان مثال در شرایط آلمان، نرخ هجوم زنبورهای زمستانی بیش از 7 درصد ممکن است منجر به فروپاشی کلنی شود، در حالی که یک مطالعه ایالات متحده آستانه قابل توجهی بالاتر از 3000 تا4000 کنه در هر کلنی را نشان داد. مطالعه دیگری در فرانسه نشان داده است که کلنی های درمان نشده ای که در طول تابستان از میزان آلودگی در زنبورهای بالغ بیشتر از 30 درصد بوده ، هیچ شانسی برای زنده ماندن در زمستان بعد ندارند.
تشخیص کنه های واروآ
با ترکیب آموخته های کشورهای دیگر که واروآ برای مدت طولانی در آنجا حضور داشته است، این روش ها به همراه سایر روش های کنترل ، برای تعیین سطح کنه واروآ در کندو، زمان درمان کندو و همچنین برای تعیین اینکه آیا درمان با موفقیت انجام شده است استفاده می شود.
کنههای واروآ انگل خارجی زنبورهای عسل بالغ و همچنین نوزادان زنبور نر و کارگر هستند. کنههای ماده بالغ روی لاروها، شفیرههای زنبورهای عسل بالغ دیده میشوند ولی واروآهای نر جوان و بالغ روی لاروها و شفیرهها دیده میشوند.
کنههای ماده بالغ واروآ، کنههای بیضی شکل، مسطح، قرمز مایل به قهوهای هستند. طول آنها 1.1 میلی متر و عرض آنها 1.5 میلی متر است. نرهای بالغ رنگ روشنتری دارند و کوچکتر از ماده هستند. به طور مشابه کنه های جوان واروآ نیز کوچکتر و رنگ روشن تر از کنه ماده بالغ هستند.
گونه های مشابه با کنه واروآ
- تعدادی آفات بی مهره وجود دارند که شبیه کنه های واروآ هستند ، عبارتند از:
- شده و دارای شش پای بلند است. این آفت در سراسر جهان وجود دارد اما در حال حاضر در سرزمین اصلی استرالیا وجود ندارد
- مگس براولا ( Braula coeca ) که کوچک، قرمز مایل به قهوهای، به طول 1.5 میلیمتر، مگسی است که مانند موها در ستون فقرات پوشیده شده و دارای شش پای بلند است. این آفت در سراسر جهان وجود دارد اما در حال حاضر در سرزمین اصلی استرالیا وجود ندارد
- کنههای Tropilaelaps ( Tropilaelaps clareae و T. mercedesae ) کنههای فعال و قرمز قهوهای هستند که حدود 1 میلیمتر طول و 0.5-1 میلیمتر عرض دارند. مانند واروآ آنها مولدین و زنبورهای عسل بالغ را آلوده می کنند.
- کنه های گرده ( Mellitiphis alvearius ) که به رنگ قهوه ای روشن هستند و حدود 0.75 میلی متر طول و 0.75 میلی متر عرض دارند. کنه های گرده برای زنبورهای عسل مضر نیستند اما گاهی در کندوها یافت می شوند.
روش های تشخیص کنه های واروآ
روش های مختلفی برای تشخیص وجود دارد که زنبورداران می توانند از آنها برای بررسی منظم کندوهای خود برای کنه واروآ استفاده کنند. همه این روش های تشخیصی مزایا و معایبی دارند و در کل برخی از آنها دقیق تر از بقیه هستند. ولی مهم است که روشی را برای نظارت انتخاب کنید که انجام آن آسان باشد، زیاد طول نکشد، نیازی به بازدیدهای متعدد از کندو نداشته باشد، حساسیت خوبی داشته باشد و قابل اعتماد باشد.
با باز کردن سرپوش سلول های زنبور به کنه های واروآ با لکه های قهوه ای تیره روی لارو توجه کنید.
برای اطلاعات بیشتر در مورد هر یک از این روش های تشخیص روی لینک های زیر کلیک کنید:
- ویدئوی استفاده از پودر قند
- ویدئوی شستشوی با الکل
- ویدئوی باز کردن سلول های مولد زنبور نر
- ویدئوی معاینه زنبورستان
- ویدئوی بررسی با برگه چسبنده
تست شکر و تکان دادن زنبورهای عسل و برگرداندن آنها به کندو
مطالعات نشان داده است که کنه های واروآ به طور یکنواخت در سراسر کندو پخش نمی شوند و پراکندگی آنها متاثر از فصول سال است. به همین دلیل،نمونه برداری برای واروآ باید در زمان های مختلف سال تغییر کند. بدیهی است که اگر تخمریزی در کندو وجود نداشته باشد، تمام کنهها روی زنبورهای بالغ هستند و روشهایی که از زنبورهای نمونه برداری میکنند میتوانند در تعیین وجود کنه در کندو بسیار دقیق باشند.
این روش ها شامل تکنیک های شستشوی الکل و تکان دادن آنها در محفظه شکر است. با این حال، هنگامی که در بهار و اوایل تابستان مقدار زیادی لارو در کندو وجود داشته باشد، بجای روی زنبورهای بالغ ، درصد بالایی از کنه ها در داخل سلول ها قرار میگیرند و به همین دلیل باید نمونه گیری با زنبور نر انجام شود.
احتمال یافتن واروآ در زنبورهای بالغی که از لانه مولدین گرفته شده اند در مقایسه با زنبورهایی که از طبقه عسل گرفته شده اند، دو برابر بیشتر است. برای آزمایش جمعیت زنبورهای عسل بالغ و به دست آوردن یک نتیجه خوب باید حداقل از سه قاب مولد زنبورها جمع آوری شود.
در قسمت بعد به گزینه های مدیریت کنه های واروآ خواهیم پرداخت.
بخش سوم مطلب رو از این طریق ملاحظه کنید
منبع مطلب : https://beeaware.org.au